بازار آریا - عاطفه چوپان : بازار سرمایه پس از دو ماه رشد چشمگیر در پاییز، در آستانه تغییراتی در جریان نقدینگی قرار گرفته‌است. تحلیلگران احتمال می‌دهند در کنار افزایش ارزش معاملات، شاهد چرخش سرمایه به سمت سهام کوچک‌‌‌‌‌‌تر و اصلاح‌‌‌‌‌‌شده که قیمت‌های کم‌‌‌‌‌‌ریسک‌تری برای آغاز سهامداری دارند، خواهیم بود. در هفته‌های اخیر، روند دست‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌دست‌شدن سهام و جابه‌‌‌‌‌‌جایی نقدینگی میان گروه‌های مختلف بازار، به‌ویژه در نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز و هموزن، بر جریان کلی معاملات تاثیرگذار بوده و حالا به‌نظر می‌رسد با ورود به دی‌‌‌‌‌‌ماه، بازار همچنان با روندی متعادل و با چشم‌‌‌‌‌‌انداز رشد مواجه باشد.
بورس در مسیر رشد و تغییرات بنیادین
ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، در تحلیلی از عوامل رشد دوماهه اخیر بازار سهام از ابتدای آبان، به نکات مهمی اشاره‌کرد. به گفته وی، مهم‌ترین دلیل آغاز این روند صعودی، رسیدن بازار به کف تاریخی و ارزندگی بالا بود. نسبت P/E گذشته‌‌‌‌‌‌نگر به کم‌ترین مقدار خود رسیده و همین امر نشان‌دهنده ارزندگی سهام بود. پس از این شرایط، کاهش ریسک‌های سیاسی نیز نقشی کلیدی در رشد بازار ایفا کرد.یکی از مهم‌ترین تحولات هفته‌های اخیر، حذف ارز نیما و تاکید بر ارز تک‌‌‌‌‌‌نرخی توسط مقامات اقتصادی بود. این موضوع باعث‌شد نرخ فروش بسیاری از شرکت‌ها، به‌ویژه کامودیتی‌‌‌‌‌‌محورها ‌تعدیل شود و افزایش یابد. با توجه به اینکه این شرکت‌ها سهم عمده‌ای از ارزش بازار دارند و اهرم عملیاتی آنها بالاست، تاثیر تعدیل نرخ ارز به‌صورت چندبرابری در سودآوری آنها مشهود است، در نتیجه شاهد حمایت بیشتر بازار از سهام بزرگ در روزهای اخیر بودیم.سماوی همچنین به ارزش بالای معاملات اشاره کرد و آن را سیگنال مثبتی برای بازار دانست. به گفته وی، ارزش معاملات بیش از 15‌هزار‌ میلیارد‌تومان نشان‌دهنده جابه‌‌‌‌‌‌جایی پول و دست‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌دست‌شدن سهام است. این موضوع نشان می‌دهد؛ تقاضا برای عرضه‌ها وجود دارد و اصلاحات قیمتی صرفا به تغییر جریان پول محدود می‌شود.
در هفته گذشته، نرخ پایه محصولات پتروشیمی به دلیل تعطیلات اعلام نشد، اما این هفته با اعلام نرخ‌ها، جهش قیمتی قابل‌توجهی مشاهده شد. دلیل این جهش، جایگزینی نرخ دلار توافقی به‌‌‌‌‌‌جای دلار نیما بود. این تغییر موجب شد شرکت‌های پتروشیمی سودهای بیشتری شناسایی کنند. سماوی تاکید کرد؛ این تغییرات، مشابه تغییرات نرخ ارز در سایر صنایع، تاثیر بسزایی در سودآوری این بخش داشته‌است.
یکی دیگر از موضوعات کلیدی این هفته، بحث خصوصی‌‌‌‌‌‌سازی خودروسازان دولتی بود. مقامات اعلام کردند؛ با قیمت‌های فعلی بازار، خودروسازان واگذار نخواهند شد. این موضوع نشان‌دهنده ارزندگی سهام خودروسازان است و به‌‌‌‌‌‌نوعی تایید‌کرده که بازار سرمایه ابزار مهمی برای خصوصی‌‌‌‌‌‌سازی و جبران کسری‌بودجه خواهد بود.
به گفته سماوی، در صورت عدم‌وقوع ریسک‌های سیاسی خارجی، هفته آینده نیز روند صعودی بازار سرمایه ادامه خواهدداشت. پذیرش نرخ دلار آزاد از سوی دولت و هماهنگی دلار توافقی با نرخ بازار آزاد، عامل مهمی در رشد شرکت‌ها خواهد بود، همچنین انتشار گزارش‌های جدید از صنایع پتروشیمی و شیمیایی، می‌تواند جهت‌‌‌‌‌‌دهی بیشتری به بازار داشته‌باشد.
در نهایت، سماوی به مقاومت روانی شاخص‌کل در سطح سه‌میلیون واحد اشاره و با این حال، پیش‌بینی کرد؛ بازار با روندی متعادل، صعودی و پرحجم به حرکت خود ادامه دهد. رکوردشکنی ارزش معاملات خرد در روز جاری نیز نویدبخش هفته‌ای پررونق برای بازار است.
چشم‌‌‌‌‌‌انداز مثبت است

مهدی ساسانی، تحلیلگر بازار سرمایه، در تحلیلی از عملکرد بازار در پاییز 1403، به دو ماه طلایی اشاره کرد که توانست بخشی از زیان سهامداران را جبران کند. او بیان کرد: «سهامدارانی که از اوایل تا اواسط آبان خریدهای جدید انجام داده بودند، بیشترین سود را کسب کردند و رضایت بیشتری نسبت به سایرین داشتند.»
ساسانی مهم‌ترین نکته این دوره را افزایش ارزش معاملات دانست که در روز گذشته به بیش از 20‌همت رسید ‌و این رقم را قابل‌‌‌‌‌‌توجه برای معاملات در این مقطع زمانی دانست. او ادامه‌داد: «با توجه به رشدی که برخی از سهام از ابتدای آبان تا انتهای آذرماه داشتند، عده‌‌‌‌‌‌ای ‌درصدد سیو سود در نمادهای رشد‌کرده خود بودند، به‌همین‌دلیل در ابتدای هفته دی‌‌‌‌‌‌ماه چالش‌های بیشتری بین خریداران و فروشنده‌‌‌‌‌‌ها شاهد بودیم. از طرفی، سرمایه‌گذارانی که در این مدت رشد داشتند و از نظرشان قابل‌قبول بود، اقدام به‌فروش کردند، اما از طرف دیگر، نقدینگی وسیعی که این روزها وارد بازار‌شده، تا این لحظه به نمادها اجازه اصلاح نداده‌است. صف فروش‌ها در کم‌ترین زمان ممکن توسط خریداران جمع‌‌‌‌‌‌آوری شده و به‌نظر می‌رسد خریداران بر این باورند که به‌رغم رشدی که برخی از نمادها تا به اینجا داشتند، ارزندگی سهام کماکان حفظ شده و امید دارند که در روزهای آینده اعداد نسبتا بالاتری را ببینند. برای همین هم سعی می‌کنند از منفی‌‌‌‌‌‌های بازار استفاده کنند و سبد سهام خود را افزایش دهند.» او ادامه‌داد: «در هفته‌های اخیر سهام بازار به دو دسته سهام بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز و سهام کوچکتر تقسیم شده‌بودند و نقدینگی بیشتر به سمت سهام شاخص‌‌‌‌‌‌ساز رفت. با وجود رشد شاخص در هفته‌های اخیر، سبد سرمایه‌گذارانی که عمدتا از نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز پر‌شده، رشدی به اندازه شاخص را تجربه نکرده‌است. انتظار می‌رود در روزها و ماه‌های آتی این چرخه تغییر کند و با آرام‌‌‌‌‌‌تر‌شدن روند حرکتی شاخص و نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز، شاهد حرکت نقدینگی در برخی از نمادهای شاخص هموزن باشیم، چراکه برخی از نمادها در این مدت مقداری اصلاح کردند و از کف قیمتی شاخص‌‌‌‌‌‌سازان کمتر رشد کردند و ریسک کمتری برای خریداران در قیمت‌های فعلی ایجاد می‌کنند، از این‌رو به‌نظر می‌رسد افرادی که دارای نقدینگی در بازار هستند، بیشتر به‌دنبال نمادهایی از این گروه‌ها باشند که بتوانند با خرید آنها از بازار کسب سود کنند و به احتمال خیلی زیاد در هفته آینده ما شاهد چرخش نقدینگی در بازار خواهیم بود.»ساسانی در ادامه به نوسانات بازار اشاره کرد و گفت: «به نظر می‌رسد در دی‌‌‌‌‌‌ماه شاهد نوساناتی در بازار باشیم و چرخش نقدینگی مدام در گروه‌های مختلف رخ دهد، اما این به‌معنای احتمال ریزش در بازار نیست و صرفا اصلاحات مقطعی و دست به‌دست‌شدن است. ارزندگی بازار در مقطع فعلی آنقدر بالا هست که با چشم‌‌‌‌‌‌انداز میان‌مدت، خریداران بتوانند از منفی‌‌‌‌‌‌های بازار استفاده کنند و سهم‌های موردنظر خود را بخرند.»
او با پیش‌بینی اتفاقات ماه‌های آتی گفت: «با ورود به ماه‌های آخر سال، به‌نظر می‌رسد شاهد افزایش تقاضا برای بازار سرمایه باشیم؛ اتفاقی که در سال‌1401 به‌وضوح شاهد آن بودیم و یک زمستان بسیار زیبا و بهار پرثمر برای سال‌های 1403 و 1404 رقم بخورد، اما اردیبهشت به بعد نباید شاهد اتفاقات منفی باشیم و باید اجازه دهیم بازار روند طبیعی خود را ادامه دهد و ترمز رشد بازار را نکشیم.»