چاپ

بازار آریا - مترجم: مهدی نیکوئی ژانویه‌‌‌ای دیگر از راه رسید و زمان اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس است تا سران تجاری و اقتصادی اروپا و جهان دور هم جمع شوند و ایده‌‌‌ها و تجربیاتشان را به اشتراک بگذارند. مجمع جهانی اقتصاد، اهداف جاه‌‌‌طلبانه‌‌‌ای برای این اجلاس سالانه دارد، اما تاریخ نشان داده است که شرکت‌های خصوصی نقشی حیاتی در دستیابی به هرگونه راهکار واقعی و ماندگار برای تغییر شکل آینده جهان دارند.
اهمیت تصمیمات شرکت‌های خصوصی و کسب و کارهای کوچک به عنوان ستون اقتصادهای جهان، بیش از همه در جنبش پایداری و تلاش برای ساختن آینده‌‌‌ای سبزتر دیده می‌شود. بیش از 50‌درصد از مدیران عامل از 21 کشور جهان به تازگی گزارش داده‌‌‌اند که طی یک سال اخیر، بحث پایداری زیست‌‌‌محیطی و اجتماعی کسب و کارهایشان به اولویت بالاتری تبدیل شده است. البته دغدغه‌‌‌های اقتصادی و نگاه کوتاه‌‌‌مدت به وضعیت درآمدی، یک‌‌‌چهارم از شرکت‌ها را به تردید درباره پایداری و اهمیت آن کشانده است. این عده تصمیم گرفته‌‌‌اند فعلا پایداری را به اولویتی پایین‌‌‌تر تقلیل دهند.
در هر صورت، حتی مدیران عاملی که پایداری را به عنوان اولویت اصلی خود پیگیری می‌کنند، آن را مساله‌ای بلندمدت و نیازمند برنامه‌‌‌ریزی و نگاهی آینده‌‌‌نگر می‌‌‌دانند.
فرصتی برای چند نسل
پایداری و مسوولیت‌‌‌پذیری شرکتی یک موضوع یا استراتژی تجاری کوتاه‌‌‌مدت نیست. هدف آن برای بسیاری از فعالان اقتصادی، حفظ منابع و ظرفیت‌‌‌های زندگی برای نسل‌‌‌های آینده است. از این رو، می‌توان جنبش پایداری را تشویق به بازتعریف نگاه اقتصادی انسان به نفع چند نسل آینده دانست.
اما رهبران سازمانی آینده‌‌‌نگر و پیشگامان پایداری جهان، چه از بخش عمومی باشند و چه خصوصی، برای دستیابی به این جایگاه باید سه اصل محوری را در نظر داشته باشند:
شرکت‌ها می‌توانند و باید به چالش‌‌‌های جهانی پایداری بپردازند ولی ریسک سرمایه و پیچیدگی‌‌‌های تصمیم‌‌‌گیری در انزوا، مانعی بزرگ در مسیر آنهاست.
همکاری‌‌‌ها و شراکت‌‌‌های اقتصادی برجسته بین شرکت‌ها، از جمله توافق‌‌‌های بلندمدت درباره زنجیره تامین می‌تواند گامی بزرگ در کاهش چنین ریسک‌‌‌هایی باشد.
نقش دولت‌‌‌ها حیاتی است؛ چه از نظر فراهم‌‌‌سازی دسترسی متمایز به منابع و سرمایه و چه از نظر حمایت از نوآوری‌‌‌های لازم برای حل این چالش‌‌‌ها.
پایداری در مقیاس انبوه
چالش‌‌‌های پایداری پیش‌‌‌ روی ما، به ابعاد جدیدی رسیده‌‌‌اند. در سال 2023 به تنهایی، جهان 35 میلیارد تن دی اکسید کربن وارد جو کرد که دو‌برابر میزان آن در سال 1990 بود. همزمان سطح جنگل‌‌‌های جهان به میزان 1میلیون و 300‌هزار کیلومترمربع کاهش یافت. در کنار این‌‌‌ها، سالانه 20 میلیون تن پلاستیک جدید از طبیعت سردرمی‌‌‌آورد. این مشکلات در کنار یکدیگر، شرایط پیچیده‌‌‌ای پدید آورده‌‌‌اند که یک کشور، یک صنعت، یک مسوول یا شرکت به تنهایی کاری برای آن نمی‌تواند بکند. آنچه اکنون نیاز است، همکاری است. کسب و کارها باید به دنبال همفکران و شرکایی برای همکاری هدف‌‌‌محور به سمت پایداری باشند. همکاری و شراکت‌‌‌های اقتصادی، باعث می‌شود که منابع شرکت‌ها در اختیار یکدیگر قرار بگیرد و با افزایش مقیاس فعالیت‌‌‌ها، هزینه‌‌‌های آنها سرشکن شده و منافع چند برابر شود. حتی بدون توجه به پایداری نیز، همکاری‌‌‌های بزرگ بین چند شرکت می‌تواند موجب همزیستی آنها به نحو موثری شود که توان استفاده از انرژی پاک، کاهش ضایعات، بازگرداندن ضایعات به خط تولید و بهبود تاب‌‌‌آوری و کاهش ریسک‌‌‌های زنجیره تامین به دست آید.
همکاری‌‌‌های تجاری بزرگ
همکاری‌‌‌های تجاری بزرگ به‌‌‌ویژه برای شرکت‌های سرمایه‌‌‌بر و بزرگ جهان نیاز است؛ جایی که بسیاری از آنها نیازمند بازسازی یا تعمیرات اساسی و گاه تغییر فناوری‌‌‌هایی مربوط به چند دهه قبل هستند. چنین اقداماتی بدون همکاری‌‌‌های بزرگ با دولت‌‌‌ها و سایر شرکت‌ها و ذی‌نفعان امکان‌‌‌پذیر نیست؛ به دلیل هزینه‌‌‌های سرسام‌‌‌آور و ریسک‌‌‌ها و چالش‌‌‌های بزرگ. از سوی دیگر، تغییر فناوری یا رویه‌‌‌های تولیدی و عملیاتی به معنای تغییر ورودی‌‌‌ها و خروجی‌‌‌های هر شرکت است و نیازمند تامین‌‌‌کنندگان و فروشندگانی متناسب با تغییرات جدید.
با این حال، اگر نگاهی جامع‌‌‌تر و کل‌‌‌نگرتر حاکم بر اقتصاد جهانی شود، شرکت‌ها می‌توانند به شکل یک اکوسیستم فعالیت کرده و نه تنها چالش‌‌‌های موجود را کاهش دهند، بلکه رویکردهای موثرتری برای استفاده از منابع، دانش و تجربیات مشترک پیدا کنند. بخش قابل‌توجهی از فرصت‌‌‌های این‌گونه همکاری‌‌‌ها و شراکت‌‌‌های برجسته در زنجیره تامین دیده می‌شود که گاهی توافق‌‌‌هایی به مدت چند دهه صورت می‌‌‌گیرد تا ریسک کمبود یا اختلال در تامین مواد و تجهیزات به حداقل برسد. در حال حاضر، شرکت‌های بزرگ زیادی به چنین همکاری‌‌‌هایی روی آورده‌‌‌اند و متوجه شده‌‌‌اند که اهداف پایداری جاه‌‌‌طلبانه آنها بدون شرکایی همفکر و هم‌‌‌هدف به سادگی قابل دستیابی نیست. در این مسیر، انتظار می‌رود که همکاری کسب و کارها با دولت‌‌‌های محلی نیز افزایش یابد. دولت‌‌‌ها نقشی کلیدی در فراهم آوردن اطلاعات و دانش منحصر به‌فرد خود برای کسب و کارها دارند و می‌توانند مشوق‌‌‌هایی برای نوآوری‌‌‌های پاک و کسب و کارهای سبز در نظر بگیرند. از طرفی، همکاری و شفافیت بین دو بخش عمومی و خصوصی، شرایط را برای تسهیل و بهبود مقررات موجود نیز فراهم می‌‌‌آورد.
منبع: World Economic Forum