بزرگنمايي:

بازار آریا - وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن، از سال‌های ابتدایی حضور خود در استان بوشهر، همسو با مسئولیت اجتماعی برای حفاظت از محیط‌زیست و توسعه فضای سبز، بیش از 120 هکتار جنگل‌کاری در این منطقه انجام داده‌اند.

به گزارش شانا به نقل از هفته‌نامه مشعل ، از «گواتر»، سیستان‌وبلوچستان تا «بُردِخون»، بوشهر، سواحل و باتلاق‌ها را به محاصره خود درآورده. اهالی بندرعباس «حرا» می‌نامندش، اما بلوچستانی‌ها «تمر»، بوشهری‌ها «گُرم» می‌خوانندش و اهالی دیگر جنوب «تول» صدایش می‌زنند. هرکجا که باشد، ریشه‌هایش را به خورد آب شور می‌دهد و قد می‌کشد و سر از آب بیرون می‌زند تا چشم‌اندازی بسازد از سبزی و طراوت یک جنگل. هم‌زیستی پرندگان ماهیخوار و حرا، قصه‌ای است طولانی. انواع ماهی خورک، درنا، لک‌لک، پلیکان، مرغابی و مرغ‌های دریایی هم از صدقه‌سر بودن حراها، دلی از عزا درمی‌آورند به وقت گرسنگی. آبزیانی همچون گل خورک، مار دریایی، خرچنگ، میگو، شیلو، کلینگ، حلزون و قورباغه و دیگر ماهی‌ها هم همسایگان خوبی هستند برای حراها. هرجا که حراها کنار هم‌قطار می‌شوند و جنگلی زیبا را ترسیم می‌کنند، آب‌وهوا تلطیف می‌شود و خاک از فرسوده شدن، دست می‌کشد.طبق تحقیق جامعی که در سال 2021 در 145 مکان مختلف صورت گرفته، ارزش اقتصادی سالانه جنگل‌های حرا بین 2.772 تا 80.334 دلار در هکتار برآورده شده است. طبق این برآوردها میانگین سود حاصل از فعالیت‌های تفرجی و گردشگری در هر هکتار از جنگل‌های حرا 37.927 دلار تخمین زده شده است. این تحقیقات نشان می‌دهد در صورت حفاظت منطقی و درست از جنگل‌های حرا، این امکان وجود دارد که بازدهی در سال به مرز بالای 257.905 دلار هم برسد. در ایران نیز ارزش تفرجگاهی جنگل‌های حرای منطقه حفاظت ‌شده در جنوب استان هرمزگان، سالانه 2.455 دلار در هکتار و درمجموع حدود 20 میلیون دلار در سال برآورد شده است. البته طبق تحقیقات و گزارش‌های منابع طبیعی، ارزش اقتصادی جنگل‌های حرا در ایران، به‌ویژه در استان‌های جنوبی مانند بوشهر، به‌طور تقریبی بین 300 تا 500 میلیون دلار برآورد شده است. این ارزش شامل عوامل مختلفی مانند تولید چوب، خدمات اکوسیستمی (حفاظت از سواحل و تنوع زیستی) و تأمین منابع غذایی و دارویی می‌شود.
کاشت بیش از 300 هزار نهال در یک سال
736 هکتار جنگل حرا، نوار ساحلی بوشهر را محاصره‌ کرده و 433 هکتار جنگل طبیعی و 293 هکتار که به دست عاشقان طبیعت کاشت شده‌اند. در این میان جنگل‌های حرای «نایبند» 390 هکتار را به نام خود زده‌اند؛ جنگل‌هایی که به‌واسطه گستردگی‌ در جنوب غرب آسیا و ایران، نامشان سر زبان‌ها افتاده است. جنگل‌های حرای عسلویه‌ حکم انبار هوای زیستی آب‌های جنوب ایران را دارند در میانه آلودگی‌هایی که هرازگاه راه نفس‌ شهر را می‌گیرند. جنگل‌های حرای دیر، نخیلو، خور بردستان و مل‌گنزه هم با بیشترین تراکم، سواحل جنوبی بوشهر را زینت بخشیده‌اند. حرا، شش‌های سواحل جنوبی است و برای همین 12 هزار و 500 هکتار از اراضی ساحلی استان بوشهر برای کشت نهال حرا شناسایی شده‌اند. هرچند در یک سال گذشته بیش از 700 هکتار از سواحل بوشهر جنگل‌کاری شدند. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر از طرح ملی کاشت یک میلیارد نهال در کشور می‌گوید. نهال‌ها یا همان مانگروهایی که به گفته عبدالرحمن مرادزاده، حد فاصل خشکی و دریا و در مناطق جزر و مدی خلیج‌فارس قد می‌کشند و جنگل‌های حرا را به‌وجود می‌آورند. اهالی استان و علاقه‌مندان به طبیعت هم پای کار آمده‌اند و طبق آمارهای محیط‌زیست استان، طی یک سال گذشته بیش از 300 هزار نهال کاشته‌اند. هرچند خود محیط‌زیست هم 40 هزار اصله نهال درخت و نهال حرا را در دریا و سواحل شهر بوشهر کاشته تا شهر نفس تازه کند.
720 هکتار جنگل حرا زیر سایه مسئولیت اجتماعی
عسلویه از دیرباز یکی از زیباترین سواحل را به‌واسطه قرار گرفتن در خلیج نایبند داشته است. وجود مخزن عظیم گازی پارس جنوبی در آن و شکل‌گیری تأسیسات مختلف دریایی و خشکی در چند دهه گذشته، ظاهر و شرایط این منطقه را با تغییراتی مواجه کرده است. با این حال جنگل‌های حرای سواحل خلیج نایبند و بخش‌های دیگر ساحلی در استان بوشهر مناظر زیبایشان را دارند و کارکرد خود را در اکوسیستم منطقه حفظ کرده‌اند. وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن، از سال‌های ابتدایی حضور خود در این منطقه، همسو با مسئولیت اجتماعی برای حفاظت از محیط‌زیست و توسعه فضای سبز، بیش از 120 هکتار جنگل‌کاری در این منطقه انجام داده‌اند.
البته بیشترین جنگل‌کاری در عسلویه مربوط به منطقه «پارک جنگلی عسلویه» است. برخی نواحی نزدیک به سواحل بندر بوشهر و جزیره خارک هم به جنگل‌های حرا مزین شده‌اند. وزارت نفت اینجا هم آستین‌ها را بالا زده و حدود 100 هکتار را جنگل‌کاری کرده است. این وزارتخانه در شهرستان دیر حدود 200 هکتار، در نخیلو، حدود 100 هکتار، در منطقه خور بردستان، حدود 100هکتار و در منطقه مل‌گنزه، حدود 100 هکتار جنگل‌کاری داشته است؛ همه اینها یعنی 720 هکتار جنگل حرا که همچنان ادامه دارد.
153 هکتار جنگل به همت شرکت‌ها پا گرفته
سیاوش کلبی، رئیس جنگلداری و جنگل‌کاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر از 100 هکتار جنگل‌کاری به همت شرکت پتروپالایش کنگان، 15هکتار جنگل‌کاری از سوی پتروشیمی زاگرس و 10 هکتار جنگل‌کاری از سوی انرژی عسلویه خبر داد. به گفته کلبی 8 هکتار جنگل‌کاری دیگر به همت پتروشیمی نوری، 10 هکتار از سوی پتروشیمی بوشهر و 10 هکتار با همراهی پتروشیمی پردیس به فضای جنگل‌های حرا اضافه شده است.
به گفته رئیس جنگل‌داری و جنگل‌کاری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر شروع کار اداره کل منابع طبیعی با مجموعه وزارت نفت، مربوط به تفاهم‌نامه‌ای است که در سال 1396 امضا شد. تفاهم‌نامه‌ای که بنا بر مفاد آن قرار بود 1100 هکتار فضای سبز در مجموعه تملک پارس جنوبی انجام شود، بنا بر نظر کلبی شروع مجدد همکاری دو مجموعه به سال 1402 برمی‌گردد که 150 هکتار از عرصه‌ها در محدوده بردخون از توابع شهرستان دیر با گونه حرا جنگل‌کاری شد. البته در سال جاری هم از محل مسئولیت‌های اجتماعی در زمینه تجهیز نهالستان و تولید نهال 150 هکتار جنگل‌کاری رقم خواهد خورد.
5 میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار برای سال 1403
صحبت از جنگل‌کاری و کاشت نهال که به میان می‌آید، امیدها برای سرسبزی بیشتر جوانه می‌زنند، پس‌تولید اصله نهال می‌شود گام اول این آرزو. شاید برای همین آرزوست که در سال‌ جاری یک‌میلیون و 183هزار اصله نهال تولید شد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری بوشهر از اختصاص 5 میلیارد و 500میلیون تومان اعتبار برای تولید نهال تنها برای سال 1403 می‌گوید. به‌واسطه همین تأمین اعتبار است که عبدالحسین گرشاسبی از تولید 683 هزار اصله نهال در نهالستان‌های دولتی و 500 هزار اصله نهال در نهالستان‌های خصوصی در سال 1403 خبر می‌دهد. طبق آمارهای منابع طبیعی و آبخیزداری بوشهر در سالی که گذشت (1402) 3 ‌میلیون و 800هزار اصله نهال تولیدشده تا به سرسبزی استان بیفزاید. گرشاسبی از آینده‌ای می‌گوید که در آن قرار است 12 میلیون اصله نهال تولید شود؛ آینده‌ای به طول چهار سال حد فاصل سال‌های 1402 تا 1406.
اعتبار 35 میلیارد ریالی برای 3 سال آینده
وزارت نفت حامی جنگل‌های حرا و به‌عبارتی حامی نفس‌گاه‌های بوشهر است. تقویم که به سال 1400 رسید یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت طی تفاهم‌نامه‌ای 17 میلیارد ریالی با سازمان حفاظت محیط‌زیست حمایتش را از محیط‌زیست استان بوشهر اعلام کرد. فرهاد رنجبر، کارشناس ارشد مسئولیت اجتماعی این شرکت از بندهای دیگر این تفاهم‌نامه می‌گوید. اینکه قرار است در لایروبی، مطالعات آبی و کاشت حرا در زیستگاه‌های حرا هم مشارکت داشته باشد. این حمایت‌ها و مشارکت‌ها ادامه داشته تا همین خرداد 1403 که پتروشیمی پردیس تصمیم می‌گیرد حمایت از اکوسیستم جنگل‌های حرا و تالاب‌های استان را ادامه بدهد. فرهاد رنجبر از تفاهم‌نامه سه‌ساله‌ای می‌گوید که طی آن شرکت 35 میلیارد ریال پرداخت می‌کند برای اینکه حافظ و حامی جنگل‌های حرا بوشهر باقی بماند.