چاپ

بازار آریا - از اواخر سال گذشته تاکنون شاهد آن بودیم که مصرف بنزین به یکباره از تولید آن بیشتر شده است که به دلیل ناترازی ایجاد شده، ایران از صادرکننده بنزین در جهان به جرگه واردکنندگان این محصول پیوسته است.

به همین دلیل طی سال‌های گذشته شاهد آن بودیم که برای حل مشکل ناترازی مصرف بنزین در کشورمان اقدامات زیادی صورت گرفته که همه این اقدام‌ها و سیاست‌ها غیرقیمتی بوده است. به طوری که در سال 1400 مصرف بنزین به 91 میلیون لیتر، سال 1401 به 104 میلیون لیتر و سال 1402 نیز به 111 میلیون لیتر رسید که روند افزایشی مصرف بنزین باعث شد سیاست‌های غیرقیمتی با تمرکز بر مدیریت مصرف سوخت در دستور کار دولت خدمتگزار سیزدهم قرار گیرد.
متوسط مصرف روزانه بنزین در سال 1403 تا امروز به 121 میلیون لیتر رسیده که رقم بالایی بوده، این در حالی است که در اواخر سال گذشته و اوایل سال‌جاری رکورد مصرف بنزین در کشورمان حدنصاب جدیدی را به ثبت رساند. به طوری که در ابتدای سال‌ جاری جواد اوجی، وزیر نفت با اشاره به ثبت رکورد مصرف بنزین گفت: در روزهای عادی به‌طور میانگین 114 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می‌شود که این رقم با آغاز مسافرت‌های نوروزی در روزهای 27 و 28 اسفندماه 1402 به 142 میلیون لیتر و در روز 29 اسفندماه 1402 نیز به 152 میلیون لیتر افزایش یافته که رکوردی بی‌سابقه است.
همچنین در زمان تعطیلات ایام نوروز 1403 (یکم تا سیزدهم فروردین) به طور میانگین روزانه 120.8 میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع شده است که این حجم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (یکم تا سیزدهم فروردین 1402) با 113.9 میلیون لیتر، حدود 6.9 میلیون لیتر بیشتر شده یا معادل 6 درصد افزایش یافت.
ناترازی بنزین و واردات آن
گزارش‌های وزارت نفت حاکی از آن است که در سال 1402، بیش از 5 میلیارد و 478 میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی وارد کشور شده که ارزشی معادل 4 میلیارد دلار داشته است. همچنین هزینه‌های وارداتی که به 225 هزار میلیارد تومان می‌رسند، تقریباً برابر با 10 ماه یارانه نقدی پرداختی به 85 میلیون ایرانی است. به طوری که گفته می‌شود ناترازی موجود در تولید و مصرف بنزین کشورمان سبب شده در سال گذشته 3 میلیارد دلار ارزبری در واردات بنزین صورت گیرد.
با این حال به نظر می‌رسد کشورمان طی سال‌های اخیر نیز نتواند تغییر محسوسی در میزان تولید بنزین به وجود بیاورد به طوری که گفته می‌شود هم‌اکنون تحت هیچ شرایطی نمی‌توان از شرکت‌ها و پالایشگاه‌های کشورمان انتظار افزایش تولید بنزین داشت. هر چند که نمی‌توان منکر این مسأله شد که وزارت نفت برای این مهم پروژه‌هایی را برای افزایش کیفی محصولات پالایشگاه‌ها در دستور کار قرار داده که بسیاری از آنها به ورطه اجرا نیز رسیده است. با این حال پرواضح است دلایل ناترازی بنزین را می‌توان در 3 دسته تشریح کرد به طوری که این مسأله ابتدا به عدم ساخت پالایشگاه‌های جدید در کشورمان برمی‌گردد، سپس قیمت اندک بنزین در ایران نسبت به کشورهای همسایه و در پایان می‌توان به عدم استانداردسازی و مدیریت مصرف بنزین اشاره کرد.