بازار آریا - دنیای
اقتصاد : خبرگزاری بلومبرگ روز سه‌شنبه به نقل از یک منبع آگاه از موافقت
روسیه برای کمک به دولت
آمریکا برای ارتباط با
ایران در موضوعاتی مانند «برنامه هسته‌ای و حمایت‌های تهران از متحدان منطقه‌ای ضدآمریکایی» خبر داد.به گفته این منبع که به دلیل حساسیت موضوع ترجیح داده ناشناس باقی بماند، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در تماس تلفنی ماه فوریه خود با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، در این باره ابراز تمایل کرده است و مقامات ارشد دولتش نیز چند روز بعد در جریان مذاکراتشان در عربستان سعودی، این موضوع را با همتایان روس خود در میان گذاشتند. مقامات کاخ سفید هنوز به درخواست برای اظهارنظر پاسخ نداده‌اند.
روسیه و
ایران نیز علنا این درخواست را تایید یا رد نکرده‌اند. اما دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در پاسخ به پرسش‌های بلومبرگ گفت: «روسیه معتقد است ایالات متحده و
ایران باید همه مشکلات را از طریق مذاکره حل کنند» و مسکو «آماده انجام هر کاری که در توان دارد برای دستیابی به این هدف است.»
عکس: Reuters
پیش‌تر و در روز دوشنبه سخنگوی وزارت خارجه
ایران در پاسخ به این سوال که آیا
روسیه پیشنهاد میانجی‌گری بین تهران و واشنگتن را داده است یا خیر، گفت: «طبیعی» است که کشورها کمک خود را ارائه کنند. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، روز دوشنبه در نشست خبری تلویزیونی خود در تهران گفت: «با توجه به اهمیت این موارد، این امکان وجود دارد که بسیاری از طرف‌ها اراده و آمادگی خود را برای کمک به مشکلات مختلف نشان دهند. از این منظر، طبیعی است که کشورها پیشنهاد کمکی را در صورت نیاز ارائه کنند.»
از زمان روی کار آمدن
ترامپ در حدود شش هفته پیش، او تلاش کرده است روابط با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را که ایالات متحده پس از تهاجم گسترده
روسیه به اوکراین در سال 2022 قطع کرد، احیا کند. از آنجا که
ترامپ به دنبال میانجی‌گری برای پایان دادن به جنگ مستقیم با پوتین است - از جمله تماس تلفنی دو رهبر در 12فوریه - هر دو طرف نشان داده‌اند آماده همکاری در سایر منافع ژئوپلیتیک ازجمله مسیرهای تجاری و منابع در قطب شمال هستند.
مقامات ارشد ایالات متحده و روسیه، از جمله مارکو روبیو و سرگئی لاوروف، وزرای امور خارجه دو کشور، در نشست 18 فوریه در ریاض، در مورد علاقه واشنگتن به کمک مسکو برای حل مسائل
ایران بحث کردند. البته آنها خواستند نامشان فاش نشود زیرا همه جزئیات این گفت‌وگوها علنی نشده است.
عراقچی پس از این دیدار در یک نشست خبری تلویزیونی گفت که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بعدا هنگام دیدار با عباس عراقچی، همتای ایرانی خود در تهران، جزئیات دیدار
آمریکا را به اشتراک گذاشت.
ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید سیگنال‌های متفاوتی درباره
ایران ارسال کرده است. او گفت که قصد دارد به سیاست «فشار حداکثری» دوره اول خود بازگردد، مانند اعمال مجدد تحریم‌ها. اما
ترامپ همچنین گفت که می‌خواهد «فورا» کار روی «توافق‌نامه صلح هسته‌ای تایید‌شده با ایران» را آغاز کند.
روسیه و
ایران از آنجا که هر دو به‌شدت توسط ایالات متحده تحریم شده‌‌اند، همکاری‌های خود را در زمینه
تجارت و
انرژی و همچنین امنیت عمیق‌تر کرده‌اند. البته مشخص نیست تهران تا چه اندازه پذیرای هرگونه اقدام
آمریکا از طریق
روسیه خواهد بود. بسیاری در تهران با هرگونه تعامل و مذاکره با واشنگتن مخالفت کرده‌اند.
ماه گذشته حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده معظم کل قوا، با اشاره به سخنان رئیس‌جمهور کنونی
آمریکا درباره پاره کردن برجام، گفتند: «قبل از او هم دولت قبلی
آمریکا که معاهده را پذیرفته بود، به آن عمل نکرد و تحریم‌های
آمریکا که قرار بود برداشته شود، برداشته نشد. مساله سازمان ملل هم همچون استخوانی لای زخم باقی ماند که همیشه مانند تهدیدی بر بالای سر
ایران باقی بماند.»
ایشان استفاده از تجربه «دو سال مذاکره و امتیاز دادن و کوتاه آمدن اما به نتیجه نرسیدن» را ضروری برشمردند و افزودند: «آمریکا همان معاهده را با وجود نقص‌هایی که داشت نقض کرد و از آن خارج شد. بنابراین، مذاکره با چنین دولتی غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیرشرافتمندانه است و با آن نباید مذاکره کرد.» همچنین مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اخیرا گفت که با مذاکره با
آمریکا موافق بوده اما پس از مخالفت رهبر معظم انقلاب
ایران با هر گونه مذاکره، سخن ایشان را پذیرفته است.
نیکولای کوژانوف، دانشیار مرکز مطالعات خلیج فارس دانشگاه قطر نیز ادعا کرد : «به‌رغم موضع‌گیری عمومی، هم ایالات متحده و هم
ایران در تلاش برای یافتن کانال‌های ارتباطی سازنده‌ای هستند که نشان‌دهنده آغاز گفت‌وگو باشد.» کوژانوف افزود: «هرگونه تفاهم بین
آمریکا و
ایران با پیشنهاد کاهش تحریم‌ها و موافقت
ایران برای مهار نقش‌آفرینی‌های منطقه‌ای خود، تفاهمی «پیچیده» خواهد بود.»
ایالات متحده مدت‌هاست که ادعا می‌کند
ایران در برنامه هسته‌ای خود ابعاد نظامی پنهان دارد اما جمهوری اسلامی
ایران نیز بارها این ادعاهای واشنگتن را رد کرده و می‌گوید که برنامه هسته‌ای‌اش صرفا برای اهداف صلح‌آمیز است. ناظر هسته‌ای سازمان ملل متحد روز دوشنبه گفت که
آمریکا و
ایران باید گفت‌وگوها را آغاز کنند و گفت‌و‌گوهایی در سطح بالا با کاخ سفید درباره این موضوع داشته باشند.
این مساله به دنبال هشدار هفته گذشته رافائل گروسی مطرح شد مبنی بر اینکه ذخایر مواد شکافت‌پذیر نزدیک به بمب در تهران از زمان انتخاب
ترامپ بیش از 50درصد افزایش یافته است.
ایران همچنین تحت فشار شدیدی برای بهبود اقتصادش است و تحریم‌ها در سال‌های اخیر، به‌ویژه بعد از خروج یک‌جانبه
ترامپ از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری، به
اقتصاد این کشور آسیب زیادی وارد کرده است.