بازار آریا - دنیای
اقتصاد : شوکی که در روزهای نخستین بهار به مردم پایتخت وارد شد، اکنون با آغاز زمستان و آمدن خبری از شورای شهر تهران به پایان رسید و دیگر می‌توان اعلام کرد: «پارک قیطریه از درخت‌کشی گریخت.»
این خبر را ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران عنوان کرد و گفت: «خیر مسجد پارک قیطریه انصراف داد و به دنبال آن حصارهای بوستان جمع‌آوری شد که جای تشکر از رئیس شورا و شهرداری دارد.» این عضو شورای شهر تهران همچنین گفت: «احداث برخی از موارد در بوستان ضرورتی ندارد؛ سرویس بهداشتی و مخزن آب الزامی است، اما برخی موارد ضروری نیست. خط قرمزی که در گذشته در مدیریت شهری برای عدم تعرض به بوستان‌ها و حفظ فضای سبز آنها ایجاد شده، باید تداوم داشته باشد و در این آلودگی هوا به حفظ فضای سبز کمک کنیم.» اما ماجرای خیر مسجدساز و پارک قیطریه چه بود؟
حصارکشی برای قطع درختان
نخستین خبرها درباره حصارکشی دور درختان پارک قیطریه، اعتراض بسیاری از دوستداران محیط‌زیست و میراثفرهنگی را در روزهای نخست امسال برانگیخت. بسیاری از مردم درحالی که در هوای قرمز پایتخت نفس می‌کشیدند، باورشان نمی‌شد که تصمیمی مبنی بر قطع درختان قیطریه که از معدود تنفس‌گاه‌های تهران است، گرفته شده است. پیش از این تهرانی‌ها شاهد قطع درختان بسیاری در روز روشن بودند. از خیابان ولیعصر گرفته تا خیابان فلسطین و درختان کهن مجموعه‌هایی نظیر باغ موزه سعدآباد و...
این‌بار اما مساله بسیار جدی بود. آنچه از سوی شهرداری مطرح شد این بود که یک خّیر، مبلغی را بر ساخت مسجد اختصاص داده بود که فرزندشان پس از رایزنی با مسوولان شهرداری بخشی از بوستان قیطریه را برای این کار انتخاب کردند. این خبر اما همچون یک زخم کهن دهان باز کرد. به‌طوری‌که «سید سعید لواسانی»، امام جمعه سابق لواسان با انتقاد از تصمیم زاکانی شهردار تهران برای ساخت مسجد در پارک قیطریه در
شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ساخت مسجد کار شهرداری نیست، ساخت مسجد مردمی‌ترین عمل مومنانه جمعی است. شهرداری به وظیفه خود بپردازد و مسجد را به مومنان بسپارد. ساخت پارک، احداث بزرگراه، توسعه سامانه‌های شهری، بهینه کردن مسیرها و... وظایف شهرداری است که الحمدلله درباره آنها به‌غایت کم‌کاری می‌کند.» پس از آن هم اعتراض‌ها ادامه پیدا کرد، اما با وجود اعتراض مکرر گروه‌های مختلف اجتماعی و راه‌اندازی کارزارهای متعدد باز هم بررسی روزنامه‌نگاران نشان می‌داد که دور تعدادی از درختان پارک را حصارکشی کرده‌اند و احتمال قطع درختان وجود دارد. از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌داد که این پارک نمازخانه دارد و نیازی به ساخت مسجد ندارد. با این وجود برخی در شهرداری همچنان مصرانه این ماجرا را پیگیری می‌کردند و نقشه‌های ساخت این مسجد در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد که نشان می‌داد تعداد بی‌شماری از درختان باید قطع می‌شد.
روزنه در آلوده‌ترین شهر جهان
یکی از مهم‌ترین گروه‌های معترض به این اقدام دوستداران میراثفرهنگی بودند. پیشینه این پارک گواهی بر اهمیت آن در درازای عمر پایتخت دارد. بسیاری از مردم از این پارک خاطره دارند و بخشی از زندگی خود را در گذرانده‌اند. از سوی دیگر، پارک قیطریه بخشی از عرصه و حریم یک محوطه باستانی هم است که پیش از این «سیف‌الله کامبخش‌فرد» یکی از مشهورترین باستان‌شناسان
ایران در آنجا کاوش کرده و به دوره عصر آهن رسیده بود. در همین زمینه پرویز کیمیاوی هم فیلم مستندی به نام «تپه‌های قیطریه» ساخته است.بنابراین نه تنها درخت‌ها بلکه تاریخ هم قربانی ساخت‌وساز بی‌دلیل در پارک قیطریه می‌شد. آن هم بوستانی که می‌گویند؛ جزو دارایی‌های خواهر تنی ناصرالدین‌شاه بوده است. حتی به روایتی میرزا تقی‌خان امیرکبیر ساختمانی که اکنون محل فرهنگسرا و کتابخانه پارک است را در ضلع شمال غربی پارک بنا کرده. می‌گویند که زمانی این باغ بافتی جنگلی داشته. در سال 1356 هم به همت غلامرضا نیک‌پی، شهردار وقت تهران که نوه دختری شاهزاده ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین شاه بود، با وقف قسمتی از زمین‌های موروثی خود و با خرید و تجمیع باقی‌مانده باغ که در دست ورثه صدیق‌الدوله، از نواده‌های قاجار و داماد میرزاعلی‌اصغر اتابک بود، آن را تبدیل به پارک کرد. پارک قیطریه با هندسه نامنظم و مساحتی در حدود 103هزار متر مربع دارای فضای گل‌کاری و چمن‌کاری خاصی است. در سال 1356 بخش‌هایی از این باغ از سوی آخرین وارثان، به شهرداری تهران داده شد. در سال 1372 بقیه محدوده این باغ به بوستان قیطریه اضافه و ساختمان آن بعد از مرمت به فرهنگسرای ملل تبدیل شد. قیطریه بخشی از حافظه شهری مردم است، در بسیاری از شهرهای جهان پارک‌ها از پتانسیل‌ها و جاذبه‌های گردشگری آنها به شمار می‌رود. این در حالی است که در تهران بسیاری از المان‌های طبیعی و فرهنگی در معرض از بین رفتن هستند. اکنون پس از گذشت یک سال اضطرابی که دوستداران میراثفرهنگی و محیط‌زیست پشت سر گذاشتند، این خبر شورای شهر برای مردمی که در آلوده‌ترین شهر جهان زندگی می‌کنند، روزنه‌ای امیدی را باز کرد.