بازار آریا - محمد حسین جعفرزاده*
صنعت پتروشیمی
ایران با بیش از 23 میلیارد
دلار ارز آوری سالانه، نقش کلیدی در
اقتصاد و تحول صادرات غیرنفتی کشور ایفا می‌کند. این
صنعت پس از چهار دهه، نه تنها نیازهای داخلی را تامین کرده، بلکه به بازارهای جهانی نیز دسترسی گسترده دارد. با این حال، تحریم‌های مالی و بانکی
آمریکا به عنوان مانعی اصلی، توسعه صادرات و انتقال درآمدهای ارزی را با محدودیت مواجه ساخته است.
ایران با دارا بودن منابع غنی
گاز طبیعی، یکی از تولیدکنندگان بزرگ محصولاتی مانند متانول، اوره و پلی‌اتیلن در منطقه است که بیش از 70درصد آن به کشورهایی مانند چین، هند و ترکیه صادر می‌شود. فرصت‌های اصلی شامل دسترسی به خوراک ارزان‌قیمت، تقاضای رو به رشد در بازارهای آسیایی و آفریقایی و توسعه زنجیره ارزش با تولید محصولات پایین‌‌دستی (مانند پلیمرهای مهندسی) برای افزایش ارزش افزوده است.
مهم‌ترین چالش‌ها تحریم‌های مالی آمریکا، نوسانات نرخ ارز، رقابت با تولیدکنندگان منطقه‌‌ای (مثل عربستان و قطر) و کمبود سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل ریسک‌های تحریم هستند. این عوامل سبب کاهش رقابت‌پذیری، اختلال در قیمت‌گذاری و محدودیت در انتقال فناوری‌های نوین به
صنعت پتروشیمی
ایران شده است.
به نظر می‌رسد در آستانه ورود به سال جدید و با هدف مقابله با تحریم‌ها که احتمالا شدت می‌‌گیرند، راهکارهایی مانند متنوع‌سازی بازارها (تاکید بر آسیا، آفریقا و همکاری با کشورهای بریکس)، استفاده از روش‌های مالی جایگزین (تهاتر، ارزهای محلی، رمزارزها) سرمایه‌گذاری در تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و توسعه فناوری‌های
دیجیتال پیشنهاد می‌شود. همچنین، همکاری با شرکت‌های خصوصی و واسطه‌های بین‌المللی برای دور زدن تحریم‌ها و بهبود بهره‌وری تولید، از جمله اقدامات ضروری برای حفظ جایگاه
ایران در بازارهای جهانی است.
* تحلیلگر
صنعت پتروشیمی