بزرگنمايي:

بازار آریا - امیرحسین قزوینیان * بازار سهام از ابتدای آبان‌ماه تاکنون رشد مناسبی را تجربه کرده که این رشد دلایل مختلفی داشته است. مشخص‌شدن نتیجه انتخابات آمریکا، کاهش نسبی تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای، کاهش نرخ‌‌‌بهره بدون ریسک تا محدوده 29درصد، رشد دلار نیما و سپس شروع فعالیت بازار ارز توافقی از جمله این عوامل بود که باعث شد بازار سهام بتواند از سقف تاریخی عبور کند و خود را به سطح 2میلیون و 950هزار واحدی برساند.
در حال حاضر این سوال برای سرمایه‌گذاران مطرح است که بازار می‌‌‌تواند رشد خود را ادامه دهد یا خیر و اینکه بازار وارد شرایط حبابی شده است؟ برای پاسخ به این سوال باید جنبه‌‌‌های مختلف اثرگذار بر بازار را بررسی کرد.
یکی از موضوعات مهمی که بازار را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد، سیاست‌‌‌های دولت ترامپ در خصوص خاورمیانه و ایران است. اگر تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای افزایش پیدا کند، ریسک سیستماتیک بازار افزایش پیدا کرده و باعث خروج پول از بازار و حرکت جریان نقدینگی به سمت بازارهای موازی مانند طلا و دلار می‌شود.
در صورتی که سیاست ترامپ صرفا اعمال بسته‌‌‌های تحریمی جدید باشد، می‌‌‌توانیم انتظار کاهش درآمدهای کشور را داشته باشیم که این موضوع در ابتدا دلار و سپس بازارهای دیگر را به حرکت درمی‌‌‌آورد.
مورد دیگر، افزایش نرخ‌‌‌بهره بدون ریسک بوده که پس از کاهش مقطعی در آبان‌ماه، دوباره به سطوح 33‌درصد رسیده است که با توجه به رشد P/E بازار تا محدوده 8واحد، جذابیت را برای سرمایه‌گذاران بازار سهام کاهش می‌دهد. برای ادامه روند بازار جدا از بحث‌‌‌های سیاسی یا باید نرخ‌‌‌بهره کاهش پیدا کند یا P/E بازار تعدیل شود. با توجه به نزدیک بودن سررسید اوراق سپرده گواهی خاص و وعده انتشار اوراق 25درصدی از سوی رئیس بانک‌مرکزی، در صورتی که اوراق جدید با نرخ پایین‌‌‌تری معامله شوند می‌‌‌تواند فشار را بر روی بازار کاهش دهد. از طرف دیگر با توجه به انتشار اتمام فصل پاییز، درصورتی که گزارش فصل سوم شرکت‌ها مناسب باشد، می‌‌‌تواند P/E بازار را تعدیل کند. در صورتی که موضوعات گفته‌شده اتفاق نیفتد، ارزش بازار کاهش پیدا می‌کند تا P/E خود را به سطح مناسب برساند.
مورد دیگری که باید به آن توجه کرد، سیاست بانک‌مرکزی در عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعده‌‌‌مند است. بانک‌مرکزی تا هفته گذشته سیاست جذب پول را دنبال می‌‌‌کرد که همین موضوع باعث کمبود منابع در سیستم بانکی و افزایش تقاضا در بازار بین‌‌‌بانکی شده و نرخ‌‌‌بهره بین‌‌‌بانکی را به سقف جدیدی رساند و این موضوع بر رشد نرخ‌‌‌بهره بدون ریسک اثرگذار بود. اما طی دوهفته گذشته بانک مرکزی سیاست تزریق پول را دنبال کرده، در حالی که همچنان منابع کافی تزریق نشده و همین موضوع باعث شده است تا نرخ‌‌‌بین بانکی با کاهش همراه نشود. تداوم سیاست تزریق پول از سوی بانک‌مرکزی و کاهش نرخ بهره بین‌‌‌بانکی می‌‌‌تواند از عوامل اثرگذار بر کاهش نرخ‌‌‌بهره بدون ریسک باشد.
با توجه به موارد فوق و چشم‌‌‌انداز مثبت از سودآوری صنایع و شرکت‌ها، همچنین با توجه به رشد قیمت دلار بازار ارز تجاری و احتمال کاهش نرخ‌‌‌بهره بدون ریسک، می‌‌‌توان گفت بازار در حال حاضر حباب نداشته و در صورتی که اخباری مبنی بر تشدید ریسک سیاسی منتشر نشود، در بازار سهام احتمال ریزش سنگین وجود ندارد و این بازار می‌‌‌تواند پس از اصلاح سبک زمانی و قیمتی روند صعودی جدیدی را آغاز کرده و به سمت اهداف بالاتر حرکت کند.
* پژوهشگر اقتصادی