بزرگنمايي:

بازار آریا - تین نیوز |
حمل و نقل ریلی به سبب کمک شایان به اقتصاد کشور، یک اولویت ملی به حساب آمده که باید به آن توجهی ویژه داشت.
به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصاد سرآمد؛ ایران به دلیل قرار گرفتن در سر راه شرق به غرب از دیرباز در جابه جایی کالاها اهمیت بسزایی داشته است. البته امروزه نیز با قرارگیری ایران بر سر چهارراه ریلی دنیا، فرصت بسیار مناسبی جهت ترانزیت ریلی کالاهای مصرفی کشورهای آسیای میانه، جنوب شرق آسیا و اروپا در اختیار دارد.
با توجه به اهمیت حمل ونقل ریلی در جابه جایی حجم وسیعی از کالاها و موقعیت استراتژیک ریلی ایران، وجود راهبردهای ریلی برای توسعه تجارت و همچنین رونق ترانزیت کشور ضروری است.
کارشناسان معتقدند که فرصت های متعددی در زمینه توسعه شبکه ریلی ایران وجود دارد. اتصال دروازه ها و نقاط استراتژیک مرزی، به ویژه بنادر مهم و بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی، جهت افزایش حجم ترانزیت، کاهش حجم ترافیک بار در سواحل و کاهش حوادث جاده ای به عنوان مهم ترین اولویت های توسعه شبکه ریلی معرفی شده اند.
الزامات برنامه ریزی راهبردی حمل ونقل ریلی در برنامه ریزی راهبردی حمل ونقل ریلی، هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیماتی است که شرکت های ریلی را قادر می سازد به هدف های بلندمدت خود در بخش جابه جایی بار و مسافر دست یابند. فرایند مدیریت راهبردی در صنعت حمل ونقل ریلی شامل سه مرحله است، نخست: علاوه بر داشتن ساختار مناسب، قوانین بالغ و نظارت مؤثر، تدوین راهبردها، اجرای راهبردها و ارزیابی راهبردها بسیار اهمیت دارد. در این بین یکی از راهبردهای مهم حمل ونقل ریلی افزایش سرعت بازرگانی قطارها و سرعت سیر قطارها در بلاک و نیز کمینه کردن زمان تأخیر قطارها در مسیرهای ریلی کشور و ایجاد رضایت مسافران و صاحبان کالا در سطح کشورهای توسعه یافته است.
توسعه ایمنی و افزایش کارایی و ظرفیت سامانه های حمل ونقل ریلی که در نهایت به توسعه اقتصادی کشور منتهی گردد. توسعه صنعت حمل ونقل ریلی لازم است با محوریت ارتقای ایمنی و کاهش هزینه های ناشی از سوانح باشد، از این رو می توان اولویت های راهبردی صنعت حمل ونقل ریلی را ارتقای سطح ایمنی سفرها، بهبود شرایط زیست محیطی و کاهش مصرف انرژی دانست که مستلزم همکاری و انسجام میان بخش خصوصی و ارگان های دیگر با وزارت راه و شهرسازی، وزارت صمت و کشور است.
اهمیت فعال سازی کریدورهای بین المللی نورالله بیرانوند، کارشناس ارشد حمل و نقل که در حال حاضر معاون تأمین سرمایه و اقتصاد حمل و نقل راه آهن است، پیش از این در مطلبی برای روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد نوشته بود: خوشبختانه ضرورت فعال سازی کریدورهای بین المللی عبوری از کشور در سیاست های کلی و برنامه هفتم توسعه به نحو شایسته ای منعکس شده است. براساس بند 10 سیاست های کلی برنامه هفتم «فعال سازی مزیت های جغرافیایی ـ سیاسی و تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز مبادلات و خدمات تجاری، انرژی، ارتباطات و حمل و نقل با روان سازی مقررات و ایجاد و توسعه زیرساخت های لازم» ضروری است؛ همچنین در برنامه هفتم توسعه احکام مناسبی در راستای عملیاتی شدن سیاست کلی مورد اشاره درج شده است.
در بند الف ماده 48 قانون برنامه هفتم مقرر شده است که سازمان برنامه و بودجه با همکاری وزارتخانه های ذی ربط مکلف است چند طرح بزرگ اقتصادی ملی و پیشران از جمله طرح فعال سازی دالان های راهبردی گذر (ترانزیت) ریلی و دریایی را تهیه نموده و ظرف سه ماه از لازم الاجرا شدن قانون به تصویب هیأت وزیران برساند.
براساس بند الف ماده 57 «ستاد ملی گذر مرز به مرز (ترانزیت)» به عنوان هماهنگ کننده و مسئول حوزه گذر (ترانزیت) و آماد و پشتیبانی (لجستیک) به ریاست رئیس جمهور (و در غیاب وی معاون اول رئیس جمهور) و عضویت وزرای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، کشور، نفت، امور خارجه، راه و شهرسازی، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان و یک نفر عضو ناظر از کمیسیون عمران با انتخاب مجلس با وظایف زیر تشکیل می شود.
افزایش ترانزیت ریلی با فناوری و دانش روز برای رسیدن به ترانزیت هدف گذاری شده در برنامه هفتم پیشرفت کشور، نیازمند استفاده از فناوری اطلاعات و بروز کردن فرآیندها هستیم. کارشناسان معتقدند که ترانزیت اولویت کشور است و راه آهن این موضوع را با رویکرد ترانزیت ریل پایه دنبال می کند. این هدف گذاری در برنامه هفتم، اتفاق افتاده که بایستی به ترانزیت 40میلیون تن بار در سال برسیم. براساس اظهار نظرهای صورت گرفته از سوی مسئولان دولتی رسیدن به این عدد باید با محوریت کریدورهای ریلی اتفاق افتد و لازمه رسیدن به این هدف، بروز کردن فرآیندهاست.
از طرف دیگر، مسئولان راه آهن جمهوری اسلامی معتقدند که ترانزیت اولویت راه آهن است و خط مقدم آن فناوری اطلاعات و ارتباطات است. در چنین شرایطی موضوع بهره وری در سازمان ها بدون اتکا به فناوری های جدید ممکن نمی شود و لازم است جایگاه فناوری اطلاعات، باز تعریف شود. رقابت پذیری و ارائه خدمات جدید به مشتریان در بخش بار و مسافر و لجستیک، مفاهیمی هستند که با باز تعریف فرآیندها، قابل تحقق است. فناوری اطلاعات، موتور محرک تغییرات سازمان است و اگر در راه آهن به دنبال افزایش بهره وری و تعالی عملیات هستیم؛ موثرترین ابزار، استفاده از فناوری اطلاعات است.
توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست یکی از محورهای سفر رئیس جمهور به روسیه و سایرکشورهای آسیای میانه فعال سازی کریدورهای حمل ونقل بین المللی عبوری از ایران به ویژه کریدور ریلی شمال-جنوب است که رویکردی هوشمندانه در شرایط فعلی است. موقعیت ژئوپولیتیک کشور ایران مزیت خدادادی منحصربه فردی است که مانند سایر منابع کشور تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است.
از طرف دیگر بیرانوند، معاون تأمین سرمایه و اقتصاد حمل و نقل راه آهن نیز در نوشتاری اختصاصی برای روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، پیش از این آورده بود: توسعه پایدار و محیط زیست از موضوعات مورد توجه برای توسعه ریلی کشور است. با توجه به اجماع جهانی درخصوص مسائل زیست محیطی، حمل و نقل ریلی به عنوان نماد حمل و نقل پایدار و سبز اولویت اول همه کشورها است. بنابراین اتخاذ استراتژی ترانزیت ریل پایه هم راستایی باسیاست های جهانی در این زمینه بوده و همکاری بیش تر سایر کشورها در زمینه تأمین مالی و سرمایه گذاری زیرساخت های مربوطه را به همراه خواهد داشت.
یکی از اصلی ترین مزایای برنامه ریزی و اقدام برای مسیرهای ریلی در حال ساخت ایران، تلاش برای حضور پُررنگ تر کشور در کریدورهای بین المللی حمل و نقل است. موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران و ارتباط تنگاتنگی که با بسیاری از کشورهای همسایه دور و نزدیک دارد، با توسعه مسیرهای راه آهن، باعث گسترش روابط تجاری و افزایش ارزآوری خواهد شد.