بازار آریا - دنیای
اقتصاد : رهبران اروپایی با بازگشت دونالد
ترامپ به قدرت، با تلاش برای حفظ همکاری او در اوکراین و در عین حال تلاش برای افزایش هزینههای دفاعی خود، سعی کردهاند تا کمتر به آمریکای پیشبینیناپذیر متکی باشند.
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، اما نشست روز جمعه در دفتر بیضیشکل که در آن
ترامپ به انتقاد از ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین پرداخت، برای رهبران اروپایی این هشدار را صادر کرد که ممکن است نیاز به ارائه برنامههای ملموستر و سریعتر داشته باشند. در پی این تبادلات داغ
ترامپ که بهوضوح عصبانی شده بود کنفرانس خبری با رهبر اوکراین را لغو کرد و در رسانههای اجتماعی نوشت که زلنسکی تا زمانی که از حمایت
آمریکا برخوردار است، «آماده صلح نیست.» خشم او -و تهدید او مبنی بر اینکه ایالات متحده میتواند حمایت از اوکراین را درصورت عدم پذیرش هرگونه توافق صلح با میانجیگری ایالات متحده متوقف کند- آخرین نشانهای است که حکایت از آن دارد
ترامپ سیاست خارجی
آمریکا را جدا از متحدان سنتی خود دنبال میکند.
فرانک والتر اشتاین مایر، رئیسجمهوری
آلمان به دیپیای، یک خبرگزاری آلمانی گفت: «صحنه روز جمعه در کاخ سفید نفس مرا بند آورد. هرگز باور نمیکردم که مجبور شویم از اوکراین در برابر ایالات متحده دفاع کنیم.» تغییر فاحش در استراتژی آمریکا، رهبران این قاره را متحیر کرده است. بسیاری نگرانند که اگر جنگ با یک توافق ضعیف برای اوکراین به پایان برسد،
روسیه را جسورتر میکند و آن را تهدیدی بزرگ برای بقیه
اروپا خواهد کرد.
تغییر لحن آمریکا، دستیابی به خوداتکایی بیشتر را بیش از هر زمان دیگری ضروری میکند، حتی اگر رهبران اروپایی با همان چالشهای ترسناک قبلی روبهرو شوند. ساختن سیستمها و قابلیتهای تسلیحاتی که
اروپا برای
استقلال واقعی نظامی به آن نیاز دارد، سالها طول میکشد. حمایت از اوکراین در حین ساختن و رشد دفاع داخلی میتواند از نوع اقدام سریع و اراده سیاسی واحدی باشد که اتحادیه
اروپا اغلب برای دستیابی به آن تلاش میکند. الکساندرا دی.هوپ شفر، رئیس موقت صندوق مارشال
آلمان میگوید: «همه چیز به اروپای امروز متکی است: سوال این است که آنها چگونه جلو میروند؟» او میافزاید: «آنها هیچ جایگزینی ندارند.»
رهبران اروپایی پیشتر در حال بحث بودند که چگونه میتوانند در صورت انعقاد توافق صلح به تضمین امنیت در اوکراین کمک کنند، چه شرایطی را قابل قبول میدانند و چه چیزی را میتوانند در بسته کمکی بعدی خود به اوکراین بدهند. در واقع، مقامات ارشد برای بحث درباره مسائل دفاعی، ابتدا در لندن در یک گردهمایی سازماندهیشده توسط کر استارمر، نخستوزیر بریتانیا حضور پیدا کردند و سپس در بروکسل در روز پنجشنبه در اجلاس ویژه شورای
اروپا که اتحادیه
اروپا را گرد هم میآورد، ملاقات خواهند کرد. در این راستا نمایندگان 27کشور عضو اتحادیه بعدازظهر جمعه برای ارائه پیشنویس ایدههایی برای نشست بروکسل با یکدیگر ملاقات کردند. این طرح شامل فراخوانهایی برای تقویت اتحادیه
اروپا بود.
به گفته یک مقام اتحادیه اروپا، مسائل مربوط به دفاع سریعتر از آنچه قبلا انتظار میرفت، پیش میرود و اساسا این اقدامات برای تعریف واضحتر تضمینهای امنیتی احتمالی برای اوکراین است. تازه این اقدامات مربوط به زمانی است که هنوز زلنسکی با
ترامپ در کاخ سفید دیدار نکرده بود. مباحث شعلهورشده در کاخ سفید باعث شد تا حمایت عمومی از اوکراین توسط بسیاری از مقامات اروپایی فورا افزایش یابد. اورسولا فوندرلاین، رئیس بازوی اجرایی اتحادیه اروپا، جمعه شب در یک پست مشترک با دیگر رهبران اروپایی به زبان اوکراینی نوشت: «تو هرگز تنها نخواهی بود، رئیسجمهور عزیز.» همچنین برخی از دیپلماتها و رهبران اروپایی امیدوارند که حتی کشورهایی که تمایلی به افزایش هزینههای دفاعی و حمایت از اوکراین نداشتهاند، اکنون با رویکرد بلندپروازانهتری همراه شوند. امانوئل مکرون، رئیسجمهوری
فرانسه در شبکههای اجتماعی نوشت: «اروپای قدرتمند، ما بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم. افزایشها (هزینهها) هماکنون باید صورت گیرد.»
کاجا کالاس، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، تاکید بیشتری بر این مساله دارد. او جمعهشب در شبکههای اجتماعی نوشت: ما حمایت خود را از اوکراین افزایش خواهیم داد. امروز، روشن شد که جهان آزاد به یک رهبر جدید نیاز دارد. این به ما، اروپاییها بستگی دارد که این چالش را قبول کنیم.» با این حال، با وجود همه اعلامیههای آماده، تسریع انتقال
اروپا به خودمختاری بیشتر در دفاع کار آسانی نخواهد بود. برای شروع، تحمل بخش بزرگی از بار مالی برای کمک به اوکراین احتمالا گران است. بر اساس تحقیقات صورتگرفته، ایالات متحده بهتنهایی در 3سال گذشته حدود 114میلیارد
دلار برای کمکهای نظامی، مالی و بشردوستانه به اوکراین هزینه کرده است؛ درحالیکه این رقم برای کل
اروپا 132میلیارد
دلار است. بهعلاوه، وقتی صحبت از دفاع
اروپا بهطور گستردهتر به میان میآید،
آمریکا سیستمهای تسلیحاتی حیاتی و سایر تجهیزات نظامی را ارائه میکند که جایگزینی سریع آنها تقریبا غیرممکن است. جرومین زیتلمایر، مدیر گروه تحقیقاتی بروگل مستقر در بروکسل گفت: «ما هنوز به ایالات متحده نیاز داریم.»
کشورهای اتحادیه
اروپا که در سالهای اخیر هزینههای نظامی خود را افزایش دادهاند، در سال گذشته 30درصد بیشتر از سال2021 هزینه کردند. اما برخی از کشورهای ناتو هنوز به تعهدات خود عمل نمیکنند. اعضای ناتو باید 2درصد یا بیشتر از تولید ناخالص داخلی خود را برای دفاع هزینه کنند. بخشی از مشکل این است که هزینه بیشتر برای دفاع معمولا به معنای هزینه کمتر برای اولویتهای دیگر مانند مراقبتهای بهداشتی و خدمات اجتماعی است. با توجه به چالشهای
اقتصادی و محدودیتهای بودجهای در آلمان،
فرانسه و اقتصادهای کوچکتر مانند بلژیک، یافتن اراده سیاسی برای افزایش هزینهها یک چالش بزرگ است. با این حال، رهبران اروپایی در تلاش هستند تا راههایی را بیابند تا قوانین کسری بودجه در سراسر بلوک را انعطافپذیرتر کنند تا سرمایهگذاریهای نظامی بیشتری را فراهم کنند.
وقتی نوبت به یافتن
پول بیشتر برای حمایت از اوکراین میرسد، اروپاییها یکصدا صحبت نمیکنند. مقامات اروپایی قبلا درباره بسته کمکی آتی به اوکراین بحث کرده بودند، بستهای که میتواند دهها میلیارد
یورو باشد. به گفته یکی از دیپلماتهای آشنا به بحث، تا جمعه شب، برخی کشورها برای مبالغ بلندپروازانهتر فشار میآوردند؛ اما برخی دیگر مقاومت میکردند، اما حالا امیدوارند که لحن
ترامپ در جلسه با زلنسکی برای کشورهایی که مقاومت میکردند، هشداری باشد که دست در جیبشان کنند. اما انتظار میرود مجارستان با بسته کمکی جدید به اوکراین که میتواند اتحادیه
اروپا را وادار به پرداخت آن کند، مخالفت ورزد.
اتحادیه
اروپا برای پرداخت نیاز به تصویب همه اعضای آن دارد در غیر این صورت نمیتواند آن را اجرایی کند. ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، به نشانه آشکاری از عدم اتحاد، از بسیاری دیگر از رهبران اروپایی جدا ایستاد و از
ترامپ برای تبادل نظر با زلنسکی تشکر کرد. او در شبکههای اجتماعی نوشت: «رهبر
آمریکا شجاعانه برای صلح ایستاد، حتی اگر هضم آن برای بسیاری دشوار بود.»
مقامات اروپایی همچنین در حال بررسی این موضوع هستند که در صورت دستیابی به توافقی برای توقف جنگ، چه زمانی و چگونه نیروهای حافظ صلح اروپایی را در اوکراین در زمین مستقر کنند. بریتانیا و همچنین
فرانسه تمایل خود را برای اعزام نیرو به اوکراین ابراز کردهاند. انتظار میرود مذاکرات در این مورد در این هفته ادامه یابد؛ اما با توجه به مبادلات کلامی روز جمعه، برخی میگویند که زمان بررسی آهسته ممکن است به پایان رسیده باشد. دو هوپ شفر در صندوق مارشال
آلمان میگوید: «درحالیکه مقامات بهتازگی شروع به صحبت درباره بایدهای تضمینهای امنیتی برای اوکراین کردهاند، ممکن است لازم باشد که به سرعت درباره نحوه اجرای آنها هم فکر کنند.» او میافزاید: «این امر زمانی رخ میدهد که
اروپا بهطور بسیار بسیار جدی گام بردارد.»
شفر تصریح میکند که انفجار در دفتر بیضیشکل نشان داد که مقامات اروپایی باید بهترین میانجیهای خود را برای حفظ رابطه با ایالات متحده پیدا و معرفی کنند.» جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا بهعنوان یکی از نزدیکترین رهبران به
ترامپ در
اروپا شناخته میشود. او جمعهشب در بیانیهای گفت که تلاش خواهد کرد تا برای نشستی میان همه متحدان تلاش کند. وی گفت: «لازم است یک نشست فوری بین ایالات متحده، کشورهای اروپایی و متحدان برگزار شود تا بهطور صریح درباره چگونگی رویارویی با چالشهای بزرگ امروز صحبت کنیم. شروع مبحث هم میتواند اوکراین باشد.»
اوایل هفته گذشته، هم استارمر و هم مکرون به واشنگتن سفر کردند تا با
ترامپ ملاقات کنند، نشستهایی که به نظر میرسد بهطور قابل توجهی بهتر از ملاقات با زلنسکی پیش رفت؛ هرچند که آنها نتوانستند به اهداف مهمی مانند ایجاد «پشتیبانی» امنیتی ایالات متحده برای نیروهای حافظ صلح دست یابند. در واقع، برنامههای استارمر برای اطلاعرسانی به رهبران اروپایی در سفر خود در اجلاس سران یکشنبه یک اثر جانبی تغییر لحن
آمریکا را برجسته میکند: «کشورهای اتحادیه
اروپا و بریتانیا در حالی که برنامههای دفاعی خود را طراحی میکنند، به هم نزدیکتر میشوند.»
این امر استارمر را در موقعیتی قرار میدهد که بیشتر نقش رهبری را در تعامل با ایالات متحده ایفا کند؛ زیرا
آلمان برای تشکیل یک دولت جدید تقلا میکند و
فرانسه نیز درگیر چالشهای سیاسی داخلی خود است. اما همانطور که به گفته زیتل مایر در بروگل،
اروپا بهطور فزایندهای تشخیص میدهد که ایالات متحده «فوقالعاده غیرقابل اعتماد» است، آرام کردن
ترامپ و امید به تداوم روابط ممکن است مانند گذشته نباشد. او گفت: «ما چندین مورد از این لحظات تکاندهنده را داشتهایم. هربار که لحظهای تکاندهنده رخ میدهد، دست دادنها و دست فشردنها زیاد میشود؛ اما سوال واقعا جالب این است: آیا اینبار متفاوت خواهد بود؟»