چاپ

بازار آریا - دانیال دانا و رهی زندی‏‏‌فر هم‌‌‌افزایی یا سینرژی مفهومی است که نشان می‌دهد مجموعه‌‌‌ای از عناصر وقتی با هم کار می‌کنند، می‌توانند نتیجه‌‌‌ای بسیار بهتر از مجموع نتایج فردی هر یک از آنها تولید کنند. به طور خلاصه، هم‌‌‌افزایی به معنای ایجاد یک کل بزرگ‌تر و قدرتمندتر از مجموع اجزای آن است. این مفهوم در بسیاری از زمینه‌‌‌ها از جمله کسب‌وکار، علوم اجتماعی و حتی زندگی روزمره ما کاربرد دارد.
هم‌‌‌افزایی یا سینرژی در هلدینگ‌‌‌ها به معنای آن است که ارزش کل یک هلدینگ، بیش از مجموع ارزش تک‌تک شرکت‌های زیرمجموعه آن باشد. به عبارت ساده‌‌‌تر، وقتی شرکت‌های مختلف زیر یک چتر واحد تحت عنوان هلدینگ گرد هم می‌‌‌آیند، می‌توانند به نتایجی دست پیدا کنند که هر یک از آنها به تنهایی قادر به دستیابی به آن نیستند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که همکاری و تعامل بین شرکت‌های زیرمجموعه، باعث ایجاد ارزش افزوده و افزایش کارآیی شود.
انواع هم‌‌‌افزایی در هلدینگ‌‌‌ها
هم‌‌‌افزایی در هر هلدینگی می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم‌‌‌بندی شود: از جمله عملیاتی، مالی و... هم‌‌‌افزایی عملیاتی می‌تواند در خصوص تقسیم منابع، به اشتراک‌‌‌گذاری دانش و تخصص و توسعه بازار شکل بگیرد.
تقسیم منابع: شرکت‌های مختلف می‌توانند از منابع مشترک مانند نیروی انسانی متخصص، فناوری و زیرساخت‌‌‌ها بهره‌‌‌مند شوند که به کاهش هزینه‌‌‌ها و افزایش بهره‌‌‌وری منجر می‌شود.
به اشتراک‌‌‌گذاری دانش و تخصص: تبادل دانش و تجربیات بین شرکت‌های مختلف، منجر به ایجاد نوآوری‌‌‌ها و بهبود فرآیندها می‌شود.
توسعه بازار: شرکت‌های زیرمجموعه می‌توانند از شبکه مشتریان و کانال‌‌‌های توزیع یکدیگر استفاده کنند و در نتیجه به بازارهای جدید دسترسی پیدا کنند.
هم‌‌‌افزایی مالی می‌تواند با رویکرد کاهش هزینه‌‌‌های مالی و مدیریت ریسک رخ دهد.
کاهش هزینه‌‌‌های مالی: با استفاده از قدرت چانه‌‌‌زنی بیشتر، هلدینگ می‌تواند هزینه‌‌‌های تامین مالی را کاهش دهد.
مدیریت ریسک: متنوع‌‌‌سازی فعالیت‌‌‌ها در هلدینگ، باعث کاهش ریسک کلی می‌شود.
شناخت ویژگی‌‌‌های منحصر به فرد در ارتباط با هم‌‌‌افزایی، می‌تواند به طور قابل‌توجهی توانایی ارزیابی و اجرای موثر استراتژی‌‌‌های شرکت را افزایش دهد.
در این نوشتار، به چارچوب 4C در زمینه هم‌‌‌افزایی‌های هلدینگی پرداخته می‌شود. مبنای تحلیلی این مدل ساده به این صورت است که هم‌‌‌افزایی عملیاتی، مستلزم تغییر روابط بین منابع به عنوان زیربنای زنجیره ارزش کسب‌و‌کارهای مختلف است.
تغییرات منابع مورد اشاره، ممکن است بهره‌‌‌برداری از شباهت یا عدم‌تشابه در بین آنها یا میزان اصلاح لازم در منابع را دربرگیرد. اصلاح منابع نیز می‌تواند به صورت حداقل یا گسترده هدف‌‌‌گیری شود. ارائه‌‌‌کنندگان چارچوب 4C معتقد هستند که ترکیب این ایده‌ها، دسته‌‌‌بندی تقاطعی، منحصر به فرد و جامعی از چهار نوع هم‌‌‌افزایی عملیاتی را فراهم می‌‌‌آورد. این چارچوب، بین انواع هم‌‌‌افزایی قابل تعریف و اعمال در زنجیره ارزش بین دو کسب‌و‌کار مجزا، تمایز قائل شده است.
چارچوب 4C در دو بعد توصیف می‌شود: بعد اول، به شباهت منابع به عنوان زیربنای فعالیت‌‌‌های زنجیره ارزش معطوف می‌شود که می‌تواند این شباهت کم یا زیاد باشد. بعد دوم، به میزان اصلاح منابع زیربنایی فعالیت‌‌‌های مرتبط با زنجیره ارزش اشاره دارد که این اصلاح می‌تواند در دامنه کم یا زیاد تغییر کند (شکل). هم‌‌‌افزایی در چارچوب 4C به چهار دسته تقسیم‌‌‌بندی می‌شود که هر یک از این انواع، با حرف C آغاز می‌شوند.
1-تلفیق (Consolidation) به عنوان بصری‌‌‌ترین نوع هم‌‌‌افزایی در نظر گرفته شود. این نوع از هم‌‌‌افزایی شامل ایجاد ارزش در منابع بسیار مشابه و با حذف موارد اضافی است.
از آنجا که در این نوع از هم‌‌‌افزایی، دستاوردها و نتایج احتمالی از طریق رویکرد حذف حاصل می‌‌‌شوند، منابع در یک یا هر دو طرف باید کم شده و احتمالا تعدیل شوند.
ادغام بخش‌‌‌ها برای کاهش تعداد کل کارکنان یا ادغام منابع واحدهای تجاری جداگانه برای تشکیل منابع کم‌‌‌هزینه و مشترک از جمله مصادیق این مدل هم‌‌‌افزایی هستند.
2-ترکیب (Combination) اساسا به رویکرد «قدرت در اعداد» اشاره دارد. این نوع از هم‌‌‌افزایی شامل تجمیع منابع بسیار مشابه برای به دست آوردن قدرت چانه‌زنی است. برخلاف تلفیق، هیچ منبعی در تحقق هم‌‌‌افزایی از نوع ترکیب،حذف نمی‌شود.
ترکیب خرید برای به دست آوردن تخفیف‌‌‌های حجمی، یا به دست آوردن یک رقیب و سپس افزایش قیمت برای مشتریان می‌تواند مصداقی برای این نوع از هم‌‌‌افزایی باشد. در نتیجه، یکی از پیامدهای این نوع از هم‌‌‌افزایی، افزایش قدرت چانه‌‌‌زنی در برابر تامین‌کنندگان است.
3-سفارشی‌‌‌سازی (Customization) مشارکت مبتنی بر پیونددهی زنجیره‌‌‌های ارزش خاص دو سازمان با یکدیگر است. برای مثال، یک اپراتور تلفن همراه و یک شرکت نرم‌‌‌افزاری برای توسعه سخت‌‌‌افزار گوشی و نرم‌‌‌افزار سیستم‌‌‌عاملی که سازگاری بالایی با یکدیگر دارند،همکاری می‌کنند.
نتیجه مورد انتظار از هم‌‌‌افزایی از نوع سفارشی‌‌‌سازی بر مبنای این هدف شکل می‌گیرد که محصول نهایی بهتر کار کند یا هزینه کمتری نسبت به قبل داشته باشد. دارایی‌‌‌های نامشهود مانند بهترین عملکرد کارکنان، دانش یا مالکیت فکری از یک شرکت می‌تواند توسط شرکتی دیگر برای ایجاد ارزش، سفارشی شود.
ایجاد یک بسته سفارشی از محصولات یا خدمات تحت عنوان راه‌‌‌حل به منظور رفع نیازهای مشتریان خاص از دستاوردهای اتخاذ این نوع از هم‌‌‌افزایی است.
ارائه خدمات باشگاه مشتریان در کنار ارائه خدمات پرداخت، برگشت حاصل از خرید (Cash back) و تخفیف نیز مصداقی از این نوع از هم‌‌‌افزایی قلمداد می‌شود که شرکت‌های تابعه هلدینگ‌‌‌های بانکی به مشتریان ارائه می‌دهند.
4- اتصال (Connection) اثر بسته‌‌‌بندی ترکیبی (bundling) است. در اینجا، زنجیره‌‌‌های ارزش غیرمشابه به هم متصل می‌‌‌شوند تا دامنه بازار خود را گسترش دهند. جست‌‌‌وجوی سهم بازار جدید با برندسازی مشترک، بسته‌‌‌بندی یا فروش متقابل یکی از نمونه‌‌‌های آن خواهد بود. در هر مورد، منابع زیربنایی به سختی تغییر می‌کنند و صرفا پیوند داده می‌‌‌شوند.
به عنوان مثال، دو شرکت می‌توانند با به‌کارگیری هم‌‌‌افزایی از نوع اتصال، فروش متقابل محصولات به مشتریان یکدیگر را ممکن سازند. استفاده از یک نام تجاری مشترک در بین کسب‌و‌کارهای مختلف نیز می‌تواند نمونه دیگری از این نوع هم‌‌‌افزایی در نظر گرفته شود.
مدیران ارشد در هلدینگ‌‌‌ها لازم است بتوانند از این ابزارها برای شناسایی انواع هم‌‌‌افزایی، به‌‌‌ویژه در ارتباط با هر یک از معاملات تجاری و کسب‌وکاری خود استفاده کنند و فرصت‌‌‌های جدیدی را برای هم‌‌‌افزایی در مشارکت‌‌‌ها یا پیشنهادهای موجود کشف کنند.
به عنوان مثال، با تعیین اینکه آیا یک کسب‌و‌کار در زنجیره ارزش خود دارای منابع مشابه (برای فرصت‌‌‌های تلفیق و ترکیب) یا غیرمشابه (برای سفارشی‌‌‌سازی و اتصال) با منابع آنهاست، تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
علاوه بر این، استفاده از چارچوب 4C، مجموعه‌‌‌ای از اصول پیش‌بینی‌‌‌کننده کلی را فراهم می‌کند. برای مثال، هم‌‌‌افزایی از نوع تلفیق و سفارشی‌‌‌سازی در ابتدا هزینه بیشتری دارد، زیرا اصلاح بیشتری از منابع را به دنبال خواهد داشت. به‌‌‌علاوه تحلیل مبتنی بر این دسته‌‌‌بندی، توضیح و تشخیص منابع ارزش‌‌‌آفرین و دستیابی به اهداف موثر مبنی بر هم‌‌‌افزایی را برای سرمایه‌گذاران، مدیران و مشتریان آسان می‌کند.