چاپ

بازار آریا - بعد از سه سال، بار دیگر بحث امضای توافقنامه جامع همکاری بین تهران و مسکو با حضور معاونین نخست وزیر روسیه در ایران با جدیت بیشتری در دستورکار قرار گرفته و احتمال می‌رود تا اواخر دی ماه این سند امضا شود.
گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد- سعیده سادات فهری: سفر معاونان نخست وزیر روسیه به ایران و دیدار با مسعود پزشکیان، تهران و مسکو را یک گام دیگر به نهایی کردن توافقنامه جامع همکاری نزدیک‌تر کرد.
ویتالی ساویف، معاون نخست وزیر روسیه در دیدار با رئیس‌جمهور ایران ضمن ابلاغ سلام گرم رئیس جمهور و نخست‌وزیر کشورش به وی، از پزشکیان برای سفر به روسیه در روزهای ابتدایی سال 2025 دعوت به عمل آورد و گفت که دولت روسیه خود را برای این سفر و مذاکرات و توافقات آن آماده می‌کند.
روز دوشنبه خبرگزاری روسی تاس گزارش داد که معاونان نخست‌وزیر روسیه، «ویتالی ساولیف» و «الکسی اوورچوک» برای دیدار با رئیس‌جمهور و معاون وی به تهران سفر خواهند کرد.
همزمان اسماعیل بقایی، سخنگوی وزیر امور خارجه ایران نیز گفت: «طرفین در خصوص زمان امضای سند همکاری مهم به‌طور مستمر در حال رایزنی بودند و به نظر می‌رسد که این توافق در آینده‌ای نزدیک، در چارچوب یک سفر دو جانبه، به نتیجه برسد و احتمالاً در اواخر دی‌ماه امسال به امضا خواهد رسید.»
در این میان، جمهوری اسلامی ایران و روسیه در سال 2001 میلادی یک قرارداد استراتژیک 20 ساله امضا کردند که در سال 2020 به طور خودکار به مدت پنج سال دیگر تمدید شد. همچنین،در همان سال، دو طرف توافق کردند که یک سند جدید جایگزین توافق قبلی شود.
در زمان رییس‌جمهور فقید ابراهیم رئیسی و سفری که دی ماه سال 1400 به مسکو داشت، در این رابطه رایزنی‌هایی انجام گرفت ولی هنوز امضای این سند نهایی نشده است.
دکتر محمود شوری، معاون موسسه مطالعات ایران و اوراسیا در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیاى اقتصاد، درباره ابعاد توافقنامه‌ جامع همکاری بین تهران و مسکو گفت: این توافق مدت‌هاست مورد بحث قرار گرفته و جزئیات و متن آن تقریبا نهایی شده و عملاً فقط امضای آن باقی مانده است. امضای این قرارداد هم احتمالا تا اواخر دی ماه انجام می‌گیرد و این موضوع در روابط دو کشور به مبنایی تبدیل می‌شود تا ایران و روسیه بتوانند همکاری‌های خود را سازمان دهند.
شوری در پاسخ به اینکه آیا چنین توافقی تاثیری بر روابط تهران و مسکو خواهد داشت، توضیح داد: تقریبا تمامی ابعادی که در این سند مورد اشاره قرار گرفته، امروز هم بین دو کشور جاری است و این سند بر مجموعه‌ای از اصول کلی همکاری تاکید دارد و ابعاد مختلف همکاری را به نوعی مشخص کرده است.
وی افزود: این سند، به نوعی یک تفاهم‌نامه است که بین دو کشور برقرار شده و برای عملیاتی شدن هر یک از بندها نیاز به یک توافق عملیاتی مجزا وجود دارد؛ یعنی در مورد مسائل سیاسی، امنیتی، نظامی، اقتصادی و مسائل مربوط به حمل و نقل و گمرکات باید یک توافق جدا صورت بگیرد.
این پژوهشگر با بیان این که در هر کدام از این زمینه‌ها الان نیز توافقاتی بین ایران و روسیه وجود دارد، ادامه داد: شاید امضای این سند بیشتر تاکیدی بر تلاش ایران و روسیه برای یک همکاری بلندمدت است و بعید است که امضای آن منجر به تحول تازه‌ای در روابط دو کشور شود.
وی افزود: درواقع این توافق تعهد خاصی را برای دو کشور ایجاد نخواهد کرد و در ادامه سندی است که در سال 1379 بین ایران و روسیه امضا شد و فقط یک شکل کامل‌تر و جامع‌تر از آن سند است.
به گفته شوری، در آن سند فقط ابعاد سیاسی و امنیتی و یک سری اصول کلی همکاری مورد تاکید قرار گرفته بود اما توافق جدید با جزئیات بیشتری به تمامی ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، نظامی و امنیتی پرداخته و مسیر همکاری‌های دو کشور را تعیین کرده است.
پژوهشگر مسائل روسیه در نهایت گفت: این سند می‌تواند به لحاظ تبلیغاتی و از این منظر که جهت‌گیری دو کشور را در آینده نشان دهد می‌تواند برای تهران و مسکو تعیین کننده باشد. در چنین شرایطی امضای این سند، پیامی به طرف‌های دیگر به ویژه‌ غربی‌هاست و شاید این توافقنامه بیشتر از این جنبه اهمیت داشته باشد که طرف‌های مقابل چه پیامی از امضای این سند بین ایران و روسیه دریافت خواهند کرد.