بازار آریا - تفاوت موتور EF7 با XU7P تولیدی ایران‌خودرو و نقاط قوت و ضعف آن چیست؟ کدام انتخاب بهتری است؟

پیش از آنکه به مقایسه دو نمونه از پرتیراژترین موتورهای درون‌سوز تولیدی در کشورمان بپردازیم بهتر است تاریخچه و پیشینه آن‌ها را مرور نماییم.

تاریخچه توسعه موتور EF7
شرکت ایران‌خودرو به مدت چندین دهه وابستگی زیادی به پیشرانه XU7 شرکت پژو سیتروئن داشت اما مصرف سوخت و استهلاک بالا موجب شده بود این خودروساز نیاز مبرمی به تولید یک پیشرانه جدید داشته باشد. به همین خاطر بود که ایران‌خودرو در سال 1386 و با همکاری شرکت آلمانی F.E.V موتور جدیدی را معرفی نمود که در نهایت EF7 یا موتور ملی نام گرفت. بر اساس گزارش منابع مختلف، هزینه توسعه و تولید این موتور حدود 80 میلیون دلار بوده است. موتور EF7 بر اساس کارکرد با سوخت گاز طبیعی توسعه یافته اما امکان استفاده از سوخت بنزین نیز در آن وجود دارد.
موتور EF7 از نوع 4 سیلندر 1.7 لیتری است و از بلوک چدنی و سر سیلندر آلومینیومی سود می‌برد. از جمله نقاط قوت این پیشرانه نسبت به XU7 می‌توان به مصرف سوخت و آلایندگی کمتر و همچنین قدرت و گشتاور بیشتر اشاره کرد. همچنین به دلیل نوع طراحی صورت گرفته، استفاده از سوخت گاز در این موتور با استهلاک کمتری همراه است. دیگر مزیت این پیشرانه را می‌توان صدا و لرزش کمتر دانست. این موتور اولین بار روی سمند نصب شد اما هم‌اکنون در طیف وسیعی از محصولات ایران‌خودرو از جمله دنا پلاس نصب شده است.
موتور XU7P چیست و چه تفاوتی با XU7 دارد؟
یکی از مشهورترین و با سابقه ترین موتورهای بکار گرفته شده در صنعت خودروی ایران موتور XU7 است که جزو سری موتورهای xU پژو سیتروئن به شمار می‌رود. موتور موردبحث اولین بار در سال 1982 میلادی تولید شد و در سال 1379 نیز روی محصولات ایران‌خودرو بکار رفت. نسخه‌های گوناگونی از موتور موردبحث تولید شده اما آنچه که در کشورمان به وفور یافت می‌شود از نوع 4 سیلندر 1.8 لیتری با 100 اسب بخار قدرت و 153 نیوتون متر گشتاور است؛ اما انتقادات زیادی به این پیشرانه وارد می‌شود که مصرف سوخت و آلایندگی و همچنین استهلاک بالا جزو آن‌هاست. به همین خاطر ایران‌خودرو به دنبال اصلاح این موتور بوده است و از چندین پیش نسخه ارتقا یافته آن با نام XU7P را معرفی نموده است.

موتور XU7P از نظر منیفولد ورودی، سیم‌کشی، کامپیوتر مرکزی، دریچه گاز، واشر سر سیلندر، میل‌لنگ، پیستون و… بهبودهایی را تجربه کرده است تا مصرف سوخت و آلایندگی کمتری داشته باشد و همچنین پاشنه آشیل موتور XU7 یعنی مشکلات خنک کاری و سوختن واشر سر سیلندر در آن دیده نشود. البته این اتفاقات در حالی رخ داده‌اند که قدرت و گشتاور موتور XU7P کاهش یافته و به 97 اسب بخار و 146 نیوتون متر رسیده است. علیرغم بهبودهای رخ داده، موتور موردبحث همچنان دارای 8 سوپاپ است که تکنولوژی قدیمی آن را نشان می‌دهد.
کدام خودروهای بازار از این موتورها استفاده می‌کنند؟
موتور EF7 اولین بار روی سمند و به دو صورت دوگانه‌سوز گاز/بنزین و بنزین سوز نصب شد اما پس از آن شاهد به‌کارگیری موتور ملی روی خانواده دنا و سورن بوده‌ایم. البته باید دانست موتور بکار رفته در دنا فقط از نوع بنزینی است اما سورن EF7 دوگانه‌سوز نیز به مدت محدودی تولید شده است. موتور XU7 عادی جزو ستون‌های اصلی صنعت خودروی کشورمان است و از پژو 405 و پارس گرفته تا سمند و سورن به آن وابسته بوده‌اند. البته نسخه ارتقا یافته این موتور یعنی XU7P روی پژو پارس، سورن پلاس و آریسان 2 نصب شده است. دو خودروی پارس و سورن پلاس از نسخه بنزینی این موتور استفاده می‌کنند درحالی‌که آریسان 2 به نسخه دوگانه‌سوز موتور XU7P مجهز است.

تفاوت‌های اصلی موتور EF7 و XU7P
تفاوت در مشخصات فنی
موتور EF7 از نوع 4 سیلندر با حجم دقیق 1645 سی‌سی است و از 16 سوپاپ و تکنولوژی زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها سود می‌برد. وجود چنین تکنولوژی‌ای باعث بهبود قدرت تولیدی موتور در دورهای گوناگون خواهد شد. حداکثر قدرت و گشتاور این موتور به ترتیب در دورهای 6 هزار و 3500 تا 4500 به دست می‌آید. نسبت تراکم موتور EF7 ایران‌خودرو 11 به 1 است و همان‌طور که گفته شد به‌صورت پایه گازسوز تولید شده اما امکان استفاده از سوخت بنزین نیز در آن وجود دارد؛ اما موتور XU7P از نوع 4 سیلندر 1.8 لیتری با 8 سوپاپ است و تکنولوژی قدیمی‌تری نسبت به موتور EF7 دارد. حداکثر قدرت و گشتاور این موتور سالخورده اما به گفته ایران‌خودرو به روز شده در دورهای 5500 و 4500 به دست می‌آید.
مقایسه قدرت و گشتاور
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های هر دو موتور در قدرت و گشتاور تولیدی آن‌ها جلوه می‌کند. در ادامه مقاله تفاوت موتور EF7 با XU7P باید گفت موتور ملی ایران‌خودرو در نسخه تنفس طبیعی خود قدرت 113 اسب بخار و گشتاور 155 نیوتون متری دارد درحالی‌که نسخه توربوی این موتور نیز با قدرت و گشتاور بیشتر تولید شده است. در مقابل باید به موتور XU7P اشاره کنیم که علیرغم بهینه‌سازی‌های صورت گرفته با اندکی افت قدرت و گشتاور نسبت به موتور XU7 مواجه شده و خروجی آن 97 اسب بخار و گشتاورش نیز 146 نیوتون متر است. به این ترتیب موتور EF7 از نظر قدرت و گشتاور یک پله بالاتر از موتور XU7P قرار خواهد گرفت.
تفاوت در میزان مصرف سوخت و آلایندگی
همان‌طور که گفته شد یکی از دلایل توسعه موتور EF7 توجه به کاهش مصرف سوخت و آلایندگی محصولات ایران‌خودرو بود. این موتور صدا و لرزش کمتری دارد و بنا به ادعای ایران‌خودرو در نسخه تنفس طبیعی بنزین سوز مصرف سوخت ترکیبی حدود 7.4 لیتری را در خودروی دنا بر جای می‌گذارد. ایران‌خودرو ادعا می‌کند پژو پارس مجهز به موتور XU7P در سیکل ترکیبی 7.06 لیتر سوخت مصرف می‌کند که البته در عمل مصرف سوخت هر دو موتور کمی بیشتر خواهد بود هرچند باید دقت داشت وزن پژو پارس حدود 100 کیلوگرم کمتر از دنا است. البته باید به این نکته نیز اشاره نماییم که مصرف سوخت دو موتور در شهر بسیار بیشتر است و این موضوع به ویژه در مورد موتور XU7P کاملاً دیده می‌شود.
تغییرات در سیستم سوپاپ و احتراق
موتور EF7 به دلیل استفاده از 16 سوپاپ عملکرد بهتری در تولید قدرت و خروج گازهای ناشی از احتراق دارد و وجود سیستم زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها نیز جزو یکی از ویژگی‌های برجسته آن است؛ اما موتور XU7P همچنان 8 سوپاپه است و از تکنولوژی قدیمی استفاده می‌کند که همین امر موجب شده توان و گشتاور آن کمتر از موتور EF7 باشد و درعین‌حال از نظر مصرف سوخت و آلایندگی هم مزیت چشمگیری نداشته باشد. یکی دیگر از تفاوت‌های دو موتور به طراحی منیفولد ورودی هوا و خروج دود مربوط می‌شود. در مجموع باید گفت موتور EF7 طراحی پیچیده‌تری نسبت به موتور XU7P دارد اما عملکرد آن بهتر است.

عملکرد و تجربه رانندگی EF7 و XU7P
بررسی شتاب و کشش در شرایط مختلف
با توجه به قدرت و گشتاور بیشتر موتور EF7 انتظار می‌رود این موتور در بحث شتاب گیری و کشش دست برتر را داشته باشد اما در عمل تفاوت زیادی بین دو موتور وجود نخواهد داشت مخصوصاً اینکه حداکثر قدرت تولیدی موتور EF7 در دورهای بالاتر نسبت موتور XU7P حاصل می‌شود. همچنین اگر معیار مقایسه ما خودروهای دنا و پژو پارس باشند، با توجه به اختلاف وزنی دو خودرو (دنا حدود 100 کیلوگرم سنگین‌تر است) تفاوت شتاب گیری محسوسی وجود نخواهد داشت. به این موضوع باید فاکتور تبحر راننده را نیز اضافه کرد. البته موتور XU7 به خاطر ارائه گشتاور در دورهای پایین‌تر مشهور است اما این مزیت نیز با توجه به ایراداتی که وجود دارد از مدت‌ها پیش رنگ باخته است.
مقایسه صدای موتور و نرمی کارکرد
در ادامه بررسی تفاوت موتور EF7 با XU7P به بحث صدا و نرمی کارکرد می‌رسیم که بی‌شک از این نظر موتور ملی عملکرد بهتری دارد. این موتور صدای کمتری تولید کرده و در دورهای مختلف نرم‌تر به نظر می‌رسد اما موتور XU7P از این نظر تفاوت چندانی نسبت به مدل قدیمی XU7 ندارد و عملکرد خشن آن حتی در خودروهای صفرکیلومتر نیز خوشایند نیست.
استهلاک، هزینه تعمیر و نگهداری
بی‌شک خریداران در زمان خرید یک خودرو اهمیت فراوانی به بحث هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌دهند و ما نیز به ذکر تفاوت‌های موتور EF7 و XU7P می‌پردازیم.
هزینه سرویس‌های دوره‌ای و قطعات مصرفی
در ادامه مقاله تفاوت موتور EF7 با XU7P باید گفت EF7 به دلیل طراحی پیچیده‌تر خود هزینه‌های تعمیر بیشتری نسبت به موتور XU7 ساده دارد. همچنین قیمت قطعات این موتور نیز نسبت به موتور قدیمی‌تر ایران‌خودرو بالاتر است اما داستان موتور XU7P متفاوت است زیرا در خودروهای مجهز به این موتور باید از روغن موتور با ویسکوزیته متفاوتی استفاده شود که قیمت بیشتری دارد. از طرفی تعمیرکاران علاقه زیادی به تعمیر موتور EF7 ندارند و به همین خاطر دستمزد و اجرت تعمیر آن بیشتر است. قیمت قطعات اصلی موتور XU7P کمی ارزان‌تر از موتور EF7 خواهد بود و در مجموع باید گفت هزینه تعمیر و نگهداری موتور EF7 بیشتر است اما در بحث سرویس دوره‌ای، موتور XU7P به خاطر روغن موتور خاص خود هزینه بیشتری را به مالک تحمیل می‌کند.
عمر مفید موتور و تفاوت در دوام قطعات
موتور EF7 در مقایسه با موتور قدیمی XU7 ایران‌خودرو دوام بالا و استهلاک کمتری دارد و با توجه به اینکه موتور XU7P تفاوت‌های چشمگیری با نسخه قبلی ندارد بنابراین همین شرایط در مقایسه با آن نیز صدق می‌کند. البته این موتور نیز همانند موتور XU7P در دمای بالایی کار می‌کند اما مشکل اصلی موتور XU7 ایران‌خودرو یعنی سوختن واشر سر سیلندر را ندارد. از نظر عمر مفید و نیاز به تعمیرات اساسی، وضعیت موتور EF7 در صورت دقت در نگهداری و انجام سرویس‌های دوره‌ای بهتر از موتور XU7P خواهد بود.

مصرف سوخت و بهینه‌سازی در موتور XU7P
تغییرات در سیستم ECU و تأثیر آن بر مصرف سوخت
همان‌طور که گفته شد دلیل اصلی تولید موتور XU7P ایران‌خودرو رفع ایرادات نسخه قبلی و کاهش مصرف سوخت و آلایندگی آن بوده است. بهینه‌سازی منیفولد ورودی هوا، سیم‌کشی و برنامه‌ریزی مجدد ECU به همراه به‌کارگیری قطعات جدیدتر و بهتری همچون میل بادامک، میل‌لنگ، یاتاقان و پیستون باعث شده است XU7P استهلاک کمتری داشته باشد و عطش کمتری برای مصرف بنزین نشان دهد.
مقایسه موتورهای EF7 و XU7P در مسیرهای شهری و جاده‌ای
در رانندگی شهری آنچه بیش از همه جلب‌توجه می‌کند نرمی موتور EF7 و صدای کمتر آن است. از نظر شتاب گیری‌های شهری هر دو موتور عملکرد تقریباً یکسانی دارند و نمی‌توان یکی را بر دیگری برتر دانست اما در ترددهای جاده‌ای موتور EF7 عملکرد نسبتاً خوب خود را نشان می‌دهد هرچند در صورت مسافرت با ظرفیت کامل و صندوق‌عقب پر باید فشار بیشتری به خودرو وارد کنید که به معنی استهلاک بیشتر موتور خواهد بود. موتور XU7P نیز شرایط کم‌وبیش مشابهی دارد اما به دلیل کاهش قدرت و گشتاور تولیدی نسبت به XU7، در جاده کمی کندتر عمل خواهد کرد. شایان ذکر است با تغییراتی که در ضرایب دنده صورت گرفته است صدای ورودی به کابین پژو پارس با موتور XU7P در دنده پنجم اندکی کاهش یافته و این موضوع در سرعت‌های بالاتر مشهود است.

تجربه کاربران و نظرات درباره موتور EF7 و XU7P
نقاط قوت و ضعف از دید دارندگان خودرو
با توجه به کیفیت نه چندان رضایت‌بخش محصولات داخلی و همچنین نوسانات کیفیتی قطعات مورد استفاده شاهد نظرات ضدونقیض زیادی درباره این دو موتور هستیم. البته اکثر افراد به قدرت و کشش مطلوب موتور EF7 اشاره کرده‌اند و البته اکثر قریب به اتفاق مالکان نیز توصیه نموده‌اند روغن موتور را باید سر وقت تعویض نمود چراکه EF7 به روغن موتور حساسیت بالایی دارد. از طرف دیگر اکثر مالکان از هزینه بالای قطعات و دستمزد تعمیرکاران انتقاد داشته‌اند؛ اما نظرات درباره موتور XU7P ضدونقیض تر است به گونه‌ای که برخی افراد به مصرف سوخت و استهلاک کمتر آن اشاره کرده‌اند درحالی‌که برخی افراد نیز منتقد افت توان و گشتاور خودرو و صدای تولیدی آن هستند. همچنین برخی مالکان از هزینه بالای سرویس و تعویض روغن این موتور شاکی هستند اما برخی نیز در مقابل اظهار می‌دارند میزان کارکرد این نوع روغن بسیار بیشتر از روغن موتور EF7 است.
نتیجه‌گیری؛ کدام موتور بهتر است؟
حال که با مشخصات فنی و نقاط قوت و ضعف هرکدام از این موتورها آشنا شدیم نوبت به نتیجه‌گیری می‌رسد.
آیا XU7P ارزش خرید دارد؟
موتور EF7 از تکنولوژی به‌روزتری نسبت به موتور XU7P برخوردار است و قدرت بیشتر و مصرف سوخت و آلایندگی کمتری دارد. البته به دلیل پیچیدگی‌های ذاتی این موتور باید با هزینه‌های تعمیر و نگهداری و قیمت بالای قطعات آن کنار بیایید. در مقابل باید گفت موتور XU7P به عنوان نسخه بهینه شده از XU7 قدیمی فاقد اکثر مشکلات موتور سالخورده ایران‌خودروست و قطعات یدکی آن به وفور یافت شده اما استهلاک و مصرف سوخت بالاتری نسبت به EF7 دارد. همچنین باید دانست موتور EF7 در خودرویی همچون سورن پلاس قیمت بالاتری نسبت به همین خودرو با موتور XU7P دارد. در مجموع باید گفت موتور EF7 در بازار محبوب‌تر از موتور XU7P است و این موضوع را می‌توان با بررسی شرایط بازار سورن پلاس فهمید.

در پایان تفاوت موتور EF7 با XU7P باید گفت اگر اهمیت زیادی به سرویس و نگهداری خودرو می‌دهید و به دنبال استفاده کمتر از خودرو هستید و نمی‌خواهید آن را به زودی تعویض کنید شاید موتور XU7P بتواند نیازهای شما را رفع کند مخصوصاً اینکه وجود این موتور در خودرویی همچون سورن پلاس باعث کاهش قیمت خودرو نیز خواهد شد.