چاپ

بازار آریا - مترجم: مریم مرادخانی مشاور عزیز، پس از 6 ماه جست‌‌‌وجو برای کار، بالاخره توانستم شغل مورد علاقه‌‌‌ام را پیدا کنم. این شغل هم از نظر رده و هم مسوولیت‌‌‌ها از شغل فعلی‌‌‌ام بالاتر است. حقوقش هم کمی بالاتر است. بارها شنیده بودم که مذاکره برای افزایش حقوق، یک حرکت هوشمندانه است و بهتر است همان ابتدا طی فرآیند استخدام این درخواست را مطرح کنیم (به جای اینکه صبر کنیم و بعدها پس از استخدام درخواست کنیم). من قبلا هم در مورد دو شغل آخرم این کار را کرده بودم و موفق شدم حقوق پیشنهادی را کمی بالا ببرم. و دیده‌‌‌ام که خیلی‌‌‌ها همان موقع استخدام این کار را می‌‌‌کنند. به همین خاطر فکر می‌‌‌کردم این یک حرکت عادی و معمول است.
از آنها پرسیدم آیا امکانش هست حقوقم 8 هزار دلار باشد یا خیر. من کلی آگهی دیده‌‌‌ام و محدوده حقوق شغلم را می‌‌‌دانم. عدد پیشنهادی‌‌‌ام خارج از این محدوده نبود. به‌‌‌علاوه، من نگفتم که اگر حقوق را بالا نبرند شغل را قبول نمی‌‌‌کنم. در مورد افزایش حقوق هم زیاد پافشاری نکردم. فقط نوشتم: «من بابت این جایگاه شغلی خیلی هیجان دارم و داشتم به این فکر می‌‌‌کردم که آیا امکان افزایش حقوق به این مبلغ وجود دارد یا خیر.»
حتی اگر جوابشان منفی بود باز هم شغل را قبول می‌‌‌کردم. با خودم گفتم سنگ مفت و گنجشک مفت است و مطرح کردنش به جایی برنمی‌‌‌خورد.
فردای آن روز پاسخ دادند که نمی‌‌‌توانند رقم را بالا ببرند، به همین خاطر پیشنهاد شغلی را پس می‌‌‌گیرند. بلافاصله جواب دادم و گفتم که همان حقوق اولی را می‌‌‌پذیرم اما مسوول منابع انسانی‌‌‌شان گفت قصد دارند با یک کارجوی دیگر ادامه دهند. نابود شدم. واقعا آن شغل را می‌‌‌خواستم و اگر به من می‌‌‌گفتند که امکان افزایش حقوق نیست، همان رقم اولیه را قبول می‌‌‌کردم. نمی‌‌‌فهمم کجای کارم اشتباه بوده.
پاسخ: دوست عزیز، متاسفم که چنین تجربه‌‌‌ای داشتی. مذاکره برای افزایش حقوق یک امر کاملا طبیعی است. کارجوها همیشه انجامش می‌‌‌دهند و کارفرماها معمولا از شنیدنش تعجب نمی‌‌‌کنند. و تقریبا هیچ وقت باعث نمی‌‌‌شود کارفرما پیشنهاد شغلی را پس بگیرد.
در واقع، این اتفاق به قدری نادر است که وقتی می‌‌‌خواستم نامه تو را منتشر کنم کمی استرس گرفتم که مبادا مخاطب‌‌‌ها بترسند و در آینده از مذاکره برای افزایش حقوق اجتناب کنند.
وقتی کارفرمایی، به خاطر درخواست اضافه حقوق از سوی کارجو از پیشنهاد شغلی منصرف می‌‌‌شود معمولا علتش یکی از این موارد است:
1 - اگر واقعا دلیل منصرف شدنشان، مذاکره تو برای افزایش حقوق باشد و هیچ دلیل دیگری در میان نباشد، این یعنی آنها به هنجارهای حرفه‌‌‌ای و پذیرفته‌‌‌شده اعتقادی ندارند. منظورم این نیست که مذاکره همیشه موفقیت‌‌‌آمیز است اما شرکتی که امکان افزایش حقوق را نداشته باشد، کافی است این را بگوید و توضیح دهد که رقم پیشنهادی، مقطوع است. پس اگر شرکتی در پاسخ به یک درخواست کاملا طبیعی می‌‌‌گوید «ببخشید، اصلا دوست نداریم با شما کار کنیم» در واقع دارد در مورد نحوه فعالیتش سیگنال‌‌‌هایی می‌‌‌دهد. این‌‌‌ها همان شرکت‌‌‌هایی هستند که به درخواست اضافه حقوق یا مزایای کارکنان خود واکنش منفی نشان می‌‌‌دهند. این یک هشدار است که از چنین کارفرمایی اجتناب کنی، هرچند می‌‌‌دانم بعد از6 ماه دنبال کار گشتن، احتمالا چنین تمایلی نداری.
2- گاهی پشت صحنه، اتفاقات دیگری در جریان است که تو در جریانشان نیستی، مثلا ممکن است سر و کله یک کارجوی بهتر در دقیقه 90 پیدا شده باشد یا ناگهان با کاهش بودجه مواجه شده و دنبال یک بهانه برای پس گرفتن پیشنهاد شغلی باشند. البته این رفتار مناسبی نیست. شرکت‌‌‌ها اگر پیشنهادی می‌‌‌دهند باید پای حرفشان بایستند و اگر نمی‌‌‌توانند، باید دلیل تغییر تصمیمشان را صادقانه بگویند. اما به هر حال گاهی این اتفاق می‌‌‌افتد.
3- گاهی نحوه مذاکره کارجو باعث مردد شدن کارفرما می‌‌‌شود. البته به نظر می‌‌‌رسد مورد تو این نباشد اما اگر چندان مشتاق به نظر نیایی، ممکن است درباره پیشنهادشان تجدید نظر کنند مخصوصا اگر در مورد میزان علاقه تو به آن شغل، تردید داشته باشند. منظورم پاسخ خنثی نیست اما اگر واقعا بی‌‌‌علاقه به نظر برسی ممکن است به این نتیجه برسند که این پیشنهاد برای هر دو طرف، نامناسب است. اگر درخواستت خیلی بالاتر از رنج بازار بود، ممکن بود تصمیم بگیرند ادامه ندهند. گاهی هم پیش می‌‌‌آید که کارفرما طی فرآیند استخدام، بارها صراحتا درباره حقوق صحبت می‌‌‌کند و کارجو می‌‌‌گوید که مشکلی با رقم پیشنهادی ندارد اما نهایتا درخواست اضافه حقوق می‌‌‌دهد بدون آنکه دلیلش را توضیح دهد (مثلا اگر پس از توافق بر سر حقوق، مسوولیت‌‌‌های شغل مربوطه تغییر کرده باشند).
اما در مورد تو، حدسم این است که مورد اول یا دوم درست است. بهتر است درباره کل فرآیند استخدام، خوب فکر کنی، مخصوصا آن قسمتی که درباره حقوق صحبت کردید، تا مطمئن شوی که مشکل از رویکردت نبوده که معمولا هر کارفرمای منطقی‌‌‌ای را به فکر فرو می‌‌‌برد. در غیر این صورت، می‌‌‌شود نتیجه گرفت که ماجرایی از سوی کارفرما در جریان است که ربطی به تو ندارد و تو مرتکب هیچ خطایی نشده‌‌‌ای.
معمولا یک کارفرمای معقول، صرفا به خاطر درخواست افزایش حقوق از سوی کارجو پیشنهاد شغلی را پس نمی‌‌‌گیرد. ممکن است بگویند «خیر، رقم ما قطعی است.» معمولا در این مقطع، تصمیم با توست که این را بپذیری یا نه. اگر کارفرما بگوید «حالا که این‌طور شد، اصلا هیچ پیشنهادی نداریم»، این جواب منطقی نیست و یک جور هشدار است که احتمالا در بقیه زمینه‌‌‌ها هم ناکارآمد هستند. می‌‌‌دانم که این صحبت‌‌‌ها تسکینی برای تو نیست اما لطفا اجازه نده این اتفاق باعث شود از این به بعد از مذاکره برای افزایش حقوق بترسی. خیلی بعید است که دوباره با چنین چیزی مواجه شوی و البته، همان بهتر که برای چنین کارفرمایی کار نکنی که به کارجوهایی که ارزش خود را می‌‌‌دانند واکنش تند نشان می‌‌‌دهد.