بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - علی قاسمی : شاخص بورس تهران از کف آبان امسال رشد خوبی را تجربه کرده و موفق شده است بازدهی 35درصدی را به سهامداران نشان دهد. با این حال، برخی از نمادهای نماینده در سبدها، برخلاف شاخص کل بورس سقف‌شکنی نکرده‌‌‌اند. نماگر هموزن نیز از رالی اخیر عقب مانده است. با وجود آنکه همچنان نمادهای ارزنده بورسی با P/E آینده‌‌‌نگر زیر 6واحد به‌وفور مشاهده می‌شود، اما اکثر این نمادهای ارزنده از روند صعودی بازار جامانده‌‌‌اند. به نظر می‌‌‌رسد، رشد شاخص کل بورس و عبور آن از سقف اردیبهشت تنها به بازدهی بالا در برخی از نمادهای بازار منجر شده است. کلیت بازار هنوز از این روند منتفع نشده است. شاید بتوان گفت، یکی از دلایل اصلی این موضوع رشد نرخ ارز و تاثیر زیاد آن بر نمادهای بزرگ باشد، اما چرا بازار بدون توجه به ارزندگی سهام کوچک مسیری متفاوت را طی می‌کند؟
علی محمدی / دنیای اقتصاد
چرا تبعیض؟
برخی از نمادهای بازار، به‌خصوص صندوق‌های اهرمی و شرکت‌های بزرگ و شاخص‌‌‌ساز به‌عنوان سلبریتی‌های بازار مورد توجه قرار گرفتند و هنوز سهام کوچک و متوسط بازار مورد توجه قرار نگرفته است. براساس سود خالص که برای سال مالی منتهی به اسفند 1403 پیش‌بینی می‌شود حدود 113نماد بورسی P/E آینده‌‌‌نگر زیر 6واحد داشته باشند، اما در این میان کمتر از 40نماد بازدهی بیش از شاخص داشتند. به نظر می‌‌‌رسد، بدون بازگشت تقاضا به سهام کوچک بازار، امکان رشد پایدار وجود ندارد. همان‌طور که در آبان1401 نیز پس از رشد یک‌ماهه شاخص کل و سبقت افزایش آن از شاخص هموزن، موجبات ورود پول به سهام کوچک نیز فراهم شد و با پیشی گرفتن این نماگر بازدهی خوبی نصیب کلیت بازار شد. تبعیضی که میان گروه‌‌‌های محبوب بازار و سهام متوسط بازار به وجود آمده است، احتمالا به دلسری منجر خواهد شد. اما می‌توان دلایل جاماندگی سهام کوچک را از منظر بنیادی مورد بررسی قرار داد.
با افزایش انتظارات تورمی و رشد نرخ ارز احتمالا برخی از شرکت‌های کوچک بازار که اصطلاحا سهام ریالی نامیده می‌‌‌شوند، با افزایش نرخ خوراک مواجه خواهند شد. رشد هزینه این شرکت‌ها در شرایط نااطمینانی می‌‌‌تواند موجب افزایش فشار هزینه ‌بر خانوارها شود، چرا که مشتری اکثر صنایع ریالی مانند قند و شکر، صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک، لوازم خانگی و... مردم عادی هستند. از این‌‌‌رو، شاید دولت در اعطای مجوز افزایش نرخ به این شرکت‌ها تاخیر داشته باشد. این تاخیر در کوتاه‌‌‌مدت ریسک شرکت‌های کوچک و متوسط بازار را افزایش خواهد داد.
بورس تهران به‌طور تاریخی نشان داده است که بدون تکیه بر سهام کوچک و متوسط بازار یا نماینده این سهام که شاخص هموزن است، نمی‌‌‌تواند رشد و رونق پایداری را تجربه کند. احتمالا بازار در روزهای آتی باید شاهد استقبال از این نوع سهام باشد؛ در غیر‌این‌صورت، نمی‌‌‌توان با اطمینان از روند رو به رشد بازار صحبت به میان آورد. علاوه بر این، دولت باید با حذف قیمت‌گذاری دستوری و کاهش فشار بر صنایع به شکل دیگری از اقشار مردم در برابر فشارهای اقتصادی محافظت کند، چرا که محدودکردن فضای تولید احتمالا عواقب بدی برای اقتصاد و بورس در پی خواهد داشت.