بزرگنمايي:

بازار آریا - نمایشگاه بین‌المللی تهران پس از حدود سه سال، دوباره میزبان برخی چهره‌های صاحب‌نام و با تجربه در هیئت‌مدیره خود شده است. چهره‌هایی که ایده‌های بلندپروازانه ندارند، اما با رویکردی عقلانی به دنبال اصلاح ساختار تخصصی در صنعت نمایشگاهی هستند.
یکی از این افراد کامبیز معتمد وزیری است که با بیش از دو دهه سابقه حرفه‌ای در فعالیت‌های نمایشگاهی، اکنون به‌عنوان یکی از اعضای هیئت‌مدیره نمایشگاه بین‌المللی تهران، در تلاش برای ایجاد برخی تغییرات زیرساختی در این مجموعه است.
در گفت‌وگویی بی‌پرده و بدون تعارف، آینده این مجموعه نمایشگاهی را به چالش کشیدیم و معتمد وزیری به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره، پاسخگوی ما بود. با تیتر کوتاه همراه باشید. -در دوره جدید با چه هدفی وارد نمایشگاه بین‌المللی تهران شده‌اید؟ این مجموعه چه زمانی قرار است از این فضای بی‌تحرکی خارج شود؟
هدف اصلی هیئت‌مدیره جدید نمایشگاه، برون‌رفت از وضعیت فعلی و تعیین تکلیف آن است. متأسفانه، از زمانی که موضوع نادرست و شعاریِ خصوصی‌سازی در مورد نمایشگاه مطرح شد و این مجموعه را تا امروز در یک فضای بلاتکلیفی قرار داده، نمایشگاه بین‌المللی تهران – با بیش از پنجاه سال سابقه و دارا بودن سایتی شناخته‌شده در سطح جهانی – از شخصیت سازمانی و رسالت حرفه‌ای خود فاصله گرفته است.
همچنین تغییرات مدیریتی پی‌درپی، بدون توجه به سوابق کاری و کارشناسی، باعث بی‌انگیزگی کارکنان و ایجاد فاصله میان تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران این شرکت شده است.
نمایشگاه تهران، به‌عنوان تنها شرکت دولتی در جایگاه رگولاتوری (کنترل و هدایت بر پایه قواعد و اصول صنعت نمایشگاهی)، باید مسئولیت‌های اصلی خود را در سطح کشور بر عهده بگیرد و نقش سامان‌دهی امور نمایشگاهی در تهران و سایر استان‌ها را ایفا کند. این مجموعه باید با تعریف و اجرای نمایشگاه‌های استاندارد و باکیفیت، به الگویی مناسب برای شکل‌گیری نمایشگاه‌ها در سراسر کشور تبدیل شود.
بستن تقویم‌های سالانه و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در طول سال توسط مجریان نمایشگاهی، به یک روزمرگی مطلق برای نمایشگاه بین‌المللی تهران تبدیل شده است. در این دوره، ما مسئولیت یافته‌ایم که با حمایت‌های وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت (صمت) و اعضای مجمع، نمایشگاه را از این وضعیت خارج کنیم.
در شرایط حاضر، اصلی ترین ماموریت هیات مدیره فعلی نمایشکاه ارائه برنامه ای مبتنی بر اصول کارشناسی و مدیریتی به منظور توجیه مسئولان بالادستی در جهت منتفی کردن موضوع واگذاری نمایشکاه ها است. واگذاری نماشکاه بین المللی جمهوری اسلامی ایران نه تنها به لحاظ مفهومی و اجرایی فاقد معناست، بلکه در شرایط فعلی کشور که سالها ست درگیر جنگ اقتصادی شده و اخیرا نیز با اعمال تحریم های حد اکثری به اوج رسیده، هیچ گونه منطقی بران حاکم نیست. اصلا ما چه چیزی را قرار بوده واگذار کنیم؟ اگر قرار بوده آرم و عنوان یا برند شرکت واگذار شود که آن اصلا به عنوان یک عنوان و برند دولتی قابل واگذاری نیست، ایا می توانید تصور کنید که فلان شرکت بخش خصوصی پسوند شرکت نمایشکاهی جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد؟ اگر قرار است سایت نمایشکاه واگذار شود، چطور چیزی که در تملک نمایشکاه نیست را می توان واگذار کرد؟
-شما با واگذاری به بخش خصوصی مخالف هستید؟
وقتی صحبت از واگذاری می کنیم بهتر است بپرسیم دقیقا چه چیزی قرار است واگذار شود؟‌ اگر قرار است موضوع اجرای نمایشگاه‌های مختلف از نمایشگاه بین‌المللی تهران گرفته شده و به بخش خصوصی واگذار شود، که باید گفت این موضوع بیش از دو دهه است که با پایان کار نمایشگاه‌های بین‌المللی بازرگانی تهران در دوران وزیر محترم وقت بازرگانی، جناب آقای شریعت‌مداری و تشکیل و اجرای نمایشگاه‌های تخصصی توسط بخش خصوصی، واگذار شده و در حال انجام است. پس، واگذاری نمایشگاه بین‌المللی تهران فاقد معنا و منطق و توجیه عقلی و مدیریتی است، چرا که بر اساس این نکات، چنین واگذاری‌ای بی‌دلیل و بی‌مفهوم به نظر می‌رسد.
علاوه بر این، کدام عقل سلیم می‌تواند وجود یک شرکت تخصصی با رویکرد نظارت و ساماندهی امور متفرق را که در مواردی حتی منجر به رقابت‌های مضر و برگزاری نمایشگاه‌های مشابه و تکراری در تهران و شهرستان‌ها شده، نادیده بگیرد؟
چه منطقی بر اصرار بر فروش و واگذاری آنچه که یا قابل واگذاری نیست یا سال‌هاست که واگذار شده، تأکید دارد؟ در حالی که اصرار بر برپایی نمایشگاه‌های اصولی و باکیفیت، با استانداردهای جهانی که بتواند با کشورهای پیشرفته رقابت کند، وجود ندارد.
کدام نظر کارشناسی در دولتی که رئیس‌جمهور منتخبش تأکید اصلی‌اش بر نظرات کارشناسی در اتخاذ تصمیمات کلان اقتصادی است، شرایط فعلی را پذیرفته است؟ در شرایطی که کشور درگیر تحریم‌های سخت و جنگ اقتصادی است و رهبر معظم انقلاب در چند سال اخیر بر موضوع اقتصاد مقاومتی و سرمایه‌گذاری تأکید داشته‌اند، تنها شرکت دولتی و تخصصی و خودگردان که می‌تواند و باید نقش اصیل و اثرگذار خود را در ایجاد بستر بازار و تجارت داخلی و خارجی ایفا کند، در فضای نادرست واگذاری و برزخی که به وجود آمده، حتی اجازه ساخت و تجهیز فضاهای نمایشگاهی و اقدامات حرفه‌ای خود را ندارد.
عملیات روانی و مخرب دشمن، لزوماً تنها با عبور از مرزهای زمینی و هوایی صورت نمی‌گیرد. گاهی اوقات، تصمیمات نادرست یا توقف فعالیت یک مجموعه پویا و تأثیرگذار در رونق بخشی به تولید و تجارت یک کشور، می‌تواند یکی از ابزارهای دشمنان برای ایجاد آثار منفی اقتصادی باشد. اینگونه تصمیمات، و جلوگیری از فعالیتهای مؤثر یک نهاد کارا در طی دو دهه که می‌تواند به آسیب‌های اقتصادی بیشتری بینجامد، دقیقاً در راستای منافع دشمنان است و از نظر بنده باید مسئولان ذیربط ادوار گذشته پاسخگوی این بی توجهی باشند .
بنابراین، از نظر من و همه اعضای هیئت‌مدیره، حفظ و تقویت این شرکت خودگردان دولتی به‌عنوان تنها و یکی از مهم‌ترین ابزارهای حاکمیت در زنجیره ارزش، کار، تولید و تجارت در بازارهای داخلی و خارجی، چه در زمینه اجرا و چه در زمینه کنترل و نظارت و همچنین اعمال سازوکارها و سیاست‌های اقتصادی دولت و اصلاحات لازم به‌منظور هماهنگی اقدامات پراکنده بخش خصوصی که منجر به رونق بازاریابی و فروش محصولات و کالاهای کشور خواهد شد، ضرورتی بیش از پیش یافته است.
اگر نمایشگاه را ابزاری برای توسعه صادرات می‌دانیم و قصد داریم صادرات غیرنفتی را به سرانجام برسانیم، باید بدون هیچ تردید و فوت وقت، موضوع واگذاری نمایشگاه را منتفی کرده و آن را به‌عنوان یک شرکت دولتی با وظایف حاکمیتی و تنظیم‌گری (رگولاتوری) حفظ کنیم. این امر باید با اتکاء به سیاست‌های کلان اقتصادی و توسعه‌ای که از سوی نهادهای بالادستی تعیین می‌شود، انجام شود.
توسعه صادرات یکی از موضوعاتی است که سال‌ها مورد بحث بوده و هدف ما این است که دیگر یک اقتصاد تک‌محصولی و وابسته به نفت نداشته باشیم. خروج از این شرایط، از طریق رونق تولید و رونق تولید نیز از طریق اعمال سیاست‌های مختلف دولتی مانند تسهیل‌گری، اعطای امتیازات صادراتی و حمایت‌های صنعتی محقق خواهد شد.
روشن است که در این روند، حضور دولت برای سر و سامان دادن به وضعیت تولید – چه به لحاظ کمی و چه کیفی – امری ضروری است. در این زنجیره، برگزاری نمایشگاه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای جدی و حیاتی در انتهای زنجیره و مبادله و فروش در بازارهای داخلی و خارجی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
با این نگاه، نمایشگاه دیگر صرفاً برپایی چند غرفه و بازدید چند نفر نیست، بلکه به یک مؤلفه مؤثر در زنجیره تولید تا صادرات تبدیل می‌شود. بنابراین، باید محتوایی دقیق و جدی برای هر رویداد نمایشگاهی تدوین شود و نمایشگاه‌ها به‌صورت اختصاصی، منطقه ای و بین‌المللی برگزار شوند. رعایت استانداردهای روز دنیا و طراحی یک ساختار منسجم و هدفمند برای نمایشگاه‌ها، امری ضروری است تا اساساً مشخص شود چه مکانیزمی باید برای تعامل شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان از نمایشگاه طراحی شود تا این تعامل به حداکثر بهره‌وری برسد و به یک نتیجه درست و واقعی منتهی شود.
نمایشگاه‌ها نباید تنها به‌عنوان فضایی برای ارائه محصولات در نظر گرفته شوند، بلکه باید به بستری برای ایجاد ارتباطات تجاری مؤثر، مذاکرات اقتصادی، انتقال دانش و فناوری و توسعه بازارهای داخلی و بین‌المللی تبدیل شوند. بنابراین، ضروری است که مکانیزم‌های هوشمند و هدفمندی برای پیوند میان شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان تعریف شود تا نمایشگاه‌ها از حالت صرفاً تبلیغاتی خارج شده و به یک ابزار عملی برای رشد اقتصادی کشور تبدیل شوند.
با این نگاه، نمایشگاه بین‌المللی تهران باید به‌عنوان یک نهاد راهبردی، نقش تنظیم‌گر و سیاست‌گذار خود را در صنعت نمایشگاهی ایفا کند و از طریق طراحی ساختارهای حرفه‌ای و اجرای استانداردهای بین‌المللی، مسیر توسعه تجارت و صادرات غیرنفتی را هموار سازد.
– برخی کارشناسان معتقدند که دولتی بودن شرکت سهامی نمایشگاه‌ها، امروز چندان قابل دفاع نیست. چرا که در سال‌های اخیر، تقریباً هیچ‌یک از اهداف موردنظر، از جمله کسب درآمدهای ارزی، به‌روزرسانی تقویم نمایشگاهی، نوسازی تجهیزات و سالن‌ها، و سایر اقدامات کلیدی، محقق نشده است.
نمایشگاه‌های استانی نیز، همواره نگاهشان به سایت نمایشگاهی تهران بوده است. آن‌ها روند برگزاری رویدادها، میزان حضور شرکت‌های خارجی و نحوه چیدمان تقویم نمایشگاهی را از تهران الگوبرداری می‌کنند. اما امروز، هیچ دستاورد مثبتی برای یادگیری و الگو‌برداری وجود ندارد. بنابراین، آیا بهتر نیست که قید دولتی بودن این مجموعه را بزنیم و آن را به بخش خصوصی واگذار کنیم؟
اتفاقاً تمام مشکلاتی که شما به درستی به آن‌ها اشاره کردید، ناشی از همین وضعیت بلاتکلیف نمایشگاه است. و ما دقیقاً مأموریت داریم که نمایشگاه را از این شرایط خارج کنیم.
توضیحاتی که ارائه دادم، بر اساس سؤالات شما درباره مأموریت و رسالت ما بود. من هم می‌پذیرم که وضعیت فعلی نمایشگاه چندان مطلوب نیست. اما این ادعا که شرکت سهامی نمایشگاه‌ها الگوی بدی برای سایر سایت‌های نمایشگاهی بوده و یا اگر درآمدهای ارزی آن کاهش یافته ، پس دیگر ارزشی ندارد، به نظرم محل تأمل است.
نمایشگاه بین‌المللی تهران، درآمدهای ارزی خود را نه از سر سوءمدیریت، بلکه به دلیل تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی از دست داده است. سیاست‌های بین‌المللی اعمال‌شده علیه ایران، مستقیماً باعث کاهش این درآمدها شده است، نه ضعف داخلی نمایشگاه. سایت‌های نمایشگاهی دیگر در کشور نیز دقیقاً با همین چالش روبه‌رو هستند.
من زمانی که عضو هیئت‌مدیره و معاون امور نمایشگاهی شرکت بهره‌برداری نمایشگاه شهر آفتاب بودم، به‌خوبی به خاطر دارم که برای برگزاری یک نمایشگاه، با شرکت‌های معتبر آلمانی توافق کردیم. قرار بود این همکاری در سه دوره متوالی ادامه داشته باشد.
سال اول، بدون مشکل برگزار شد، اما در دوره‌های دوم و سوم، به‌شدت با کاهش مشارکت روبه‌رو شدیم، تا جایی که نمایشگاه دیگر برگزار نشد. آن‌ها حتی به‌صورت رسمی از ما عذرخواهی کردند و اسنادی ارائه دادند که نشان می‌داد به دلیل حضور در ایران، تحت فشار و تهدید قرار گرفته‌اند. این شرایط، نه‌فقط برای نمایشگاه بین‌المللی تهران، بلکه به تمامی صنایع کشور تحمیل شده است. بنابراین، مشکل اصلی، ساختار دولتی نمایشگاه نیست، بلکه فضایی است که در سراسر کشور و در تمام بخش‌های اقتصادی و صنعتی حاکم شده است.
-تحریم‌ها شاید تا سال‌ها ادامه داشته باشند. در این شرایط، تکلیف چیست؟ آیا باید این وضعیت را به‌عنوان آینده خود نیز بپذیریم؟
قطعاً خیر! شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی، یک رسالت مشخص دارد و آن، رونق بخشی به مبادلات تجاری در بازارهای داخلی و خارجی است. سازمان توسعه تجارت مسئولیت دارد بازارهای هدف و کشورهایی که دارای مزیت مطلق یا نسبی تجاری هستند را شناسایی و معرفی کند. پس از آن، شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی موظف است در کشورها و بازارهای هدف نمایشگاه‌های اختصاصی برگزار کند و یا در نمایشگاه‌های بین‌المللی معتبر و بصورت کاملا هدفمند حضور یابد. این اقدامات باید مطابق با نقشه راه ارائه‌شده از سوی سازمان توسعه تجارت باشد و با حضور مقتدرانه و رعایت استانداردهای نمایشگاهی، فضای مناسبی برای تجارت فراهم بیاید .
میفرمایید تمام این اقدامات، در حال حاضر، تحت تأثیر یک مانع بزرگ به نام تحریم قرار دارند. ضمن تایید این گزاره پس ضروری است که شرکت نمایشگاه‌ها با حمایت دولت و سازمان توسعه تجارت و سفارتهای خود حضور معنی دار و متناسب با شرایط روز را در بازارهای داخلی و خارجی در جهت کاهش آثار تحریم داشته باشد .
به‌عنوان یک کارشناس در امور نمایشگاهی عرض میکنم که چه در شرایط تحریم و چه در شرایط غیرتحریم، به هیچ وجه موافق واگذاری این مجموعه نیستم و نه‌تنها واگذاری آن را غیرمنطقی می‌دانم، بلکه معتقدم که نقش‌آفرینی یک شرکت دولتی در حوزه نمایشگاه‌ها، از ملزومات جنگ اقتصادی کشور است.
وضعیت بلاتکلیف شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی، نزدیک به 20 سال ادامه داشته است و این بلاتکلیفی، نه‌تنها به نفع هیچ‌کس نبوده، بلکه هر روز آثار زیان‌بار آن بیشتر نمایان می‌شود. امیدوارم با توجه به رویکرد رئیس‌جمهور منتخب در توجه به نظرات کارشناسی، تکلیف واگذاری یا عدم واگذاری این شرکت هرچه سریع‌تر مشخص شود.
نمایشگاه تهران، با توجه به قدمت خود هویتی دارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. از سوی دیگر، فعالان نمایشگاهی اعم از برگزار کنندگان ، شرکت کنندگان و بازدیدکنندگان تخصصی و هیات های تجاری داخلی و خارجی این حق را دارند که ما را با بهترین‌های دنیا مقایسه کنند.
آلمان، پیشرفته‌ترین کشور در صنعت نمایشگاهی است و الگوی بسیار مناسبی است. در نمایشگاه‌های فرانکفورت، دوسلدورف و اشتوتگارت، از همان لحظه ثبت نام و تعیین متراژ و قیمت و برازندگی موقعیت غرفه تا زمان ورود، تمامی امکانات و خدمات مورد نیاز اعم از مجازی و غیر مجازی در مراکزی تحت عنوان خدمات متنوع نمایشگاهی توسط کارکنان زبده به بهترین شکل ممکن ارائه میشود .
این مراکز، خدمات متعددی از ثبت‌نام و امور تبلیغاتی تا پذیرایی، نشست‌های تجاری، امور فنی، هتلینگ، پرواز، ترانسفر و سایر خدمات نمایشگاهی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت ارائه می‌دهند.
رسیدن به چنین استانداردهایی برای ما غیرممکن نیست! اما متاسفانه نمایشگاه بین‌المللی تهران، به‌دلیل سردرگمی مدیریتی و حل‌نشدن مسئله واگذاری چندین‌ساله خود، از هرگونه تحول و پیشرفت بازمانده است. پس باز هم تکرار می‌کنم، که این نمایشگاه قابل واگذاری نیست! و این اشتباه بزرگ باید هرچه سریع‌تر اصلاح شود.
-و اگر به هر دلیلی این نمایشگاه واگذار شد، آیا وضعیت از شرایط بلاتکلیف فعلی بهتر خواهد شد؟
شاید یک بخش خصوصی بیاید و برنامه‌های خودش را در قالب یک سایت نمایشگاهی اجرا کند و در رقابت با سایر سایت‌های تهران و شهرستان‌ها فعالیت کند. اما نتیجه مطلوب نیست. مشکل اصلی این است که دیگر هیچ نظارت حاکمیتی بر فعالیت‌های نمایشگاهی کشور وجود نخواهد داشت. این یعنی هر سایت نمایشگاهی مسیر خود را می‌رود، بدون هیچ‌گونه تعامل و هماهنگی و یا اجرای برنامه‌ های کلان دولت و حاکمیت بدون وجود یک نظارت عالیه بر کیفیت و استانداردها.
-نتیجه این واگذاری را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
به‌صراحت می‌گویم که این تصمیم را اصلاً مثبت نمی‌بینم. و باز هم عرض میکنم که اساساً قرار گرفتن نام شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی در فهرست واگذاری، یک تصمیم غیرکارشناسی و شتاب‌زده بوده است.
رسالت اصلی شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، ایفای نقش نظارتی و کنترلی در برگزاری نمایشگاه‌های استاندارد، باکیفیت و در سطح جهانی است. این مسئولیت، قابل واگذاری نیست.
امروز، اصرار بر واگذاری این شرکت، در واقع پافشاری بر یک تصمیم اشتباه است. اگر این شرکت واقعاً قابل واگذاری بود، این اتفاق باید سال‌ها پیش رخ می‌داد. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های خصوصی در حال برگزاری نمایشگاه هستند، اما آیا استاندارد مشخصی برای این رویدادها وجود دارد؟
• آیا سطح کیفی نمایشگاه‌ها قابل قبول است؟
• آیا منافع ملی بر منافع شخصی ترجیح داده می‌شود؟
• آیا از الگوی مشخص و مدونی پیروی می‌شود؟
• آیا برنامه‌های دقیقی برای حضور هیئت‌های تجاری و انجام هزینه‌های مرتبط وجود دارد؟
• آیا بخش خصوصی در تصمیمات مدیریتی خود، موضوع هزینه و فایده را در رأس کار قرار نمی‌دهد؟
پاسخ تمامی این سوالات بسیار روشن است: انجام اصولی و نظارت بر انجام صحیح این اقدامات واستانداردسازی و ارتقای کیفیت صنعت نمایشگاهی، نیاز به کار جدی و اجرایی دارد. بخش خصوصی، برای برگزاری رویدادهای استاندارد، باید نمونه‌های موفق را ببیند تا بتواند فعالیت خود را با چارچوب‌های حرفه‌ای تطبیق دهد.
همچنین، امیدوارم که تحریم‌های ظالمانه هرچه سریع‌تر برطرف شود و فضای تجارت کشور به شرایط عادی بازگردد.
-تعامل بین نمایشگاه بین‌المللی تهران و شهر آفتاب چگونه فراهم شد؟
به عنوان کسی که هم فضای نمایشگاه بین‌المللی تهران و هم نمایشگاه شهر آفتاب را از نزدیک تجربه کرده‌اید فکر می‌کنید تعامل بین این دو مجموعه چگونه خواهد بود؟ راه‌حل روشنی برای این موضوع دارم. دقیقاً می‌دانم چگونه می‌توان این اختلافات غیرضروری را پایان داد.
ان‌شاءالله در سال 1404، پس از ساماندهی موضوعات اساسی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، حتماً باب گفت‌وگو و حل‌وفصل این مناقشات بی‌دلیل و بی حاصل را با شهر آفتاب را باز خواهیم کرد. در الگوسازی‌های جدید، شهر آفتاب نیز باید به‌درستی و به‌صورت مطلوب مورد استفاده قرار گیرد.
امیدوارم که سال آینده، شاهد اتفاقات مثبت و مهمی در صنعت نمایشگاهی کشور باشیم .
شبکه شاخص / قسمت ششم
منبع:+
مارمولک‌بازی ساسی؛ تهدیدی خاموش برای نسل جوان بحران سرقت در ایران: ناامیدی شهروندان از عملکرد قانون بحران سرقت در ایران: ناامیدی شهروندان از عملکرد قانون آخوند بلاگر؛ حراج دین برای لایک و کامنت بیشتر! نستله و معمای سرمایه‌گذاری خارجی؛ فرصت یا تهدید برای اقتصاد ملی؟