چاپ

بازار آریا - قطع نوبتی برق در سراسر کشور، واکنش‌های منفی بسیاری به‌دنبال داشته، هرچند بسیاری، آن را بهتر از آلودگی هوا به دلیل مازوت سوزی نیروگاه‌ها می‌دانند.

در زمستان‌ها بیشر از نصف مردم اروپا در خانه‌هایمان گاز می‌سوزانیم، در تابستان‌ها 6 برابر میانگین مصرف مردم جهان برق مصرف می‌کنیم و در طول سال هم که بیشتر از میانگین همه اروپا آب هدر می‌دهیم. اما چرا همه این گزاره‌های پرتکرار نادرست است؟ چرا درباره ناترازی‌ها به شکل معناداری بخشی از حقیقت گفته نشده است؟ چرا سعی شده همیشه درباره مصرف انرژی مقصر مردم باشند؟ آن هم به نادرست.
سلامتی در خاموشی است!
مازوت نسوزانیم برق خانه‌ها قطع می‌شود. انتخابِ بین سلامتی و خاموشی تازه‌ترین دوگانه برای ناترازی انرژی در ایران است. درباره ناترازی‌ها روی حرف هم مثل همیشه به مردم است که اساسا از ابتدا متهم ثابت ماجرای ناترازی‌ها همیشه مردم بوده‌اند! اما در تفهیم اتهام این پرمصرفی به مردم همواره یک مغالطه عجیب در میان بوده است، مغالطه‌ای که بر مبنای آن بخشی از حقیقت گفته می‌شود و بخش دیگری از آن «همیشه» ناگفته می‌ماند.
ایران و مصرف گاز؛ ژاپنی‌ها ماهی دوست ندارند
پای ثابت اخبار ناترازی در زمستان‌های یک دهه گذشته این گزاره عجیب است که «مردم ایران به اندازه نصف اروپا گاز مصرف می‌کنند» این خلاصه گزارش تازه معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران است که با آب و تاب فراوان مورد توجه رسانه‌ها هم قرار گرفته است. تیترها هم همگی بر مبنای این مقایسه به ظاهر درست انتخاب شده است. این همان بخش حقیقت ماجراست اما چه چیزی در کنار این حقیقت گفته نشده؟ ناگفته این آمار این است که ایرانی‌ها در حالی نصف مردم اروپا گاز مصرف می‌کنند که سبد انرژی ایران به نوعی تک محصولی است و این موضوع قابل مقایسه با سبد متنوع انرژی در اروپا نیست. یک مثال ساده آن اینکه مردم اغلب کشورهای اروپایی برای پخت و پزهای خانگی‌شان از اجاق‌گازهای برقی استفاده می‌کنند! و مردم ایران به نوعی مجبور به استفاده از گاز هستند. همین یک مورد نشان از این دارد که سالهای سال غفلت از انرژی‌های جایگزین در ایران را داریم به پای پرمصرفی مردم می‌نویسیم. برای فهم درست‌تر این مغالطه عجیب باید گفت که ما نمی‌توانیم مصرف غذای دریایی در کشوری مثل ژاپن را ( که کشوری جزیره‌ای است) با میزان استفاده از غذای دریایی در افغانستان مقایسه کنیم و حکم بدهیم که مردم افغانستان علاقه‌ای به غذای دریایی ندارند!
برق کجا می‌رود؟
مصرف برق خانگی در ایران 6 برابر میانگین جهانی است. این دومین و البته پرتکرارترین مورد از عذاب وجدان پرمصرفی برای جامعه ایرانی است. اما این گزاره بر خلاف گزاره پرمصرفی گاز از اساس ناحقیقی است! خبرگزاری فارس در گزارشی سرانه مصرف خانگی ایران را 6 برابر میانگین جهانی دانسته است. این رسانه در گزارشی آورده است که با توجه به شرایط خاص برخی از کشورها و به دلایلی مانند نداشتن انرژی دیگری به جز برق و کشوری مانند قطر به دلیل شرایط آب و هوایی و جغرافیایی، نیاز دارند که میزان برق بیشتری مصرف کند. آنچه آمار رسمی آژانس بین‌المللی انرژی از میزان مصرف سرانه خانگی ایران نشان می‌دهد، این شاخص در ایران برابر با 1022 کیلووات ساعت است. بر اساس همین آمار میانگین مصرف جهانی برق برابر با 1192.8 کیلووات ساعت است. بر این اساس میزان سرانه مصرف برق ایران نه تنها بیشتر از میانگین جهانی نیست بلکه از متوسط مصرف سرانه تمام کشورها که حتی شامل خود ایران نیز می‌شود، کمتر است. سرانه مصرف برق خانگی در ترکیه نیز 721.4 کیلووات ساعت ثبت شده است. بر این اساس میزان مصرف سرانه خانگی ایران تنها 1.41 برابر میزان سرانه مصرف برق خانگی در ترکیه است که با توجه به موقعیت جعرافیایی و آب و هوایی این دو کشور متوجه نجومی نبودن و طبیعی بودن این اختلاف می‌شویم.