بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد؛ برنامه‌های توسعه اقتصادی ایران از سال 1327 آغاز شده و تاکنون هفت برنامه پنج‌ساله اجرا شده است.
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ برنامه‌های توسعه اقتصادی ایران از سال 1327 آغاز شده و تاکنون هفت برنامه پنج‌ساله اجرا شده است. این برنامه‌ها با هدف رشد اقتصادی، توسعه صنعتی و افزایش ظرفیت تولید در بخش‌های مختلف تدوین شده‌اند. در این میان، صنعت پتروشیمی یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که به دلیل ارزش‌افزوده بالا و تأثیر مستقیم بر اقتصاد کشور، همواره مورد توجه بوده است.
افزایش ظرفیت تولید در صنعت پتروشیمی
بر اساس برنامه ششم توسعه، تولید محصولات پتروشیمی ایران در سال 1402 به 96.3 میلیون تن رسید. در برنامه هفتم توسعه (1407)، هدف‌گذاری تولید 131.5 میلیون تن محصولات پتروشیمی تعیین شده است. همچنین، تعداد مجتمع‌های پتروشیمی از 72 واحد به 138 واحد افزایش خواهد یافت. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این توسعه، افزایش تولید پروپیلن و زنجیره آن است که از 2.4 میلیون تن به 11.6 میلیون تن خواهد رسید. علاوه بر این، تولید پلی‌اتیلن نیز از 5.1 میلیون تن به 8.6 میلیون تن افزایش می‌یابد.
توسعه ظرفیت تولید متانول و چالش‌های آن
اگرچه برنامه هفتم توسعه بر افزایش ظرفیت متانول تأکید نکرده، اما طرح‌های در حال اجرا می‌توانند ظرفیت تولید متانول را به 18 میلیون تن برسانند. این میزان رشد، بیش از دو برابر ظرفیت فعلی است. سرمایه‌گذاری موردنیاز برای توسعه زنجیره متانول حدود 8 میلیارد دلار برآورد شده که 25 درصد از کل سرمایه‌گذاری این صنعت را شامل می‌شود. با این حال، چالش‌هایی همچون بحران گاز طبیعی، هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و تحریم‌ها، بر اقتصادی بودن این طرح‌ها تأثیر منفی دارند.
رشد صنعت پروپیلن و موانع اجرایی
برنامه هفتم توسعه، رشد قابل‌توجهی را برای تولید پروپیلن هدف‌گذاری کرده است. بر اساس این برنامه، ظرفیت تولید این محصول از 2.4 میلیون تن به 11.6 میلیون تن افزایش خواهد یافت. با این حال، چالش‌هایی مانند تأمین خوراک، هزینه‌های بالا و مشکلات فنی ممکن است مانع تحقق این اهداف شوند. برای مثال، پتروشیمی سلمان فارسی با وجود گذشت بیش از یک دهه، هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
میزان تحقق برنامه هفتم توسعه
در حالی که برنامه‌های توسعه‌ای گذشته توانسته‌اند بخشی از اهداف را محقق کنند، چالش‌هایی مانند تحریم‌ها، نوسانات اقتصادی و بحران انرژی، اجرای کامل برنامه هفتم توسعه را با تردید مواجه کرده‌اند. حتی در صورت بهره‌برداری از تمامی ظرفیت‌های جدید، میزان تولید واقعی این صنعت احتمالاً کمتر از 92.1 میلیون تن خواهد بود که به معنای عدم‌النفع 19.7 میلیارد دلاری در سال است.
صنعت پتروشیمی ایران ظرفیت بالایی برای رشد و توسعه دارد، اما چالش‌هایی همچون تأمین پایدار خوراک، سرمایه‌گذاری محدود و تحریم‌های بین‌المللی، تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه را دشوار کرده است. به‌منظور دستیابی به اهداف تعیین‌شده، باید سیاست‌های حمایتی کارآمدتر، تأمین مالی پایدار و اصلاحات ساختاری در این صنعت اعمال شود.
مشروح گزارش را اینجا بخوانید.