چاپ

بازار آریا - انتخاب استیون ویتکاف به عنوان نماینده امور ایران پیام‌هایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خود دارد؛ اما فرصت برای تعامل با «مرد معامله‌های سریع» چقدر مهیا است؟
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد ؛ انتخابِ استیون ویتکاف به عنوان نماینده امور ایران، پیام‌هایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خود دارد.
رابطه‌ای طولانی و نزدیک میان ویتکاف و ترامپ وجود دارد و همچنین ویتکاف در دوران انتخابات ایالت متحده نقشی کلیدی در جذب فاندِ لابی‌های یهودی به کمپین‌های ترامپ، ایفا کرد.
از سوی دیگر، موضع منعطفِ ویتکاف در فضای سیاسی آمریکا، زمینه را برای حل هرگونه اختلافی فراهم می‌آورد؛ موضعی که در نحوه خوش و بش او و بایدن در مراسم تحلیف کاملا مشهود بود.
ویتکاف را می‌توان از دلایل اصلی نزدیکی ایلان ماسک به ترامپ و همچنین حل و فصل اختلافات میان ران دیسانتیس و ترامپ دانست. حتی آخرین نقش‌آفرینی وی در زمینه حل یک اختلاف را هم به وضوح می‌توان در آتش‌بس میان اسرائیل و غزه دید؛ جایی که ویتکاف فشار حداکثری بر نتانیاهو اعمال کرد تا قبل از ورود ترامپ به اتاق بیضی، این آتش‌بس را بپذیرد.
البته نگاه و رویکرد ویتکاف به اسرائیل بسیار حمایت‌گرایانه است، چراکه خود او یک یهودی است و همچنین پس از قبولِ‌ آتش‌بس توسط نتانیاهو، نهایت تلاش خود را به کار گرفت تا پذیرش این آتش‌بس توسط او را قهرمانانه و حماسی جلوه دهد؛ بلکه مقداری از فشار رسانه‌های یهودی را که منتقد نقش‌آفرینی غیرمعمول وی در پذیرش آتش‌بس بودند، بکاهد.
پس تا به این جای کار، می‌بایست ویتکاف را یک حامی اسرائیل بدانیم که البته از شخصِ دونالد ترامپ تبعیت می کند، نه لابی‌های قدرتمند یهود در ایالات متحده؛ هر چند خود ترامپ نیز علایق شخصی بسیار قوی به اسرائیل دارد.
همچنین حمایت‌های گسترده لابی‌های یهودی در رساندن خود به کاخ سفید را هم نمی‌توان نادیده گرفت؛ به نحوی که گواهِ این مدعی هم، انتصاب افرادی چون مورگان اورتگاس به معاونت ویتکاف است؛ فردی که از افراد بسیار نزدیک به مایک پمپئو به شمار می‌رود.
البته در ادامه تحلیلِ شخصیت ویتکاف و پیامدهای انتصاب وی به عنوان نماینده امور خاورمیانه برای ایران باید یادآور شد که مذاکره و معامله با وی، کارِ چندان ساده‌ای نیست و تهران می‌بایست در این زمینه، از ساده‌انگاری پرهیز کند.
نکته حائز اهمیت آن است که فقدانِ سابقه دیپلماتیکِ ویتکاف و اخلاقیات دلال مآبانه او، کار را برای مذاکره تا حدودی دشوار می‌سازد؛ بنابراین دستگاهِ‌ دیپلماسی ایرانی باید بکوشد تا این خصوصیات اخلاقی ویتکاف را در جهت حداکثر کردن امنیتی‌سازی اسرائیل فعال کند.
در عین حال، شواهد حاکی از آن است که ترامپ برای شروع مواجهه با تهران در ابتدای امر استیون ویتکاف را برای دستیابی به یک توافق به سمت طرفِ ایرانی می‌فرستد و بنابراین، تهران می‌بایست از این فرصت حداکثرِ بهره‌مندی را در مدت زمانِ‌کوتاهی کسب کند؛ چراکه ویتکاف نیز مردِ معامله‌های سریع است.
اگر این رویکردِ ترامپ به نتیجه مدنظرِ ایالات متحده نینجامد، با توجه به جا افتادن روایت جمهوری اسلامیِ تضعیف شده در اتاق فکرهای آمریکایی، رویکردِ دیپلماسی زور توامان با کمپین فشار حداکثری، رویکرد جایگزین واشنگتن خواهد بود که می‌تواند به تحرکات نظامی و امنیتی علیه تهران نیز منتهی شود و مواجهه با دونالد ترامپ را به چالشی بزرگ برای جمهوری اسلامی ایران بدل کند.
*حسام مظفری، کارشناس روابط بین‌الملل و مدرس دانشگاه