بازار آریا - دنیای
اقتصاد : در فضای ابهامات مربوط به مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم
ایران و آمریکا، سخنگوی وزارت خارجه از نشست گفت‌وگوهای هسته‌ای در مسکو خبر داد. این نشست امروز سه‌شنبه با حضور ایران،
چین و
روسیه برگزار می‌شود. قرار است این گفت‌وگوها با
اروپا نیز ادامه پیدا کند.
در فضای دوقطبی مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم
ایران و آمریکا، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی
ایران از برگزاری دو نشست سه‌جانبه با
چین و
روسیه و چهارجانبه با تروئیکای اروپایی در روزها و هفته‌های آینده خبر داد. این نشست‌ها در میان تلاش‌های
آمریکا برای مذاکره مستقیم با
ایران برگزار می‌شود.
اسماعیل بقایی روز دوشنبه 18 فروردین در اولین نشست هفتگی با خبرنگاران در سال جدید درباره گفت‌وگو با طرف‌های برجامی گفت: «در رابطه با موضوع هسته‌ای به‌طور مستمر با طرف‌های مقابل، سه کشور اروپایی،
چین و
روسیه در حال رایزنی و مذاکره بوده و هستیم. ظرف روزهای دوشنبه و سه‌شنبه نیز یک نشست سه‌جانبه در مسکو داریم که
چین و
روسیه و
ایران در مورد جنبه‌های مختلف مرتبط با موضوع هسته‌ای، برجام و قطعنامه 2231 گفت‌وگو خواهند کرد.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، نیز در گفت‌گو با ریانووستی، ضمن تایید این خبر اعلام کرد که رایزنی روسیه،
چین و
ایران در مورد موضوع هسته‌ای
ایران سه‌شنبه هشتم آوریل (19 فروردین) در مسکو برگزار می‌شود. این نشست در میان تلاش‌های
آمریکا برای مذاکره مستقیم با
ایران برگزار می‌شود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه، هم در اظهاراتی بیان کرد که در آینده نزدیک تماس‌های بیشتری درباره برنامه هسته‌ای
ایران انجام خواهد شد. از سوی دیگر بقایی با بیان اینکه که «به‌زودی با مسوولان جدید سیاست خارجی اتحادیه
اروپا دیدار خواهیم داشت»گفت که قرار است مدیرکل آژانس بین‌المللی
انرژی اتمی نیز به تهران سفر کند.
سه کشور ایران،
روسیه و
چین در 24 اسفند 1403 نیز نشستی در پکن با حضور ماجائوشو معاون وزیر امور خارجه چین، کاظم غریب‌آبادی معاون وزیر امور خارجه ایران، و سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه
روسیه درباره برنامه هسته‌ای
ایران و موضوعات دیگر برگزار کردند. اواخر اسفند سال گذشته نیز دور چهارم مذاکرات
ایران با تروئیکای اروپایی در ژنو برگزار شد.
برگزاری نشست‌های هسته‌ای مستقیم
ایران با طرف‌های برجامی در شرایطی است که این روزها همه نگاه‌ها معطوف به مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم
ایران و
آمریکا در یک کشور ثالث است.
ایران به نامه‌ای که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به
ایران فرستاده بود پاسخ داده و اعلام کرده تنها مذاکرات غیرمستقیم با
آمریکا را می‌پذیرد. در همین ارتباط اسماعیل بقایی در پاسخ به سوالی در مورد شروع مذاکرات با
آمریکا که در رسانه‌ها مطرح شده است، گفت: «این موضوع کذب است.» سخنگوی وزارت خارجه در مورد اخبار مطرح‌شده در ارتباط با تشکیل یک گروه برای مذاکره با
آمریکا گفت: «مطالبی که در این زمینه مطرح می‌شود، شایعه است و وزارت خارجه مسوول پیشبرد هر نوع مذاکره است، بنابراین صحبت‌هایی که گاه و بیگاه بعضا در رسانه‌های داخلی و خارجی در این زمینه مطرح می‌شود حدس و گمان است و پایه و اساس ندارد.»
اسماعیل بقایی تصریح کرد: «پاسخی از سوی
آمریکا درخصوص مذاکره غیرمستقیم دریافت نکرده‌ایم.» بقایی با بیان اینکه «فعلا ترجیحمان این است که بر آنچه پیشنهاد دادیم، متمرکز باشیم» گفت: «اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد بود در زمان خودش تصمیم‌گیری خواهد شد.» بقایی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکایی‌ها به نامه
ایران و پیشنهاد تهران در ارتباط با انجام مذاکره غیرمستقیم پاسخی داده‌اند، گفت: «نه.» سخنگوی وزارت خارجه
ایران تصریح کرد: «پاسخ نامه
آمریکا به
ایران داده شد، خبرش هم اعلام شد و تحلیل‌های مختلفی هم در موردش صورت گرفت. ما منتظر تصمیم
آمریکا در این خصوص هستیم. پیشنهاد جمهوری اسلامی
ایران برای مذاکره غیرمستقیم یک پیشنهاد سخاوتمندانه و مبتنی بر یک تصمیم مسوولانه و خردمندانه با عنایت به سوابق این موضوع و با در نظر گرفتن روندهای مرتبط با موضوع هسته‌ای و مذاکرات در یک دهه گذشته بوده است.» وی تصریح کرد: «فعلا ترجیحمان این است که بر آنچه پیشنهاد دادیم، متمرکز باشیم و اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد بود در زمان خودش تصمیم‌گیری خواهد شد.»
نامزدی عمان برای میانجیگری
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که احتمالا کدام کشور در مورد مذاکرات غیرمستقیم بین
ایران و
آمریکا نقش ایفا می‌کند و آیا ممکن است که عمان واسطه باشد، گفت: «درباره مشارکت سایر طرف‌ها در پیشبرد مذاکرات غیرمستقیم، در مواردی این نقش را مسوول سیاست خارجی اتحادیه
اروپا انجام می‌داد و البته در قالب برجام بود، اما در سال‌های اخیر و قبل از آن عمان این نقش را به‌خوبی ایفا کرده است. فکر می‌کنم در صورتی که چنین روندی شکل بگیرد، عمان یکی از نامزدهای اصلی برای این کار خواهد بود.»
تفاوت مذاکره مستقیم و غیرمستقیم
بقایی همچنین در خصوص تفاوت بین مذاکره مستقیم و غیرمستقیم گفت این همان چیزی است که می‌توانید در خودِ روند مذاکرات هسته‌ای
ایران و سابقه آن مشاهده کنید. در دوران رئیس‌جمهور سابق آمریکا، مذاکراتمان در رابطه با موضوع هسته‌ای با
آمریکا را به صورت غیرمستقیم انجام دادیم. این موضوع در اواخر دولت دوازدهم شروع شد و در دوران دولت سیزدهم هم ادامه یافت، بنابراین مذاکره غیرمستقیم الگویی است که امتحان شده و اگر به نتیجه نرسید، دلیلش غیرمستقیم بودن مذاکرات نبود و دلایل دیگری داشت. در حال حاضر هم مذاکرات غیرمستقیمی در منطقه بر سر یک موضوع مهم (اوکراین) در حال وقوع است. بنابراین، این امر نامتعارفی نیست.
بقایی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در رسانه‌ها مطرح شده که
ترامپ در نامه خود ضرب‌الاجل دوماهه مشخص کرده و برخی نیز مدعی هستند که غیر از بحث هسته‌ای موضوعات دیگری نیز در این نامه مطرح شده است، گفت: «ما در مورد موضوع هسته‌ای قائل به مذاکره غیر مستقیم هستیم. من آنچه در رسانه‌ها در مورد این نامه و این مساله که موضوعات دیگری نیز در این نامه مطرح شده است، تایید نمی‌کنم.»
تهدید و پیشنهاد
سخنگوی وزارت خارجه
ایران همچنین در پاسخ به سوالی درباره لحن نامه
ترامپ به
ایران گفت: «پیش از این در مورد لحن نامه توضیح داده شده است. می‌توانم بگویم چیزی فراتر از آن چیزی که در رسانه‌ها و فضای عمومی از مقامات
آمریکا و رئیس‌جمهور آن شنیدید نیست. ترکیبی از تهدید و پیشنهاد است و ما هم اعلام کردیم متقابلا پاسخ خود را به نحو متناسب تنظیم کردیم و راه را بر دیپلماسی نبستیم.»
سفر گروسی به تهران
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در مورد گفت‌وگوی اخیر وزیر خارجه و مدیر کل آژانس بین‌المللی
انرژی اتمی و زمان سفر گروسی به تهران گفت: «موافقت اصولی برای سفر آقای مدیر کل انجام شده است. در مورد جزئیات و برنامه‌های سفر رایزنی‌ها بین ما و دبیرخانه آژانس ادامه دارد و به محض نهایی شدن اطلاع‌رسانی می‌شود.»
پیش‌تر رافائل گروسی در گفت‌وگو با یک شبکه تلویزیونی آرژانتینی ضمن تاکید بر سفر به تهران در هفته‌های پیش رو تاکید کرد که هدف اصلی سفر او به تهران کاهش احتمال بروز رویارویی میان
ایران و آمریکاست. او هشدار داد که این رویارویی می‌تواند عواقب فاجعه‌بار و خطرناکی داشته باشد که باید از آن جلوگیری شود. بقایی با بیان اینکه «این سفر در چارچوب همکاری‌های موجود بین
ایران و آژانس که شامل همکاری برای حل فصل در ارتباط با چند موضوع پادمانی باقی مانده است انجام می‌شود»، گفت:« آژانس تکالیف مشخصی در برابر کشورها دارد و با توجه به استمرار تهدیدها از سوی
آمریکا و رژیم اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، آژانس باید تکالیف خود را در ارتباط با این موضوع و تهدیدات انجام دهد، موضع‌گیری کند و این تهدیدات را که در واقع تهدید صلح بین‌الملل است محکوم کند.»
واکنش تهران به سفر نتانیاهو به آمریکا
بقایی در پاسخ به سوالی درباره اینکه گفته می‌شود نتانیاهو در حال حاضر در
آمریکا حضور دارد تا در مورد حمله به
ایران هماهنگی کند، گفت: «ما به هر تعرض و هر تجاوزی به خاک کشورمان با تمام قوا پاسخ خواهیم داد.»
سخنگوی وزارت خارجه
ایران درباره تهدیدهای ضدایرانی
آمریکا توضیح داد: «ما برای هر پیشامدی آمادگی داریم. الحمدلله جمهوری اسلامی
ایران و ملت
ایران در عرض این پنج دهه به اندازه کافی نسبت به ایجاد توانمندی‌های دفاعی اقدام کردند که بتوانند با تمام وجود و با اعتماد به نفس کامل در مقابل هر تعرض و تجاوزی ایستادگی کنند. لذا درباره تهدیدهایی که علیه جمهوری اسلامی
ایران صورت می گیرد، باید بدانند که این تهدیدها در صورتی که تحقق پیدا کند، قطعا با پاسخ سریع، فوری و همه جانبه جمهوری اسلامی
ایران مواجه خواهد شد.»