بازار آریا - شهرجهانی بیشابور، به عنوان یکی از مهمترین محوطه‌های باستانی بوده و از ابعاد مختلف دارای اهمیت است اما تصمیمات و اقدامات غیرکارشناسی که طی سال‌های اخیر، آسیب‌هایی به این اثر وارد کرده، مانند دومینویی، همچنان ادامه دارد، تصمیماتی که آخرین نمود عینی آن بتن‌ریزی روی این اثر بود و اکنون به دیوارکشی رسیده است.
یک کارشناس و فعال میراث فرهنگی در این خصوص به اکوایران گفت: از اواخر تابستان امسال، پروژه‌ای که گفته‌اند هدف آن ایجاد زیرساخت گردشگری است، در محوطۀ شهر باستانی بیشاپور آغاز و مهر ماه مشخص شد مسئولان پایگاه میراث جهانی منظر ساسانی فارس، در قالب اجرای این پروژه، بر روی 250متر از کف ساسانی شهر جهانی بیشاپور، با ارتفاع 2 تا 5 سانتی‌متر، بتن‌ریزی کرده‌اند تا مسیری برای عبور گردشگران ایجاد کنند.؛ اقدامی که با واکنش گسترده کارشناسان و فعالان میراث‌فرهنگی مواجه شد.
محسن عباسپور گفت: متأسفانه و علیرغم هشدارهایی که درخصوص پیامدهای نامطلوب بتن‌ریزی بر روی آثار شهر جهانی بیشاپور داده شد، این روند نه تنها متوقف و جمع‌آوری نشد، بلکه به تازگی ابعاد گسترده‌تری نیز یافته است.
او ادامه داد: در بازدیدی که طی دو روز گذشته از این مجموعۀ باستانی داشتم، متوجه شدم که نه تنها بتن ریخته شده، جمع‌آوری نشده، بلکه در برخی راهروها، ماکادوم نیز در اطراف این بتن‌ها نیز اضافه شده است.
عباسپور گفت: ریختن ماکادوم در کنار این بتن‌ها باعث می‌شود آب باران که تا پیش از این به سرعت تخلیه و یا حداکثر ظرف یکی دو روز تبخیر می‌شد، از حالا به بعد برای مدت طولانی که تا چند روز هم به طول می‌انجامد، در زیر سطوح ماکادوم باقی مانده و رطوبت را در تماس مستقیم با گچ‌های ساسانی قرار دهد. طبیعی است که چنین اقدامی، روند فرسایش این گچ‌ها را تشدید می‌کند.
این کارشناس میراث فرهنگی افزود: با کمال تأسف، روند اشتباه‌ها در اجرای این پروژه تا آن حد پیش رفته که متولیان امر برای اینکه گردشگران را مجبور به عبور از روی لایه‌های بتنی و ماکادومی نمایند که بر کف باستانی این شهر ریخته‌اند، در کمال ناباوری، چند دیوار و پلۀ جدید به آثار جهانی بیشاپور اضافه کرده‌اند.

عباسپور با یادآوری اینکه دیوارها به صورت خشکه‌چین اجرا شده‌ است، گفت: گرچه این دیوارها قابل جمع‌آوری تلقی می‌شود اما آسیب‌هایی را در پی خواهد داشت. برجسته‌ترین آسیب تغییر دسترسی‌ها به بنا و ایجاد تصویری اشتباه از بناهای کشف شده این محوطه تاریخی در ذهن بازدیدکننده و گردشگر است. به ویژه اینکه این دیوارها عیناً با همان مصالحی درست شده‌اند که سایر دیوارهای شهر احداث شده‌اند. بنابراین طبیعی است که بازدیدکننده‌ها و گردشگران، متوجه تفاوت آنها با دیوارهای اصلی مجموعۀ بیشاپور نباشند.
این فعال میراث فرهنگی گفت: در حال حاضر دو دیوار با طول و ارتفاع متوسط یک متر و یک دیوار هم با طول یک متر و عرض نزدیک به 40سانتی‌متر، در سه نقطۀ مختلف از راهروهای منتهی به تالار تشریفات و ایوان موزاییک و همچنین در قسمت ورودی ایوان موزاییک و علاوه بر اینها دو پله جدید هم در همین محدوده اجرا شده است.
عباسپور خاطرنشان کرد: این دیوارها و پله‌ها در شهر بیشاپور وجود نداشته‌ و اکنون صرفاً برای هدایت گردشگران اضافه شده‌اند. آثار باستانی و ثبت شده در فهرست آثار ملی و جهانی، مثل ملک و خانه‌های شخصی نیستند که هر قسمتش را خواستیم پارتیشن ایجاد کنیم و دسترسی‌های فضاهای مختلف آن را تغییر دهیم. چنین اقدام‌هایی در آثار باستانی، منجر به وارد شدن خدشه به اصالت این بناها می‌شود.
او گفت: در تمام دنیا و حتی سایر نقاط کشور، برای هدایت گردشگر، از راهبندهای استانداردی به صورت میله و تسمه استفاده می‌شود. اینکه چرا متولیان پایگاه میراث جهانی منظر ساسانی فارس تصمیم گرفته‌اند پس از چالش‌هایی که با بتن‌ریزی و ماکادوم‌ریزی متوجه سلامت آثار باستانی بیشاپور نموده‌اند، این بار با وارد آوردن خدشه به منظر بنا و تغییر هویت سازه‌های آن، دیوارهای جدید ایجاد کرده و روندی بر خلاف تمام دنیا در پیش بگیرند، جای سئوال دارد.
عباسپور اضافه کرد: انجام این پروژه و اقداماتی که به ویژه از یک ماه پیش در شهر باستانی بیشاپور شروع شده، دامنۀ نگرانی‌ها در خصوص شیوۀ مدیریت این شهر جهانی را افزایش داده است. امیدوارم هرچه سریعتر مسئولان ارشد وزارت میراث‌فرهنگی و همچنین سازمان جهانی یونسکو، به این موضوع ورود کرده و ضمن جمع‌آوری و حذف اقداماتی که صورت گرفته، مانع از تکرار و تداوم آنها شوند.

به گزارش اکوایران، بیشابور یکی از محوطه‌های بسیار مهم گردشگری و جزو آثار ارزشمند تاریخی کشور به شمار می‌رود؛ بیشابور از کهن‌ترین شهرهای دارای طراحی و مهندسی ویژه روزگار خود بوده‌ است که در کتاب‌های تاریخی، نام آن با عنوان‌های "بیشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و «به اندیوشاپور» ثبت شده است.
این شهر مرکز ایالت و کوره اردشیرخوره و تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی بوده‌و اکنون هم گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا است. 
انتهای پیام