بزرگنمايي:

بازار آریا - ساخت راه‌آهن رشت-آستارا با همکاری مشترک ایران و روسیه وارد مراحل جدی‌‌‌‌‌تری شده‌است. در دیدار اخیر سفرای دو کشور ایران و روسیه درباره شتاب‌‌‌‌‌بخشی به پروژه راه‌آهن رشت-آستارا گفت‌وگو شد و دو طرف بر سرعت‌بخشیدن به همکاری‌ها تاکید کردند. رایزنی برای اجرای توافق‌نامه این پروژه که در اردیبهشت سال‌1402 به امضای دو کشور رسیده بود، در سفر اخیر رئیس‌‌‌‌‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی کشورمان به روسیه مطرح شد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، ایران و روسیه در بهمن ماه سال‌گذشته و در جریان سفر رئیس‌جمهور به این کشور توافق‌هایی را از جمله در زمینه حمل‌ونقل ریلی امضا کردند و وزیر حمل‌ونقل روسیه اول اسفندماه 1403 اعلام کرد این کشور، مطالعات طرح ساخت خط ریلی رشت – آستارا را در چارچوب تفاهم‌نامه مسکو و تهران احتمالا در یک تا دو ماه آینده آغاز خواهد کرد. به گفته رومان ولادیمیروویچ استاروویت، مقرر شد موافقت‌نامه اجرایی طرح ساخت این خط ریلی تا پایان مارس 2025(فروردین 1404) به امضا برسد. علاوه‌بر این، یک توافق‌نامه الحاقیه بین دو کشور نیز به امضا رسید‌که به روسیه امکان می‌دهد قبل از تکمیل فرآیند خرید و تامین زمین‌‌‌‌‌های مسیر این خط ریلی توسط طرف ایرانی، بتوانند بررسی‌‌‌‌‌ها و مطالعات خود را آغاز کنند.
استاروویت تاکید کرد؛ هزینه ساخت این خط ریلی پس از انجام مطالعات و طراحی مسیر مشخص خواهدشد، هرچند که روس‌ها تا آن زمان تقریبا همان رقم پیش‌‌‌‌‌تر اعلام‌شده را مدنظر داشتند. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، 17مه‌2023‌ برابر با 28 اردیبهشت‌‌‌‌‌ماه 1402، روسیه و ایران توافق‌نامه ساخت مشترک مسیر رشت-آستارا را امضا کردند. بنابراین توافق‌نامه، ‌‌‌‌‌ مسکو یک وام بین دولتی به ارزش 1.3میلیارد یورو برای این پروژه به تهران ارائه می‌کند.
روس‌ها هزینه ساخت این خط ریلی را 1.6‌میلیارد یورو برآورد کرده‌اند. پیش از آن براساس گزارش خبر‌‌گزاری دولتی تاس روسیه، پیش‌بینی‌شده بود که خط رشت-آستارا با مشارکت مسکو و تهران و خط آستارا (واقع در ایران)-آستارا (واقع در جمهوری‌آذربایجان) با مشارکت سه‌‌‌‌‌جانبه مسکو، تهران و باکو احداث شود. وزیر سابق حمل‌ونقل فدراسیون‌روسیه نیز پیش از این گفته بود که انتظار دارد ساخت این خط ریلی در سال‌2027 یا 2028 میلادی تکمیل شود. قرارداد بین دولتی ایجاد کریدور هفت‌‌‌‌‌هزار و 200‌کیلومتری شمال-جنوب توسط روسیه، هند و ایران در سال‌2000 میلادی امضا شد، پس از آن فهرست کشورهای شرکت‌کننده در این کریدور به 14 کشور افزایش‌یافت. مسیر زمینی غربی این کریدور از خاک جمهوری‌آذربایجان، مسیر شرق از خاک کشورهای ترکمنستان و قزاقستان و مسیر دریایی آن از دریای خزر می‌گذرد.
نقشه‌راه همکاری‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی سال‌2025 و الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا 30 بهمن 1403 میان فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی کشورمان و ولادیمیروویچ استاروویت وزیر حمل‌ونقل فدراسیون‌روسیه به امضا رسید.
وزیر راه و شهرسازی در این آیین با اشاره به اینکه نقشه‌راه همکاری مشترک حمل‌ونقلی و ترانزیتی 2025 و الحاقیه مطالعات مهندسی قرارداد اجرایی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا در این آیین به امضا رسید، ابراز امیدواری کرد؛ قرارداد اجرایی ساخت راه‌آهن رشت-آستارا تا پایان ماه مارس 2025 بعد از نهایی‌‌‌‌‌سازی احجام و قیمت به امضا برسد.
وی با بیان اینکه تملک اراضی مورد‌نیاز راه‌آهن رشت-آستارا در حال انجام بوده و سرعت گرفته‌است، گفت: تملک اراضی در مدت یک سال‌انجام می‌شود. صادق در واکنش به صحبت‌های وزیر حمل‌ونقل فدراسیون‌روسیه که «از صدور مجوز ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری این کشور برای شروع مطالعات مهندسی پروژه ساخت و توسعه راه‌آهن رشت-آستارا قبل از تحویل جدول زمان‌بندی تملک زمین» خبر داد، گفت: این اقدام رئیس‌جمهوری روسیه باعث خرسندی است و به‌طور حتم این تصمیم در تسریع پروژه راه‌آهن رشت-آستارا تاثیرگذار است.
اجرای پروژه راه‌آهن رشت-آستار بیش از 20سال ‌است که آغاز شده‌است، اما در مراحل گوناگون متوقف و به سرانجام نرسیده‌‌‌‌‌است. اهمیت اجرای این پروژه به‌عنوان قطعه کلیدی باقی‌مانده از مسیر ریلی کریدور شمال – جنوب در خاک ایران، منجر به آن شد تا رهبر انقلاب در دیدار با رئیس‌جمهور روسیه نیز بر اجرای این پروژه تاکید کنند.
آخرین‌بار در دولت سیزدهم و در پی سفر رئیس‌جمهور وقت کشورمان به روسیه از اختصاص بودجه‌کارگاه‌‌‌‌‌ احداث ریل از آستارا تا رشت در آستارا و آغاز رسمی عملیات اجرایی آن سخن گفته شد. مدت زمان درنظر گرفته‌شده برای تکمیل این مسیر 36 ماه بود، اما با متوقف ماندن عملیات عمرانی، زمان وعده داده‌شده دور از انتظار است.