بازار آریا - حسین گلی‌اسکاردی* استان مازندران به دلیل شرایط جغرافیایی، آب و هوایی و جاذبه‌‌‌های توریستی یکی از زیباترین و پرتردد‌ترین استان‌‌‌های کشور است اما متاسفانه طی سالیان اخیر از رشد و توسعه بازمانده است. نبود برنامه مشخص برای جمع‌آوری زباله و پسماند، وضعیت نامناسب راهها، مشکلات متعدد در حوزه بهداشت و درمان، فقدان ساماندهی بافت روستایی و بی‌توجهی به
اقتصاد دریامحور از جمله مسائلی است که در این سال‌ها مازندران با آن مواجه است.
الف- نبود برنامه برای جمع‌آوری زباله و پسماند: گستردگی جغرافیایی استان مازندران و وجود شهرها و روستاهای متعدد که در اکثر آنها ساخت ویلا نیز به شدت گسترش پیدا کرده است موجب شده تولید و انباشت زباله بیش از حد متعارف آن باشد و در بسیاری از نقاط استان به دلیل خارج از حد بودن هزینه‌‌‌های مربوط به جمع‌آوری، انتقال، تفکیک و دفع زباله‌‌‌های تولید‌شده از توان مالی دهیاری‌‌‌ها و بخشداری‌‌‌ها، این کار رها شده است. از این رو ضروری است که ضمن مطالعات اساسی و تعیین تیم نظارت فنی دانشگاهی، احداث واحدهای زباله‌سوز صنعتی در ابعاد کوچک و بزرگ و تفکیک پسماند برای تمامی شهرها و روستاها در دستور کار قرار گیرد.
ب- وضعیت نامناسب راهها و جاده‌‌‌ها: در اکثر محورهای مواصلاتی استان مازندران مشکلات زیادی از سال‌های گذشته وجود دارد. مسیرهای هراز، فیروزکوه، چالوس، کیاسر و... هر کدام دچار معضلات و چالش‌‌‌های مربوط به خود هستند. وضعیت راهها و جاده‌‌‌های داخل استان نیز شرایط بهتری ندارد و برنامه مدون و مشخصی را برای تعریض، بهینه‌سازی، احداث و مرمت جاده‌‌‌های بین شهری و روستایی و تامین روشنایی آنها شاهد نیستیم. بهسازی راهها و جاده‌‌‌های استان با پیگیری مستمر از دولت جهت تامین بودجه و استفاده از روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری راهکار این امر است.
ج- کمبود امکانات در حوزه بهداشت و درمان: مردم ساکن روستاهای استان برای دریافت کوچک‌ترین خدمات بهداشتی و درمانی باید روزها گرفتار رفت و آمد به شهرهای بزرگ و استفاده از خدمات حداقلی در بیمارستان‌‌‌های دولتی شوند. برای رفع این چالش اعزام بازرسان ویژه به تمامی مراکز درمانی کوچک و بزرگ استان و تعیین وضعیت و امکانات این مراکز بر اساس یک چک‌لیست کنترلی استاندارد و برنامه‌ریزی لازم جهت بهبود و ارتقای آنها بر اساس اولویت‌بندی ضروری است.
د- عدم‌ساماندهی و بهینه‌سازی بافت‌‌‌های روستایی: درحال حاضر گسترش روستاها عمدتا با ساخت بناهای ویلایی توسط جوانان بومی و مردم سایر استان‌‌‌ها اتفاق می‌‌‌افتد که برنامه و دستورالعمل مدونی برای آن وجود ندارد. از این روست که بارها شاهد تخریب بناهای زیبای روستایی، تغییر کاربری زمین‌‌‌های کشاورزی، باغات و حتی کوه‌ها و تپه‌‌‌های سرسبز و احداث ساختمان‌‌‌های جدید به‌رغم وجود قوانین بوده‌ایم. برای رفع این چالش ضروری است که از استادان دانشگاهی، واحدها و سازمان‌های مرتبط از قبیل بنیاد مسکن، ثبت اسناد و املاک، وکلای برجسته حقوقی و... کمک گرفته و راهکاری اساسی برای جلوگیری از این گسترش بی‌رویه و خارج از عرف ساخت ویلا در روستاها اتخاذ شود.
ه- فقدان توجه به گردشگری و استفاده از
اقتصاد دریامحور: وجود توام دریا، جنگل، دشت، مرتع، بندر، اسکله و انواع جاذبه‌‌‌های طبیعی نظیر دریاچه‌‌‌ها، آبشارها، پارک‌‌‌های جنگلی، رستوران‌‌‌ها، هتل‌‌‌ها و... کافی است تا استان مازندران را از درآمد سرشاری بابت توریسم و
اقتصاد دریامحور به لحاظ مسافران داخلی و خارجی بهره‌مند کند. مدیران استانی باید با دعوت از مشاوران برجسته بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌‌‌های موجود نسبت به تهیه و تعریف پروژه‌‌‌های بزرگ‌مقیاس در کنار ساحل دریا و ساماندهی به وضعیت بسیار ابتدایی کنونی که دور از شأن مردم و مسافران بوده است جان تازه‌ای به این بخش بدمند.
*کارشناس مسائل اجتماعی و اقتصادی