بزرگنمايي:

بازار آریا - ایرنا / تعیین حداقل دستمزد کارگران، در روزهای پایانی سال یکی از مهم‌ترین موضوعات کشور است چرا که سرنوشت جامعه بزرگ کارگری کشور که چرخ‌های تولید و صنعت را به حرکت در می‌آورند، برای یک سال آینده به واسه جلسات تعیین مزد رقم می‌خورد.
سالهاست در این موقع از سال سه ضلع نمایندگان کارگری، کارفرمایی و دولت دور یکدیگر جمع می‌شوند و برای تعیین حداقل دستمزد کارگران در سال آینده تصمیم می‌گیرند.
شامگاه سه‌شنبه – 18 دی ماه- نخستین جلسه شورای عالی کار دولت چهاردهم برای تعیین دستمزد سال 1404 با حضور وزیر تعاون، معاون روابط کار، نمایندگان وزرای اقتصاد و صمت، نمایندگان کارگری و کارفرمایی و ذینفعان این حوزه برگزار شد.
وظیفه شورای عالی کار صرفا تعیین حداقل دستمرد نیست؛ بلکه مسائل دارای اهمیتی مانند موضوع مسکن، بهداشت، درمان، قراردادها، ایمنی و بهداشت کار باید در این فضا مورد بررسی قرار بگیرد.
در کنار آن در تمام فضاهای مختلفی که بحث مطالبات قانونی و استیفای حق جامعه کارگری و حقوق آن‌ها مدنظر است، باید از شورای عالی کار استفاده کرد. در این شورا نمایندگان کارفرمایی، کارگری و دولت حضور دارند که منجر به شکل‌گیری وفاق می‌شود.
اما اخبار پس از تشکیل این جلسات و جلسه نهایی دستمزد عموما نشان می‌دهد نمایندگان کارگری در اغلب مواقع، گروه ناراضی‌ هستند که این جلسات را ترک می‌کنند و اعتقاد دارند افزایش دستمزد 30 تا 40 درصدی هیچکدام از مشکلات کارگران را پوشش نخواهد داد.

حق 35 درصدی مسکن مغفول مانده است
ماجرا به همین مسئله نیز محدود نمی‌شود و گاهی اوقات مانند سال گذشته افزایش 35 درصدی حقوق مصوب می‌شود اما این 35 درصد در بخش حق مسکن اعمال نمی‌شود.
همین مسئله باعث می‌شود نمایندگان کارگری به جای اینکه امسال توان خود را برای چانه‌زنی در جهت افزایش حقوق صرف کنند، به دنبال زنده کردن حقی باشند که از یک سال بر گردن کارفرما باقی‌مانده است.
مسئله دیگر حضور دولت به عنوان یکی از سه ضلع شورای عالی کار در کنار نمایندگان کارفرمایی و کارگری است که عملا تساوی در این شورا را برهم می‌زند.
حضور دولت به عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور این دیدگاه را به وجود می‌آورد که در این جلسات از کارفرمایان و کارگران یک نماینده وجود دارد و دولت نیز با تعارض منافع یک ضلع دیگر این چانه‌زنی است. این مسئله چیزی است که جامعه کارگران بارها به آن اعتراض کرده‌اند.
ضرورت توجه به قدرت خرید کارگران
مسئله مهم بعدی «قدرت خرید کارگران» یکی دیگر از موضوعات مهم در حوزه حقوق و دستمزد است. متاسفانه زمانی که درباره درصد افزایش حقوق صحبت می‌کنیم، قدرت خرید را در نظر نمی‌گیریم در حالی که بارها در صحبت‌های مسئولان به این مهم اشاره شده است.
زمانی که صحبت از قدرت خرید به میان می‌آید، جنبه های مادی و معنوی آن را باید در نظر گرفت زیرا قدرت خرید مادی یعنی فرد بتواند معاش خود تامین کند اما قدرت خرید معنوی این است که فرد توان «بیع» کردن و خرید و فروش داشته باشد.
داشتن قدرت خرید به معنای این است که فرد بتواند مناسب‌ترین اقلام خوراکی که برای او در دسترس است را بخرد نه صرفاً ارزان‌ترین آن را، زیرا این اتفاق منجر به داشتن امنیت روانی کارگران می‌شود.
مشاهدات امروز جامعه، افزایش قیمت ارز، دارو، اقلام خوراکی، اجاره مسکن و هر آنچه که برای به دست آوردن آن به پول نیاز است، نشان می‌دهد چنین امنیت روانی اکنون در جامعه وجود ندارد و اگر نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران بر اساس میثاق «وفاق» که در دولت چهاردهم شکل گرفته پیش نروند، این عدم امنیت روانی ادامه‌دار خواهد بود.
در سال 1401 حداقل دستمزد کارگران 57 درصد افزایش یافت. مدعیان «علم اقتصاد» معتقد بودند این میزان افزایش دستمزد باعث همین میزان تورم می‌شود.
در پایان سال 1401 تورم 46/5 درصد افزایش یافت اما طبق اعلام مراجع پژوهشی، تنها سه درصد از این میزان تورم به افزایش دستمزد کارگران مربوط می‌شد. دلیل اصلی تورم در سال 1401 حذف ارز ترجیحی بود.
در روزها و هفته‌های باقیمانده از سال جاری، تعیین دستمزد مهم‌ترین دغدغه قشر کارگر است؛ جامعه کارگری که یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های جامعه هستند و چرخ تولید و صنعت کشور با آن‌ها به چرخش درمی‌آید.
باید دید در این روزها، آیا جلسات شورای عالی کار می‌تواند خبر خوشی برای کارگردان داشته باشد یا خیر. آخرین خبر از این شورا 30 بهمن 1403 و پس از برگزاری سیصد و سی و سومین جلسه شورای عالی کار در محل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام شد.
آیا عدد سبد معیشتی بروزرسانی می‌شود؟
بر اساس مطالعات کمیته مزد عدد سبد معیشتی جامعه کارگری مطابق نرخ تورم دی ماه که از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده عدد 23.441.664 میلیون تومان است که این عدد میانگین هزینه خانوار دهک چهارم 3.3 شهری و روستایی است. البته اعضای جامعه کارگری اعتقاد دارند این عدد باید با توجه به نرخ بهمن، بروزرسانی شود.
باید دید در جلسه بعدی شورای عالی کار که در روزهای آینده برگزار می‌شود، آیا تعیین عدد دستمزد و چانه زنی در این خصوص در بین اعضا و نمایندگان گروه‌های مختلف به نتیجه می‌رسد یا باید مانند سال‌های قبل منتظر روز پایانی سال بود.