چاپ

بازار آریا - شاید مهم‌ترین دستاورد جیمی کارتر، مذاکره درباره توافق‌نامه کمپ‌دیوید برای برقراری صلح بین اسرائیل و مصر باشد؛ توافقی که نزدیک به نیم‌قرن باقی ماند و همچنان بستری برای تحولات خاورمیانه است. اما کارتر روابط و سابقه پیچیده‌ای با اسرائیل داشت. به نوشته نیویورک‌تایمز، درحالی‌که او در خلال مذاکرات کمپ‌دیوید در خلوتگاه ریاست‌جمهوری در مریلند در سال1978 نقش یک «واسط بی‌طرف» را ایفا کرد، پس از ترک قدرت به‌طور فزاینده‌ای از اسرائیل انتقاد کرد؛ به‌ویژه در کتابی با عنوان «فلسطین: صلح نه آپارتاید» در سال2006 که رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها را با سیستم آپارتاید نژادی آفریقای جنوبی مقایسه کرد.
در این کتاب، کارتر استدلال کرد که بحث در ایالات متحده درباره رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها توسط لابی‌های طرفدار اسرائیل و صفحات سرمقاله روزنامه‌های آمریکایی که به ندرت تصویر کاملی از وضعیت ارائه می‌دهند، منحرف شده است. او نوشت که اسرائیل به نقض حقوق بشر در سرزمین‌های فلسطینی متهم است. اما انفجاری‌ترین استفاده او از کلمه «آپارتاید» بود. این کتاب با واکنش شدید حامیان اسرائیل مواجه شد و او متهم به اغراق در وضعیت و تحریف برخی حقایق شد. 14نفر از اعضای هیات مشورتی مرکز کارتر در اعتراض به این موضوع استعفا دادند. مشاوران مستعفی در نامه‌ای به کارتر گفتند: «به نظر می‌رسد که شما به دنیایی از حمایت‌های مخرب روی آورده‌اید. ما دیگر نمی‌توانیم موضع تند و سازش‌ناپذیر شما را تایید کنیم.»کارتر حاضر به عقب‌نشینی نشد. وی در گفت‌وگو با رادیو اسرائیل به محدودیت‌هایی برای فلسطینیان در کرانه باختری اشغالی اشاره کرد. وی گفت: «این موارد آپارتایدی بدتر از آن چیزی است که در آفریقای جنوبی شاهد بودیم.» کارتر که بعدا در دانشگاه براندیس صحبت کرد، گفت که از کلمه آپارتاید در عنوان کتاب «می‌دانستم که تحریک‌آمیز خواهد بود» استفاده کرده است؛ اما می‌خواهد توجه را به شرایط سرزمین‌های فلسطینی اشغالی که اسرائیل در آن شهرک‌سازی می‌کند، جلب کند. وی افزود: قصدش «یکسان دانستن صهیونیسم با نژادپرستی» نبود، بلکه اشاره کرد که «این روش‌های ظالمانه مغایر با اصول دین یهود است.» سایر منتقدان اسرائیل کارتر را تحسین کردند. یکی از مشاوران مرکز کارتر که استعفا داد، «استیو برمن» بود که سال گذشته در The Forward نوشت که می‌خواهد نظرش را تغییر دهد. او به کارتر نامه نوشت تا عذرخواهی کند. وی گفت: «در سال‌های بعد، متوجه شدم که احتمالا درست می‌گوید.»