چاپ

بازار آریا - تعطیلی‌به دلیل آلودگی هوا و ناترازی انرژی، به یک روند تبدیل شده است. در این شرایط ظاهراً باید در تقویم رسمی، عنوان جدید «تعطیلات سیال و ثابت سالانه» نیز اضافه شود. به گزارش ، هرچند محسن پاکنژاد، وزیر نفت، تأکید کرد که تعطیلی‌های اخیر به دلیل آلودگی هوا بوده و نه کمبود انرژی، اما تعطیلی امروز، شنبه، هر دو عامل را در درون خود دارد.

هر چند در این میان علاوه بر آلودگی هوا و کمبود انرژی، مسأله اساسی دیگر ، نفس افزایش تعطیلات -به هر دلیل ممکن- است. ضمن این که هر یک از دلایل احتمالی افزایش تعطیلات، خود، اثری منفی بر شرایط کشور می‌گذارد، پناه جستن به تعطیلات، ضربه را مضاعف می‌کند. تصمیم‌گیری‌های اخیر، در برابر کاستی‌ها، مثل این است که با دیدن گزارش تأثیر منفی سیگار بر سلامتی در یک مجله، برای حفظ سلامتی از فردا، دیگر آن مجله را نخوانیم. تعطیلات به خودی خود می‌توانند تأثیرات مثبت و منفی بر توسعه کشور داشته باشند. اما تأثیرات مثبتش، صوری و آنی است و بعد از مدتی همان اثرات مثبت لحظه‌ای که مثلاً منجر به کاهش مصرف انرژی شده است، سوق پیدا می‌کند به سمت صفر و سپس زیر صفر و منفی. یعنی در سیستم وابسته به دولت، هر تعطیلی، با اثار جبران ناپذیری همراه است. دلیل تعطیلی چیست؟ تعطیلی امروز در 18 استان هر چند به علت الودگی هوا و کاستن از مصرف انرژی عنوان شده است، اما همچنان برای افکار عمومی و فعالین مجازی جای سئوال داشته است. ادارات دولتی، مدارس، دانشگاه‌ها، بانک‌ها و مؤسسات عمومی در بیش از نیمی از استان‌های کشور از جمله تهران، فارس، قم، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، همدان، گلستان، زنجان، سمنان، کردستان، اردبیل، البرز، مرکزی، مازندران و آذربایجان شرقی تعطیل هستند.
دلیلی این تعطیلی عمدتاَ "مدیریت مصرف انرژی" و "آلودگی هوا" عنوان شده است. اما از سوی کاربران فضای مجازی، سئوالاتی در این باره مطرح شده و خواستار اعلام دلایل اصلی آن هستند. آنها معتقدند شفافیت لازم درباره چرایی این تصمیم گیریها وجود ندارد.
محمود صادقی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، ضمن انتقاد از اطلاع‌رسانی ناقص درباره دلایل این تعطیلی‌ها، در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت:«کل مملکت تعطیل شده، علتش را هم درست نمی‌گویند. شبکه خبر سیما با تیتر "ناتوانی مقامات آمریکا در مهار آتش‌سوزی کالیفرنیا"، در حال مصاحبه با کارشناسان مسائل آمریکا! درباره علت آن است!»
خسارت‌های فراوان به تولید، آموزش، سلامت و ... معیشت علاوه بر تردیدهای مطرح شده، تعطیلات همچنان هزینه‌های اقتصادی زیادی به همراه دارند. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، خسارات ناشی از تعطیلی‌ها بر اقتصاد و تولید را "آشکار" خواند و عذرخواهی مسعود پزشکیان از مردم را تحسین کرد. در این میان تولیدکنندگان نیز معتقدند که این شرایط فشار اقتصادی زیادی بر آنها وارد کرده است.
در چنین شرایطی سلامت شهروندان در آلودگی هوا نیز خسارت‌های بسیاری دیده است. غلظت آلاینده‌ها به حدی رسیده که سلامت عمومی را تهدید می‌کند و وزارت بهداشت اعلام کرده که بیش از 30 هزار مرگ به آلودگی هوا در 57 شهر نسبت داده شده است. این بحران زیست‌محیطی سالانه هزینه‌ای معادل 40 تا 50 هزار میلیارد تومان به نظام سلامت کشور تحمیل می‌کند. البته فراموش نکنیم که تأثیر این تعطیلات بر روند یادگیری دانش‌آموزان و افت تحصیلی در کشور بسیار اثرگذار بوده است. یادمان نرفته است که دوران آموزش مجازی در کرونا، تا چه میزان آسیب به سطح یادگیری دانش‌آموزان زده است. بسیاری از آنها را در دروس متعدد دچار ضعف کرد. همه این موارد و نیز موارد دیگر در نهایت باری گران به بار معیشت شهروندان اضافه می‌کند. آنها حال باید برای جبران کاستی‌های آموزشی فرزندانشان، برای سلامتشان، و برای همه هزینه‌های تحمیل‌شده، به دنبال راه جبرانی باشند. آن هم در شرایطی که در روند عادی فعلی نیز، روزهای غیرعادی و ناگواری را سپری می‌کنند. تعطیلی ناخواسته به هر دلیلی که رخ دهد، بر اقتصاد کشور تأثیرگذار است و نخستین اثر مستقیم آن کاهش بهره‌وری اقتصادی است و پس از آن کاهش تولید در نقطه کانونی قرار می‌گیرد.

بازار آریا

گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد که صرفه‌جویی در مصرف گاز و برق بین 5 تا 10 درصد بوده است. حجت میرزایی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، اظهار کرد که این اقدامات تنها 60 میلیون مترمکعب صرفه‌جویی می‌کند، در حالی که کمبود واقعی 300 میلیون مترمکعب است . فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، خسارات تعطیلی‌ها بر اقتصاد و تولید را "آشکار" خواند و عذرخواهی مسعود پزشکیان از مردم را ستود. تولیدکنندگان نیز معتقدند که این شرایط و سیاست‌های ناکافی دولت فشار اقتصادی زیادی بر آنها وارد کرده است. نیروگاه‌ها به دلیل کمبود سوخت به مازوت، یکی از آلاینده‌ترین سوخت‌ها، روی آورده‌اند. همچنین، برق‌دزدی‌ها و فعالیت ماینرهای غیرمجاز سالانه 18 میلیارد دلار هزینه به شبکه انرژی کشور تحمیل می‌کنند. در این میان، تعطیلات تأثیری در کاهش آلودگی هوا نیز نداشته است و خبرهای ناگواری از تأثیرات آن به گوش می‌رسد. آلودگی هوا در کلانشهرها به حد خطرناکی رسیده و سالانه خسارت‌های جانی و مالی زیادی به کشور وارد می‌کند. غلظت آلاینده‌ها به حدی رسیده که سلامت عمومی را تهدید می‌کند. در کل و بر اساس آمارهای غیررسمی، خسارت هر روز تعطیلی کشور پنج هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود . تدبیر یا تعطیل؟! دولت برای مقابله با این بحران به کاهش مصرف انرژی تأکید کرده و تعطیلی‌های گسترده‌ای در 18 استان به وقوع پیوسته است. به نظر می‌رسد که برای مدیریت بهتر این بحران، نیاز به بازنگری در سیاست‌های تعطیلات و استفاده از تجربیات کشورهای دیگر وجود دارد.

بازار آریا