بازار آریا - دنیای
اقتصاد : اندکی پس از اینکه جوزف عون، فرمانده ارتش لبنان، ماه جاری به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید این کشور انتخاب شد، تصاویر غول‌پیکری از او در کنار ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، روی نمای ساختمانی در شمال استان عکار به اهتزاز درآمد و از حاکم واقعی عربستان به‌عنوان «رهبر جهان عرب» ستایش کرد.
به گزارش بلومبرگ، پادشاهی نفت‌خیز عربستان و حاکم 39ساله آن - که از عون برای نشستن بر کرسی ریاست‌جمهوری حمایت کرد - در قامت یکی از بزرگ‌ترین برندگان مناقشات 15ماهه اخیر که توازن قوا را در خاورمیانه علیه رقیب دیرینه عربستان، یعنی جمهوری اسلامی، تغییر داده، ظاهر شده است. با اجرایی‌شدن توافق شکننده آتش‌بس در هفته جاری، عربستان سعودی هیچ فرصتی را برای پر کردن خلأ ایجادشده از دست نمی‌دهد.
اما نتیجه نزاع کنونی بین قدرت‌های منطقه و اینکه در نهایت کدام بازیگر پیروز نهایی این قدرت‌نمایی خواهد بود، نه‌تنها برای کشورهای منطقه، بلکه برای سایرین، از جمله سرمایه‌گذارانی که روی موفقیت سیاست‌های توسعه
اقتصادی ولیعهد عربستان و کاهش وابستگی این کشور به
نفت امید بسته‌اند، نامشخص است.
بن سلمان به‌خوبی آگاه است که موفقیت سیاست‌هایش در داخل، به برقراری نسبی صلح در محیط پیرامونی کشور و تلاش ریاض برای دورکردن آتش جنگ و شکست‌های
اقتصادی از سر منطقه، در کنار حرکت به سمت توسعه و رونق و آبادانی، بستگی دارد. دشواری‌های کنونی که
ایران در‌حال‌حاضر با آنها دست‌به‌گریبان است، فرصت خوبی برای ایجاد دگرگونی در منطقه و در راستای سیاست فوق محسوب می‌شود.
بااین‌همه، ریاض تلاش دارد از رنجاندن
ایران اجتناب کند، حتی در شرایطی که این کشور نقش فعالی در شکل‌دهی فرآیند گذار سیاسی در لبنان و سوریه دارد و خود را برای بازسازی غزه و تصمیم‌گیری پیرامون روند اداره این باریکه و زمینه‌سازی و مهیاکردن شرایط برای عادی‌سازی بیشتر روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل آماده می‌کند.در ظاهر اما بازگشت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، به کاخ سفید برای دور دوم ریاست‌جمهوری، باتوجه‌به روابط گرم میان او و بن سلمان، به نفع برنامه‌های منطقه‌ای بن سلمان است. اما موضع شدید
ترامپ در حمایت از اسرائیل و وعده او برای افزایش فشار بر
ایران ممکن است برنامه‌های ریاض را با پیچیدگی مواجه کند.
محمد بن سلمان، زمانی که در سال 2015 وزیر دفاع شد، علیه
ایران و متحدان منطقه‌ای تهران اعلام جنگ کرد تا اینکه دو سال پیش با میانجیگری
عراق و چین، توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک با تهران و تنش‌زدایی در منطقه را امضا کرد. هر چند به گفته منابع آگاه از پشت‌صحنه سیاست‌های ریاض، درحالی‌که بن سلمان به‌سرعت برای بهره‌برداری از شرایط منطقه پس از تضعیف حماس و حزب‌الله گام برداشته است، اما او همچنان تلاش می‌کند در این روند جانب احتیاط را رعایت کند تا موجب رنجاندن تهران یا متحدان منطقه‌ای این کشور نشود.عربستان سعودی به طور فزاینده‌ای خود را به‌عنوان کشور حامی صلح و ثبات در منطقه معرفی می‌کند؛ به‌علاوه، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه کشور که مورد وثوق بن سلمان نیز هست، هفته گذشته میزبان اجلاسی با حضور بازیگران اصلی و کشورهای صاحب‌نفوذ منطقه و غربی درباره سوریه بود. نشستی که به دنبال گردهمایی موصوف به «ائتلاف جهانی» برای دستیابی به راه‌حلی برای تعیین سرنوشت کشور فلسطینی در ماه اکتبر برگزار شده بود.
بدر السیف، استادیار دانشگاه کویت، در این باره می‌گوید، امروز عربستان سعودی از مزایای بازنگری در سیاست خارجی خود بهره می‌برد. سیاستی که اولویت آن تنش‌زدایی و نگاه به روابط خارجی عمدتا از منظر طرح چند تریلیون دلاری دگرگونی
اقتصادی موسوم به چشم‌انداز 2030 نگریسته می‌شود. وی افزود، ریاض برای اجماع‌سازی میان متحدان عرب و مسلمان خود و اعمال نفوذ در تعاملات خود با
اروپا و ایالات متحده درخصوص مباحث مربوط به بازسازی غزه، لبنان و سوریه سخت تلاش کرده است - امری که پیش‌بینی می‌شود ده‌ها میلیارد
دلار هزینه در بر داشته باشد. اما نگرانی‌های
اقتصادی در داخل موجب شده ریاض در خصوص اعطای کمک‌های مالی دست و دلبازی چندانی نشان ندهد. کشورهای ثروتمند خلیج‌فارس نیز مایل هستند از تکرار اشتباهات گذشته خودداری کنند، زیرا آنها میلیاردها
دلار به همسایگان فقیر عرب خود اعطا کردند تا اینکه متوجه شدند در اثر سوءمدیریت و نزاع‌های بی‌پایان این سرمایه‌گذاری به هدر رفته است.
در همین راستا، به گفته مقامات لبنانی، انتظار می‌رود سفر آتی رئیس‌جمهور منتخب لبنان به عربستان سعودی، به‌جای اعطای کمک‌های مالی به این کشور، بیشتر روی سرمایه‌گذاری در این کشور متمرکز باشد. به گفته درین خلیفه، مشاور ارشد در گروه بین‌المللی بحران که چندین مرتبه با حاکم نظامی جدید سوریه دیدار داشته است، احمد الشرع اساسا به عربستان سعودی و متحدانش فرصت داده است تا سوریه را به مدار کشورهای عربی بازگردانند. اما این به منزله آن نیست که او حاضر است از کنترل خود بر قدرت چشم‌پوشی کند یا سوریه را به کشور تحت سلطه یا نفوذ قدرت‌های بزرگ منطقه بدل کند. در این میان،
ایران هم کارت‌های خود را برای بازی دارد. جان ساورز، مدیر سابق آژانس اطلاعات خارجی بریتانیا MI6 هفته گذشته در چتم هاوس گفت، تهران می‌تواند تصمیم بگیرد برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را تقویت کند تا تضعیف متحدان منطقه‌ای خود را جبران کند؛ رویدادی که احتمالا واکنش اسرائیل و
آمریکا را به دنبال خواهد داشت. چنین تحولی می‌تواند منجر به شروع یک بحران تازه و ادامه‌دار در منطقه باشد.