چاپ

بازار آریا - سینا یوسفی پاسندی* در اوایل سال‌2025، تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌‌‌‌جمهور ایالات‌متحده، برای اعمال تعرفه‌های سنگین بر واردات از سه شریک اصلی تجاری این کشور به نگرانی‌ها درباره آینده اقتصادی افزوده است.
این دستور اجرایی، شامل تعرفه 25‌درصدی بر محموله‌های وارداتی از کانادا و مکزیک و تعرفه 10‌درصدی بر محموله‌های وارداتی از چین است، درحالی‌که اجرای تعرفه‌های مربوط به واردات از کانادا و مکزیک 30 روز به تعویق افتاد، تعرفه‌های چین فورا اجرایی شدند. این تصمیم به ناامیدی‌‌‌‌های موجود درباره رشد اقتصادی در سال‌2025 در ایالات‌متحده دامن زد و واکنش‌های گسترده‌ای را از سوی صنایع مختلف، به‌ویژه صنعت شیمیایی، به‌همراه داشت.
تعرفه‌هایی که ایالات‌متحده بر محصولات وارداتی از کشورهای کانادا، مکزیک و چین وضع خواهد کرد، هزینه‌های بیشتری را برای صنعت شیمیایی این کشور به‌همراه خواهدداشت. اعمال تعرفه‌‌‌‌ها باعث ایجاد اختلال در زنجیره تامین می‌شود و این کشورها را در معرض رفتار متقابل‌قرار می‌دهد. صنعت شیمیایی ایالات‌متحده که در سال‌2023 موفق به‌ثبت مازاد تجاری 30‌میلیارد دلاری شده بود، یکی از بخش‌هایی است که به‌شدت به زنجیره تجارت بین‌المللی وابسته است.
حدود 26‌درصد از محموله‌‌‌‌های این صنعت در سال‌2023 به بازارهای جهانی صادرشده و این رقم نشان‌دهنده وابستگی قابل‌توجه آن به صادرات است. علاوه‌بر این، واردات نیز نقش مهمی در تولید داخلی این کشور دارد؛ به‌طوری‌که واردات محصولات شیمیایی معادل 22‌درصد از تولید ظاهری داخلی ایالات‌متحده را تشکیل می‌دهد. بر اساس برآوردهای شورای شیمی آمریکا(ACC)، بیش از 57‌درصد از این واردات در حمایت از شرکت‌های فعال داخلی انجام می‌شود. کانادا، مکزیک و چین سه شریک تجاری اصلی برای صنعت شیمیایی آمریکا به‌شمار می‌آیند و مجموعا 44‌درصد از کل صادرات این صنعت را به خود اختصاص می‌دهند. صادرات به این کشورها در سال‌2023، به حدود 71.3میلیارد دلار رسید‌که سهم کانادا و مکزیک هریک17.5درصد و سهم چین 9‌درصد بود. تعرفه‌های جدید می‌توانند تاثیرات گسترده‌ای بر این روابط تجاری داشته باشند. از جمله مشکلاتی که تعرفه‌‌‌‌ها ایجاد می‌کنند، افزایش هزینه‌های واردات مواد اولیه و تولید است، همچنین کانادا، مکزیک و چین ممکن است اقدامات تلافی‌‌‌‌جویانه‌‌‌‌ای انجام دهند که تجارت با این کشورها را پیچیده‌‌‌‌تر کند.
یکی از تاثیرات تعرفه‌‌‌‌ها، افزایش هزینه واردات مواد اولیه‌‌‌‌ای مانند پلی‌‌‌‌اتیلن، مونواتیلن گلایکول(MEG) و کودهای شیمیایی است که از کانادا تامین می‌شوند. علاوه‌بر این، چین همچنان یک منبع مهم برای تامین مواد اولیه شیمیایی و پلاستیک محسوب می‌شود، اما تعرفه‌های جدید ممکن است قیمت این مواد را افزایش دهد. شرکت‌های پتروشیمی و پالایشگاهی آمریکا نیز وابسته به واردات نفت‌خام سنگین از کانادا و مکزیک هستند که در صورت اعمال تعرفه‌‌‌‌ها، ممکن است مجبور به پرداخت هزینه‌های بالاتر برای تامین مواد اولیه شوند. شرکت‌های بزرگ شیمیایی اکنون در حال ارزیابی تاثیر تعرفه‌‌‌‌ها بر هزینه‌‌‌‌ها، زنجیره تامین و تقاضای بازار هستند. شورای شیمیایی آمریکا(ACC) بارها نسبت به تاثیر منفی تعرفه‌‌‌‌ها هشدار داده و خواستار لغو آنها شده‌است.
این شورا معتقد است؛ تعرفه‌‌‌‌ها دسترسی به مواد اولیه حیاتی را که تولید آنها در ایالات‌متحده غیرممکن یا بسیار هزینه‌‌‌‌بر است را محدود می‌کند و هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد. این موضوع ممکن است باعث کاهش تقاضا و حاشیه سود شرکت‌های شیمیایی شود. با افزایش پیچیدگی روابط تجاری و ادامه تنش‌های ناشی از تعرفه‌‌‌‌ها، بسیاری از شرکت‌ها امیدوارند که راه‌‌‌‌حلی برای کاهش این محدودیت‌ها پیدا شود، اگرچه چین، کانادا و مکزیک همچنان شرکای تجاری مهم برای صنعت شیمیایی آمریکا باقی‌مانده‌‌‌‌اند، اما اقدامات تلافی‌‌‌‌جویانه این کشورها می‌تواند به مانعی جدی بر سر راه توسعه این صنعت در ایالات‌متحده تبدیل شود.
* کارشناس صنعت پتروشیمی