چاپ

بازار آریا - به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، رهبر انقلاب در دیدار امروز چهارشنبه 3 دی ماه با صدها نفر از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی، با اشاره به سخنان ناشی از توهم و خیالبافی مبنی بر ضعیف شدن ایران خاطرنشان کردند: «آینده نشان خواهد داد که چه کسی ضعیف شده است همچنانکه صدام نیز به خیال ضعیف شدن ایران، تهاجم را آغاز کرد و ریگان هم با همین خیال به او کمک‌های آنچنانی کرد اما سرانجام آن دو و ده‌ها متوهم دیگر، همه به درک واصل شدند و جمهوری اسلامی روز به روز رشد پیدا کرد که این تجربه به فضل الهی قابل تکرار است.
»
بیشتر بخوانید؛ اقتصاد امروز ایران با دوران اول ترامپ چه تفاوتی دارد؟ دونالد ترامپ بامداد سه‌شنبه 2 دی ماه پس از مراسم تحلیف طی اظهاراتی مدعی شده بود: «ما بازگشتیم تا ایران را پاسخگو کنیم و بهره‌برداری آن از پول نفت برای تامین مالی سازمان‌های تروریستی را متوقف کنیم. ایران ورشکسته شده بود و نمی‌توانست به حماس و حزب‌الله کمک کند.»
ناظران سیاسی بر این باورند که ترامپ در صدد است تا با اعمال فشارهای حداکثری به اقتصاد ایران آسیب وارد کند و از اولین سخنان وی در دور دوم ریاست جمهوری‌اش نیز چنین استنباطی می‌شود. در این راستا دولت چهاردهم پیگیر راهکارهایی برای لغو تحریم‌ها و بهبود روابط بین‌المللی به‌منظور ایجاد گشایش اقتصادی است.
ر ئیس‌جمهور آمریکا در دوره اول ریاست‌جمهوری با اعمال فشار حداکثری بر ایران از جمله تحریم سپاه پاسداران توانست آسیب قابل ملاحظه‌ای به اقتصاد ایران وارد کند و بهانه تمام این فشارها مسائل حقوق بشری و ایجاد محدودیت برای برنامه‌های نظامی و هسته‌ای ایران بود. در چارچوب بررسی روابط پر فراز و نشیب ایران و آمریکا نمی‌توان از نقش اروپا چشم‌پوشی کرد زیرا اروپا نیز با تمام اختلاف‌هایش با دولت ترامپ، در زمینه محدودسازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران با وی هم‌داستان است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه دولت ترامپ چهارشنبه 3 دی، در جلسه استماع سنا مواضع تندی را علیه جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرد و گفته است: «باید بدانیم هر امتیازی به جمهوری اسلامی بدهیم، در راستای گسترش برنامه هسته‌ای و ایجاد تنش در خاورمیانه استفاده خواهد شد.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که سه‌شنبه 2 دی، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حاشیه اجلاس داووس در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: «ایران باید به تفاهم درباره فعالیت اتمی خود با دولت دونالد ترامپ برسد تا از کشاندن خاورمیانه به یک درگیری نظامی دیگر جلوگیری کند.»
حاصل جمع اظهارات روبیو و گروسی نشان می‌دهد ایران اگر از مواضع هسته‌ای خود عقب‌نشینی نکند، تحریم‌های حداکثری ترامپ و فعال‌سازی اسنپ بک چندان دور از انتظار نخواهد بود. عقب‌نشینی مدنظر اروپا و آمریکا بارها از سوی دولت‌های گذشته و دولت فعلی رد شده است. در تازه‌ترین واکنش نسبت به احتمال فعال شدن اسنپ بک اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه دوشنبه 1 بهمن ماه اعلام کرد: « ایران هیچ‌گاه درباره توانمندی‌های نظامی با هیچ کسی گفت‌وگو نکرده و نخواهد کرد. اگر این مباحث در این گفت‌وگوها مطرح شده پاسخ ما مشخص است. همچنین تهدید به خروج از ان.پ.تی موضوع تازه‌ای نیست. در دولت دوازدهم مشخص کردیم در صورتی از اهرم مکانیسم ماشه برای فشار و امتیازگیری از ایران استفاده شود واکنش ما متناسب خواهد بود و شفاف گفته شده که سوءاستفاده از این سازوکار بدین معناست که توجیه و دلیلی برای ماندن ایران در برخی موافقتنامه‌های موجود نخواهد بود. این موضعی است که قبلا هم گفته شده است.»
با در نظر گرفتن چنین شرایطی، مقامات ایرانی در تکاپو هستند اولا با ایجاد زمینه‌های لازم برای استفاده از ظرفیت‌های داخلی و دیپلماسی همسایگی بر بخشی از مشکلات ناشی از شرایط جدید غلبه کنند و از سوی دیگر در صورتی که شرایط مذاکره برابر فراهم شود از این فرصت نیز برای خنثی‌سازی تحریم‌ها استفاده‌ کنند.
راهبرد رهبر انقلاب: بن‌بست‌شکنی با محوریت بخش‌خصوصی در راستای ترسیم چشم‌انداز کشور برای مقابله با سیاست‌های تحریمی دولت جدید آمریکا، رهبر انقلاب روز سه‌شنبه 2 بهمن ماه به بازدید از «نمایشگاه پیشگامان پیشرفت» رفت. در تشریح اهداف این بازدید، مهدی فضائلی عضو دفتر نشر آثار رهبر انقلاب با اشاره به تاکید رهبر انقلاب بر محوریت بخش خصوصی در اقتصاد کشور نوشت: «ساعاتی پس از استقرار رسمی ترامپ در کاخ سفید و اظهارات قلدرمآبانه‌اش، رهبر انقلاب به‌ مدت بیش از 120 دقیقه از نمایشگاه پیشگامان پیشرفت بازدید و برای بن‌بست‌شکنی با محوریت بخش‌خصوصی تأکید کردند.»
1) تاکید بر استفاده از ظرفیت های اصل 44 قانون اساسی در این نمایشگاه توانمندی‌ها و دستاوردهای بخش خصوصی در بخش‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات، تجهیزات ساخت ماهواره‌ای، هوش مصنوعی، ساخت تجهیزات و ابزار آلات تعمیر هواپیما، صنایع معدنی و زمین‌شناسی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنعت فولاد و آلومینیوم، لوازم خانگی، صنایع دریایی، صنعت فرش، صنعت آب و برق، صنایع نساجی، تجهیزات پزشکی و بیمارستانی و تولید دارو، پژوهشگاه رویان، تولیدات کشاورزی و دامپروری و صنایع دستی و گردشگری ارائه شده بود.
در جریان بازدید رهبر انقلاب، شرکت‌های خصوصی دغدغه‌های خود را در زمینه‌ی مشکلات و موانعی که بر سر راه بخش خصوصی است مطرح و رهبر انقلاب خطاب به وزرای حاضر در نمایشگاه تاکید کردند: «باید دولت و مسئولان دولتی کاری کنند که گلایه‌های بخش خصوصی برطرف شود زیرا پیشرفت کشور در گرو میدان دادن به بخش خصوصی است و تنها راه پیشبُرد کشور استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بخش خصوصی است.»
رهبر انقلاب در دیدار امروز چهارشنبه 3 بهمن ماه با صدها نفر از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی نیز با بیان این که مصداق مهم مانع‌زدایی از تولید عمل به سیاست‌های اصل 44 است خاطر نشان کردند: « به این سیاست‌ها به درستی عمل نشد. یکی از علل تنزل اقتصادی کشور در دهه نود همین مسئله بود. »
تاکید رهبر انقلاب بر رفع مشکلات بخش خصوصی ناظر به اصل 44 قانون اساسی است که یکی از ارکان کلیدی تعیین مسیر اقتصادی کشور است. این اصل که ابتدا در سال 1358 تصویب شد با گذر زمان و تغییرات مختلف، به یکی از ابزارهای اصلی سیاست‌گذاری اقتصادی تبدیل شده است. این اصل که به تقسیم وظایف اقتصادی بین دولت، بخش خصوصی و تعاونی پرداخته، در مسیر توسعه اقتصادی کشور نقش کلیدی ایفا کرده است.
رهبر انقلاب با نام‌گذاری سال 1403 به نام «جهش تولید با مشارکت مردم» برای چندمین سال متوالی بر مشارکت مردم در بخش خصوصی و تسهیل‌گری دولت برای بسترسازی این فرآیند تاکید کردند. به باور بسیاری از اقتصادان‌ها دولت با مردمی کردن اقتصاد و کوچک کردن حجم این قوه می‌تواند از چالش‌های حوزه اقتصادی عبور کند. ایشان در دیدار امروز هم‌چنین با انتقاد از کسانی که تحقق رشد اقتصادی 8 درصد را امکان‌ناپذیر می‌دانند و آن را به سرمایه‌گذاری‌های ناممکن و هنگفت خارجی منوط می‌کنند، تصریح کردند: «صاحبنظرانی که در کارگروه‌های تخصصی، رشد 8 درصد را پیگیر هستند، ‌آن را به این‌گونه سرمایه‌گذاری‌های خارجی منوط نکرده‌اند و با تمرکز بر توانایی‌های داخلی به دنبال تحقق آن هستند و دولت باید حتماً به آنها توجه و کمک کند.»
2) گسترش همکاری با چین و روسیه رهبر انقلاب در بازدید سه‌شنبه 2 بهمن ماه بازدید از «نمایشگاه پیشگامان پیشرفت» علاوه بر تاکید به از بین مشکلات بخش خصوصی، به اتاق بازرگانی ایران برای گسترش همکاری‌های با کشورهای بزرگ شرقی مثل روسیه و چین نیز توصیه کردند. در روزهای اخیر و در آستانه دور دوم ورود ترامپ به کاخ سفید، توافقنامه راهبردی میان ایران و روسیه سرانجام پس از قریب به 20 سال فراز و نشیب روز جمعه 28 دی ماه 1403 با محورهای اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اجتماعی در کرملین امضاء شد.
هدف از این تفافقنامه شکل‌دهی به یک نظم جهانی جدید چندقطبی، عادلانه و پایدار ذکر شده است که بر اساس برابری بنا شده باشد. این توافقنامه علاوه بر نوید ایجاد یک جهان چندقطبی در برابر هژمونی غرب، می‌تواند ابزاری برای خنثی‌سازی تحریم‌های احتمالی اروپا و آمریکا شود بنابراین از این منظر حائز اهمیت دوچندانی است.
در پی این توافقنامه جامع، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران آمادگی خود برای عملیاتی نمودن سازوکارهای اجرای این توافقنامه را اعلام کرد. بازار روسیه از ظرفیت وارداتی 300 میلیارد دلاری برخوردار است که ایران در سال‌های گذشته توانسته از سهم 218 میلیون دلاری به رشدی نزدیک به 2 میلیارد دلار در سال برسد و هدف گذاری معاهده جامع قراردارد کسب 30 میلیارد دلار از بازار واردات روسیه است.
در چارچوب تاکید بر گسترش و توسعه روابط با روسیه وزیر اقتصاد در گفتگوی تلویزیونی‌ اخیر خود از نقش توافقنامه جامع بلندمدت میان ایران و روسیه سخن گفت و در تشریح نقش این توافقنامه در مانفیست اقتصادی دولت پزشکیان گفته است: «روندی که با روسیه آغاز کرده‌ایم، می‌توانند شرایط را بهتر از قبل کند و همگی این‌ها به اقتصاد ایران کمک می کند، توافق جامع بلند مدتی که با روسیه داشتیم، پایه محکمی برای توسعه روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.»
مانیفست دولت برای غلبه بر فشار حداکثری ترامپ به نظر می‌رسد تلاش‌های دولت برای مقابله با فشارهای حداکثری ترامپ از مدت‌ها پیش آغاز شده است و در این چارچوب می توان به محورهای زیر اشاره کرد:
1) نگران آمدن ترامپ نیستیم زیرا برنامه داریم برای واکاوی بهتر این مانیفست بهتر است اظهارات وزیر اقتصاد در گفتگوی ویژه خبری صدا و سیما هم‌زمان با ورود ترامپ را بررسی کنیم. عبدالناصرهمتی در بخشی از گفتگوی خبری خود در گفت: «فشار حداکثری آنان (آمریکایی‌ها) را دیده‌ایم، برنامه داریم برای آن‌ها و جلسات متعددی در این خصوص برگزار می کنیم، ضمن این‌که این‌ها را آزمون کرده‌ایم و امیدواریم اولا عاقلانه‌تر فکر کنند و تدبیری بیندیشند که به آن مراحل، دیگر نرسیم اما بعد از فشار حداکثری در دولت اول ترامپ، دولت بعدی آمریکا اعتراف کرد که فشار حداکثری علیه ایران شکست خورد و این اعتراف خود آمریکایی ها بوده است نه مطلبی که ما آن را مطرح کنیم.»
وزیر اقتصاد در این گفتگو با اشاره به روابط سازنده دولت چهاردهم با کشورهای همسایه گفت: «روابط اقتصادی ایران با همسایگان در دولت چهاردهم روزبرو بهتر شده است و با ادامه این روند، امیدواریم هر روز تراز تجاری ایران با همسایگان بهبود یابد ضمن اینکه گسترش همکاری‌ با کشورهای منطقه در دستور کار دولت است.» وی همچنین پیش‌بینی کرده است: «آمریکایی‌ها این‌بار باید یک مقدار عاقلانه‌تر عمل کنند چراکه یک فرد وقتی چیزی که یک بار آزموده را نباید دوباره بیازماید؛ بنابراین تصوراتی که مطرح می‌شود شاید اتفاق نیفتد.»
2) تلاش برای تصویب FATF دولت چهاردهم بر این باور است که پیوستن کامل ایران به FATF منجر به گشایش اقتصادی‌ می‌شود . در این چاچوب اخیرا شهرام دبیری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به برخی نگرانی‌ها درباه تویب لوایح الحاقیFATF گفته است: «نمایندگان مجلس نظرات خود را درباره FATF مطرح می‌کنند و ما نیز نظر می‌دهیم؛ اما در نهایت مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره FATF اظهار نظر می‌کند. ما فکر می‌کنیم که تصویبFATF به نفع جامعه خواهد بود.»
هرچند با توجه به شرایط تحریمی کشور، پذیرش کامل FATF از سوی ایران به زعم برخی گروه‌های سیاسی نه تنها منجر به گشایش سیاسی نمی‌شود. بلکه اسبابی برای لو رفتن روش‌های دور زدن تحریم‌ها است اما باور دولت بر پذیرش آن استوار است. محمود نبویان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در نشستی در موسسه پژوهشی امام خمینی ره (زیر نظر آیت الله مصباح یزدی) گفته است: «اگر قرار است در ماجرای اف‌ای تی اف گزارش بدهیم باید به اسرائیل و آمریکا گزارش بدهیم.»
مجمع تشخیص مصلحت نظام متشکل از طیف‌های گوناگون سیاسی است و هنوز برای قضاوت درباه سرنوشت FATF در آن بسیار زود است اما به نظرمی‌رسد، دولت چهاردهم حساب ویژه‌ای روی مزایای تصویب FATF برای ایجاد گشایش سیاسی باز کرده‌ است.
با توجه به توصیه‌های مکرر رهبر انقلاب بر دستیابی به شیوه‌های رهایی از تحریم‌ها با اتکاء به ظرفیت‌های داخلی و تمهیداتی که دولت چهاردهم در عرصه داخلی و خارجی اتخاذ کرده است، باید منتظر ماند و دید دستگاه دیپلماسی کشور چگونه در برابر تحریم‌های احتمالی به مثابه ابزار سلطه‌جویی غرب مقاومت می‌کند.
انتهای پیام/

بازار آریا