بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : بورس تهران به فاصله 24ساعت از مسیر صعودی انصراف داد و خروج پول را در روز یکشنبه به نظاره نشست. این در حالی است که شاخص کل، شنبه را توفانی آغاز کرده بود. اظهارات کارشناسی نشان می‌دهد کاهش 0.68درصدی دماسنج اصلی بورس متاثر از «وضعیت مبهم ریسک‌های غیراقتصادی» رقم خورده است.
علی قاسمی: بورس تهران، همچنان برای عبور از مرز حساس 3میلیون واحد در شاخص اصلی خود مقاومت نشان می‌دهد، به‌طوری‌که با وجود صعود شاخص‌کل از حمایت 2میلیون و 750هزار‌واحدی، همچنان فشار عرضه‌ها در بازار بالاست. با وجود آنکه اخبار مربوط به FATF تقاضای خوبی را در گروه بانکی ایجاد کرد، اما این تقاضا با افزایش فشار فروش مواجه شد، به‌طوری‌که روز یکشنبه، نماگر اصلی با افت 19هزار‌واحدی به 2میلیون و 821هزار واحد رسید، همچنین شاخص هموزن هم با وجود رشد ملایم صبحگاهی، با کاهش 3هزار‌واحدی در محدوده 887هزار واحد آرام گرفت. ارزش معاملات هم طی دادوستدهای دومین روز هفته، به مرز 11هزار ‌میلیارد‌تومان رسید.
خروج قابل‌توجه پول حقیقی از بازار سهام و صندوق‌های سهامی و پیش‌‌‌‌‌دستی صندوق‌های طلا در جذب پول‌های خارج‌‌‌‌‌شده، حکایت از آن دارد که فضای غبارآلود سیاسی، مانع از رشد قیمت سهام می‌شود. علاوه‌بر اینکه به لحاظ تکنیکال، شاخص‌کل به مقاومت 2میلیون و 900هزار‌واحدی بی‌تفاوت نیست. از نگاه بنیادی نیز در کوتاه‌مدت، اهالی بازار انگیزه‌‌‌‌‌ای برای نسبت‌‌‌‌‌دادن P/E بالای 8واحد به سود شرکت‌ها ندارند. ابهامات سیاسی در کنار نرخ بهره بالای 33درصدی در اوراق بدون‌ریسک، اجازه نخواهد داد تا ارزش بازار شرکت‌ها رشد‌کرده و به‌تبع آن شاخص‌کل از مرز 3میلیون واحد عبور کند، با این‌حال با فرض بهره بالا و رشد ملایم دلار توافقی، کاهش ریسک‌های سیاسی و دستیابی به توافق میان ایران و غرب، شاخص بورس تهران را برای عبور از این عدد حساس، مصمم‌‌‌‌‌تر خواهد کرد.
بورس مغلوب عرضه‌ها
فشار عرضه‌ها سبب شد تا بیش از 70درصد نمادهای معامله‌‌‌‌‌شده، به رنگ سرخ دربیایند. خروج 700میلیارد‌تومانی پول حقیقی از گردونه معاملات بازار سهام، سبب شد تا صندوق‌های طلا و کالایی از سایر بازار، سبقت گرفته و با جذب 300میلیارد‌تومان از سرمایه حقیقی‌‌‌‌‌ها همراه شوند. این موضوع نشان می‌دهد؛ احتمالا اهالی بازار انتظار دارند در کوتاه‌مدت، شاخص‌کل توانایی عبور از 3میلیون واحد را نداشته و این پتانسیل را دارد تا دوباره وارد فاز‌اصلاحی شود. این موضوع بر روند شاخص هموزن نیز به‌‌‌‌‌رغم جاماندگی سهام کوچک و متوسط بازار موثر واقع خواهدشد. یکی از دلایل این موضوع، افزایش ابهامات سیاسی است. ابهاماتی که شاید «ریسک» تلقی شوند، اما اگر این ابهامات در نهایت به یک توافق میان ایران و غرب منجر شود، می‌تواند به واسطه افزایش میانگین P/E در بلندمدت بر بازار اثرگذار باشد.
با وجود آنکه به‌طور میانگین قیمت دلار موثر بر شرکت‌ها در نیمه دوم سال، حدود 60هزار‌تومان بوده و احتمالا در سال‌آینده این میانگین به بالای 75هزار‌تومان می‌رسد، سودهای شیرینی در انتظار زمستان و بهار سال‌آینده شرکت‌های بورسی است، اما سوال اصلی این است که چرا با وجود سودهای بالایی که برای شرکت‌ها پیش‌بینی می‌شود و مطابق با انتظارات، برخی از آنها رشد و سودآوری خوبی را هم تجربه خواهند کرد، شاخص‌کل برای عبور از 3میلیون واحد عاجز شده‌است؟
یکی از دلایلی اصلی این موضوع، همین ابهامات سیاسی است که اجازه رشد P/E را به بازار نمی‌دهد. انتظار می‌رفت با تعدیل سود چهارفصل شرکت‌ها بازار با افزایش تقاضا در سهام، این نسبت مهم را تعدیل کند، اما به‌نظر می‌رسد اظهارات ضدونقیض برخی از مقامات ایرانی و آمریکایی درخصوص مذاکرات و توافق هسته‌‌‌‌‌ای، همچنان پول‌های پارک‌‌‌‌‌شده بیرون گود را مردد کرده‌است. این موارد در حالی است که نرخ بهره بالای اوراق که اکنون حوالی 33درصد است، جذابیت بورس را کاهش داده‌است.
در بازار ملتهب فعلی، برخی از صنایع با ورود پول حقیقی همراه بودند. لاستیک و پلاستیک، زغال‌سنگ، سیمان و کاشی و سرامیک با ورود پول حقیقی همراه شدند. گزارش‌های قابل‌قبول این صنایع، در کنار شایعاتی از افزایش نرخ تایرسازان، انتظار می‌رود، این صنایع سد محکمی در‌برابر ریزش سایر سهام سبدهای فعالان بورسی باشد، ضمن آنکه پایین‌‌‌‌‌ماندن قیمت جهانی فولاد و سنگ‌آهن در کنار روند کاهشی نرخ جهانی برخی از فلزات اساسی، بر روند حاشیه سود صنایع بزرگ‌‌‌‌‌تر بازار اثرگذار است.
بورس به قعر رکود می‌رود؟
همان‌طور که در گزارشی با عنوان «بازگشت بورس» در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» ذکر شد، انتظار می‌رفت در یک سناریوی بدبینانه بر اساس الگوی معروف تکنیکال، نماگر اصلی بازار وارد اصلاح عمیق شود.
شاخص‌کل بورس با تشکیل الگوی تکنیکال سروشانه نزولی نشان‌داد که تمایلی برای عبور از مرز 3میلیون واحد ندارد، ضمن آنکه بزرگ‌‌‌‌‌شدن ریسک‌های سیاسی و ابهامات پیرامون آن، سبب خواهدشد تا بورس در کوتاه‌مدت منزوی‌‌‌‌‌تر شود. رشد قیمت دلار و انتظاراتی که از افزایش سود شرکت‌ها در سال‌آینده وجود دارد، تنور معاملات بورس را داغ نگه می‌‌‌‌‌دارد. اصلاح قیمتی که در انتظار بورس است، احتمالا بر ارزندگی بورس در میان‌مدت خواهد افزود و در صورتی‌که سطح تنش‌ها میان ایران و غرب به مرحله جدیدی وارد نشود، P/E 7 تا 7.5واحد برای بازار جذاب‌‌‌‌‌تر از مقطع فعلی خواهد بود. به لحاظ فنی، شاخص‌کل بورس می‌تواند به حمایت 2میلیون و 650هزار‌واحدی برسد. یکی از ارزان‌ترین قیمت‌ها، برای خرید سهام در شاخص 2.6میلیون واحد خواهد بود. بورس با تداوم فرض نرخ بهره بالا و دلار توافقی بالای 75هزار‌تومان، فقط به کاهش ریسک‌های سیاسی احتیاج خواهدداشت تا عبور از 3میلیون واحد در نماگر اصلی آسان‌‌‌‌‌تر شود.
تقابل هیجان و بلاتکلیفی