بازار آریا -
ایران اظهارات دونالد
ترامپ مبنی بر آغاز مذاکرات با ایالات متحده طی هفته آتی را تایید کرد؛ این در حالی است که ماه‌ها تنش در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی
ایران جریان داشته است. بلومبرگ و نیویورک‌تایمز در تحلیل‌هایی جداگانه اما همسو در این خصوص نوشتند: عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در
شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد
ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان برای مذاکرات غیرمستقیم در سطح بالا با یکدیگر دیدار خواهند کرد. او در ادامه افزود: این مذاکرات به همان اندازه که یک فرصت است، یک آزمون نیز محسوب می‌شود. توپ در زمین آمریکاست.
این مذاکرات به ریاست عراقچی و استیو ویتکاف، نماینده ویژه
ترامپ در امور خاورمیانه و از مشاوران نزدیک رئیس‌جمهور، برگزار خواهد شد. همچنین بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، نقش میانجی را ایفا خواهد کرد. هنوز مشخص نیست که آیا ویتکاف و عراقچی مستقیما با یکدیگر دیدار خواهند کرد یا خیر، زیرا
ترامپ در سخنرانی خود در کنار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در کاخ سفید گفت که مذاکرات به‌صورت مستقیم خواهد بود. ترامپ گفت: «ما روز شنبه یک جلسه بسیار مهم داریم و مستقیما با آنها در حال مذاکره هستیم. برخی می‌گویند شاید از طریق واسطه‌ها باشد، یا از طریق کشورهای دیگر. نه، ما مستقیما با آنها مذاکره می‌کنیم.»
این تحولات پس از هفته‌ها تنش در خصوص یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای احیای مذاکرات مربوط به محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای
ایران رخ داده است. ماه گذشته
ترامپ نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ارسال کرد و از ایشان درخواست کرد با توافق جدیدی موافقت کنند.
ترامپ در سال 2018 از توافق هسته‌ای قبلی با
ایران خارج شد و مذاکره‌کنندگان دو کشور از آن زمان به طور رودررو با یکدیگر دیدار نکرده‌اند. اکنون
ترامپ با چالش توقف برنامه هسته‌ای
ایران مواجه است. اگر مذاکرات مستقیم انجام شود، این نخستین مذاکرات رسمی رودررو از زمان خروج
ترامپ از توافق دوره اوباما خواهد بود.
ایران از زمان خروج
ترامپ از توافق، از مذاکره مستقیم با مقامات آمریکایی خودداری کرده است. بااین‌حال، پس از سخنان
ترامپ در روز دوشنبه، سه مقام ایرانی گفتند که تهران ممکن است موضع خود را برای اجازه به مذاکرات مستقیم تغییر داده باشد. این مقامات گفتند اگر مذاکرات غیرمستقیم روز شنبه محترمانه و سازنده باشد، احتمال دارد مذاکرات مستقیم انجام شود. آنها خواستند نامشان فاش نشود؛ چون اجازه اظهارنظر رسمی نداشتند. بااین‌حال، تقریبا قطعی است که
ایران از برچیدن کامل زیرساخت هسته‌ای خود سر باز خواهد زد.
به گزارش نشریه نیویورک‌تایمز، نتانیاهو که روز دوشنبه در کنار
ترامپ حضور داشت، بر لزوم پیروی از «مدل لیبی» برای هرگونه توافق جدید تاکید کرد، به این معنا که
ایران باید تمامی زیرساخت‌های هسته‌ای خود را برچیند و از کشور خارج کند. اما تجهیزات هسته‌ای لیبی در سال 2003 اساسا هرگز راه‌اندازی نشده بود، درحالی‌که زیرساخت هسته‌ای
ایران دهه‌هاست درحال‌توسعه است و در سراسر کشور پراکنده است و بخش زیادی از آن در عمق زمین قرار دارد. اگر
ترامپ و نتانیاهو روز دوشنبه درباره انجام عملیات نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای
ایران گفت‌وگو کرده باشند، در اظهارات علنی خود به آن اشاره‌ای نکردند.
ترامپ اکنون با مشکلی مواجه است که خود آن را ایجاد کرده است. توافق 2015 باعث شد
ایران 97درصد اورانیوم غنی‌شده خود را از کشور خارج کند، اما تجهیزات تولید سوخت هسته‌ای را حفظ کند. دولت اوباما آن زمان گفت این بهترین توافق ممکن بود. اما به ادعای منابع غربی، پس از خروج ترامپ،
ایران توانست برنامه‌اش را احیا کند و اکنون به‌اندازه کافی اورانیوم دارد که ظرف مدت کوتاهی شش بمب هسته‌ای تولید کند. مدت‌زمان لازم برای این کار محل بحث است. گفته می‌شود
ترامپ از این اطلاعات که در پایان دولت بایدن به دست آمد، آگاه شد و مقامات دولت او به مذاکرات فوریت بیشتری داده‌اند.
آنها گفته‌اند وارد مذاکرات طولانی‌مدت با تهران نخواهند شد. اعلام ناگهانی
ترامپ درباره «مذاکره سطح بالا» در روز دوشنبه، رسانه‌های
ایران را شوکه کرد. برخی از ایرانی‌ها با شور و اشتیاق واکنش نشان دادند و در شبکه‌های اجتماعی ابراز امیدواری کردند که این مذاکرات به حل مشکلات
اقتصادی و جلوگیری از جنگ کمک کند که در ماه‌های اخیر به اوج رسیده است.