چاپ

بازار آریا - ابتکار کمربند و جاده که توسط چین در سال 2013 معرفی شد، به منظور افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان کشورهای آسیا، اروپا و آفریقا طراحی شده است. این ابتکار که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین طرح‌های توسعه‌ای در سطح جهان شناخته می‌شود شامل ساخت و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل، انرژی و ارتباطات به منظور تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری است.
ایران با داشتن موقعیت جغرافیایی استراتژیک و مرزهای مشترک با چندین کشور، از جمله کشورهای همسایه در خاورمیانه و آسیای میانه، می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی در ابتکار کمربند و جاده عمل کند. این موقعیت به وجود شرایط مناسب برای ترانزیت کالاها و خدمات کمک می‌کند و ایران می‌تواند به یک کانون ترانزیت حمل و نقل در منطقه تبدیل شود.
بنابراین ابتکار کمربند و جاده می تواند بر همکاری ایران و چین تاثیرات بسیاری داشته باشد. افزایش تجارت دوجانبه از جمله این موارد است. چرا که از زمان آغاز ابتکار کمربند و جاده، حجم تجارت دوجانبه میان ایران و چین افزایش یافته است. بر اساس آمارها، در سال 2021، میزان تجارت ایران و چین به حدود 15 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال‌های گذشته آن رشد چشمگیری داشته است. به همین دلیل چین به بزرگترین شریک تجاری ایران تبدیل شده است.
در راستای ابتکار کمربند و جاده، چین در پروژه‌های زیرساختی ایران سرمایه‌گذاری کرده است. همانند توسعه بندر چابهار و پروژه راه‌آهن رشت-آستارا که چین تعهداتی را به عهده گرفته است. این پروژه‌ها نه تنها روابط اقتصادی را تقویت می‌کند بلکه ایران را به عنوان یک کانون ترانزیت برای اقتصاد جهانی معرفی می‌کند.
باید توجه داشت که چین به عنوان یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان انرژی در جهان، به دنبال منابع پایدار و قابل اطمینان است. ایران نیز با دارا بودن منابع غنی نفت و گاز، توانسته است قراردادهای مهمی با چین در این زمینه منعقد کند. در این زمینه می‌توان به توافقنامه 25 ساله ایران و چین در سال 2021 اشاره کرد که برای گسترش همکاری‌های نفتی و گازی به امضا رسید.
همچنین ابتکار کمربند و جاده فرصت‌هایی را برای ایران ایجاد می‌کند. ایران با بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری‌های چینی در زیرساخت‌ها و انرژی، می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار و ایجاد شغل‌های جدید دست یابد. این فرصت‌ها می‌تواند به رشد تولید داخلی منجر شود.
با توسعه زیرساخت‌ها و افزایش تجارت، ایران می‌تواند نقش یک مرکز ترانزیت منطقه‌ای را ایفا کند. این موضوع نه تنها به تقویت اقتصاد ایران کمک می‌کند، بلکه به افزایش نفوذ سیاسی و اقتصادی این کشور در سطح منطقه خواهد انجامید.
علاوه بر چین، این ابتکار می‌تواند راه را برای جلب توجه کشورها و سرمایه‌گذاران دیگر به بازار ایران را هموار کند و سهم بیشتری از بازارهای جهانی را برای کشور ایران به ارمغان آورد.
در واقع می‌توان به ابتکار کمربند و جاده، به عنوان یک فرصت برای ایران جهت تقویت همکاری‌های اقتصادی و تجاری با چین نگاه کرد. با توجه به سرمایه‌گذاری‌های چین در زیرساخت‌ها و انرژی، ایران قادر است به توسعه اقتصادی و گسترش نفوذ منطقه‌ای خود دست یابد. اگرچه ابتکار کمربند و جاده فرصت‌هایی را برای ایران ایجاد می‌کند، اما برای بهره‌مندی حداکثری از این فرصت‌های تجاری، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت صحیح در جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی وجود دارد. این امر مستلزم توسعه سیاست‌های اقتصادی کارآمد و شفاف و همچنین ایجاد یک محیط کسب و کار مساعد و قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاران خارجی است.
دکتر علی بختیاری؛ استاد دانشگاه و تحلیلگر اقتصادی ایران
مطالب نوشته شده در این مقاله برگرفته از نظرات شخصی نویسنده است و موضع رسمی بخش فارسی رادیو و تلویزیون مرکزی چین را منعکس نمی‌کند.