بازار آریا - «دنیای اقتصاد» در گزارشی روند
سرمایه ای شدن
خودرو در 8 سال گذشته را بررسی کرد.
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای
اقتصاد ؛ در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از بازگشت تحریم‌های ثانویه در سال 1397، بازار خودروی
ایران دچار تحول بنیادینی شده است. به‌گونه‌ای که
خودرو از یک کالای صرفاً
مصرفی به «دارایی‌ای نیمه‌سرمایه‌ای» بدل شده است.
این تغییر ماهیت، برخاسته از عوامل متعددی است که مهم‌ترین آن‌ها
تورم مزمن، جهش نرخ ارز، محدودیت واردات، نبود گزینه‌های مطمئن سرمایه‌گذاری، بی‌اعتمادی به بازار
سرمایه و مهم‌تر از همه، سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری است.
در یک
اقتصاد متعارف،
خودرو با گذشت زمان دچار استهلاک شده و بخش عمده‌ای از ارزش خود را از دست می‌دهد؛ به‌طوری‌که در بازارهای جهانی خودروها معمولاً پس از 8 سال حدود 75 درصد افت ارزش دارند.
با این حال، در بازار
ایران خودروهای داخلی تنها حدود 31.4 درصد و خودروهای مونتاژی حدود 40.2 درصد از ارزش دلاری خود را در همین بازه زمانی از دست داده‌اند.
این روند نشان می‌دهد که
خودرو در
ایران به دلیل شرایط خاص اقتصادی، به ابزاری برای حفظ
سرمایه تبدیل شده و تا حدی ویژگی
مصرفی خود را از دست داده است.
بررسی دقیق‌تر 8 مدل خودروی داخلی و مونتاژی تولید سال 96 و مقایسه ارزش دلاری آن‌ها با کالاهای سرمایه‌ای مانند
سکه و
مصرفی مانند یخچال، این واقعیت را روشن‌تر می‌کند.
خودرو برخلاف
سکه که در این مدت افزایش ارزش دلاری داشته، دچار افت محدود ارزش شده و برخلاف یخچال که افتی نزدیک به 80 درصد داشته، عملکرد به‌مراتب بهتری در حفظ ارزش خود نشان داده است.
قیمت‌گذاری دستوری، به‌عنوان عاملی کلیدی، شکاف قیمتی بین
کارخانه و بازار آزاد را افزایش داده و موجب رشد انگیزه‌های سوداگری شده است.
از سوی دیگر، ممنوعیت واردات موجب کاهش عرضه و شکل‌گیری بازاری انحصاری شده که
خودرو را به کالایی کمیاب و ارزشمند تبدیل کرده است.
سرمایه‌ای شدن خودرو، موجب هدایت منابع مالی به بازارهای غیرمولد، کاهش کیفیت تولیدات، فرسودگی ناوگان، افزایش آلودگی و اتلاف منابع شده است.
راهکار عبور از این وضعیت، کاهش مداخلات دولتی، آزادسازی واردات، کنترل
تورم و تقویت بسترهای مالی مطمئن است؛ تا
خودرو بار دیگر به جایگاه اصلی خود به عنوان کالای
مصرفی بازگردد.
مشروح گزارش را اینجا بخوانید .