بزرگنمايي:

بازار آریا - اقتصادنیوز : بررسی نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌های منتشرشده نشان می‌دهد که اکثر کارشناسان انتظار دارند طلا در سطوح بالای کنونی باقی بماند و حتی روند صعودی ملایمی را ادامه دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، سال 1403 برای طلای جهانی، پرافت‌وخیز و البته تاریخی بود و فلز زرد روندی صعودی را طی کرد و تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی مختلف به رکوردهای جدید قیمتی دست یافت.
روند قیمتی طلای جهانی در سال 1403 شمسی
طلای جهانی در ابتدای فروردین 1403 (اواخر مارس 2024) در محدوده 2080 دلار استارت معاملات را زد و در فصل بهار، افزایش قیمت را تجربه کرد و ارزش آن از متوسط حدود 2168 دلار در مارس 2024، به متوسط 2336 دلار در آوریل 2024 افزایش یافت​.
این روند صعودی با شیبی ملایم در اردیبهشت و خرداد (مه و ژوئن 2024) ادامه داشت و قیمت طلای جهانی حوالی 2350 دلار تثبیت شد. در تابستان 1403 (ژوئیه و اوت 2024) شتاب رشد بیشتر شد و متوسط قیمت فلز زرد از حدود 2395 دلار در جولای به 2472 دلار در اوت 2024 رسید.
هم‌زمان با شدت گرفتن تنش‌های اقتصادی و سیاسی در پاییز 1403، طلا جهش بیشتری را تجربه کرد و متوسط قیمت آن در شهریور و مهر (سپتامبر و اکتبر 2024) به ترتیب به حدود 2572 دلار و 2692 دلار رسید و سرانجام در 8 آبان 1403 قیمت لحظه‌ای طلا، رکورد جدیدی را ثبت کرد و ارزش آن به 2786 دلار در هر اونس رسید​ که در تاریخ بازار طلا بی‌سابقه بود.
پس از این قله قیمتی، در ماه‌های آبان و آذر 1403 (نوامبر و دسامبر 2024) بازار شاهد اصلاح محدودی بود و متوسط قیمت این فلز گرانبها اندکی کاهش یافت -متوسط قیمت دسامبر حدود 2639 دلار بود که نسبت به اکتبر کاهش جزئی داشت- با این حال، در مجموع سال 2024 میلادی قیمت طلا رشد چشمگیر 27 درصدی را ثبت کرد و از حدود 2065 دلار در ابتدای سال 2024، به حدود 2625 دلار در پایان سال رسید.
با ورود به زمستان 1403 و آغاز سال 2025 میلادی، روند صعودی طلا از سر گرفته شد و قیمت این فلز گرانبها در دی 1403 (ژانویه 2025) تا حوالی 2798 دلار صعود کرد. در بهمن 1403 (فوریه 2025) شتاب افزایش بیشتر شد و قیمت طلا با ثبت چندین رکورد متوالی، تا مرز 2951 دلار پیش رفت.
نهایتاً بازار طلا در اسفند 1403 (مارس 2025) تحت‌تأثیر تشدید شرایط عدم قطعیت اقتصادی و سیگنال‌های سیاست پولی، جهشی تاریخی را تجربه کرد و در 19 مارس 2025 (اواخر اسفند 1403) قیمت لحظه‌ای طلا برای نخستین بار در تاریخ از مرز 3000 دلار عبور کرد​ و به رکورد 3052 دلار دست یافت.
کمترین و بیشترین قیمت اونس طلا در سال 1403
اما حال که مروری کامل بر نوسانات قیمت طلای جهانی در سالی که گذشت، داشته‌ایم، نگاهی هم به کمترین و بیشترین قیمت ثبت شده از این فلز پرطرفدار بیندازیم.
براساس بررسی اقتصادنیوز، کمترین قیمت ثبت‌شده برای طلای جهانی حدود 2082 دلار است که در اوایل فروردین 1403 (اواخر مارس 2024) مشاهده شد و مقارن با آغاز روند صعودی طلا پس از برخورد با کف قیمتی اواخر سال 1402 بود. پس از رسیدن به این کف، قیمت طلا وارد مسیر افزایشی شد و در ادامه سال 1403 به زیر این سطح بازنگشت.
در مقابل، بیشترین قیمت ثبت‌شده طلا در سال 1403 شمسی در روزهای پایانی اسفند 1403 رقم خورد و همان‌طور که اشاره شد، در تاریخ 29 اسفند 1403 (19 مارس 2025) طلا به اوج تاریخی جدید خود و مرز 3052 دلار رسید.
این رکوردشکنی بر اثر تشدید تقاضای سرمایه‌گذاران برای دارایی‌های امن و انتشار سیگنال‌های انبساطی از سوی بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) رخ داد.
با این حال، کمینه قیمت طلا در سال 1403 حدود 2080 دلار و بیشینه آن حدود 3050 دلار بوده است که نشان‌دهنده دامنه نوسان قابل‌توجه (حدود 1000 دلار) در طول یک سال است​.
عوامل مؤثر بر نوسانات قیمت طلا در سال 1403
اما چه عواملی بر نوسانات قیمت طلا در سالی که گذشت اثر گذاشتند؟ در ادامه، مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نوسانات بازار طلا در این سال را بررسی می‌کنیم:
سیاست‌های پولی و نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا: یکی از عوامل کلیدی، تغییر جهت سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا بود. طی سال 1403، پس از دوره‌ای از افزایش مستمر نرخ بهره در سال‌های قبل، فدرال رزرو به سمت تثبیت و سپس سیگنال‌دهی کاهش نرخ‌ها حرکت کرد. در اواخر سال 1403 (مارس 2025)، فدرال رزرو برای نخستین بار پس از مدت‌ها از کاهش احتمالی نرخ بهره در سال پیش‌رو خبر داد و نرخ‌های بهره را در سطح ثابت نگه داشت.
این چرخش سیاستی انتظارات تورمی را تقویت کرد و موجب تضعیف نسبی دلار آمریکا شد؛ اقدامی که در پی آن جذابیت طلا به‌عنوان دارایی بدون‌ بهره افزایش یافت و سرمایه‌گذاران با پیش‌بینی کاهش هزینه فرصت نگهداری طلا، به سمت این فلز گران‌بها روی آوردند.
تنش‌های ژئوپلیتیکی و جنگ‌ها: سال 1403 همچنان شاهد تداوم و تشدید برخی تنش‌های ژئوپلیتیکی بود که به افزایش تقاضا برای طلا به‌عنوان سرمایه امن انجامید. مهم‌ترین این موارد، جنگ در اوکراین و بی‌ثباتی ناشی از آن بود که کماکان ادامه دارد.
در پاییز 1403، با رد پیشنهاد آتش‌بس در اوکراین توسط روسیه و ادامه درگیری‌ها، نااطمینانی ژئوپلیتیکی بار دیگر اوج گرفت و نقش طلا به‌عنوان پناهگاه امن تقویت شد. تحلیل‌گران اشاره کرده‌اند که جنگ اوکراین در بلندمدت هم یکی از عوامل زیربنایی حمایت از قیمت طلا بوده است و از زمان آغاز این جنگ در اوایل 2022 تاکنون، قیمت طلا حدود 60 درصد افزایش یافته است.
علاوه بر اوکراین، تنش‌های خاورمیانه -از جمله بحران غزه و نگرانی‌ها از درگیری‌های منطقه‌ای- هم در دوره‌هایی از سال 1403 باعث افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی و روی‌آوری سرمایه‌گذاران به طلا شدند. هرچند این موارد به‌طور مقطعی بر بازار اثر گذاشتند، اما مجموعاً فضای عدم قطعیت ژئوپلیتیک را در سال 1403 تقویت کردند.
سیاست‌های تجاری و جنگ تعرفه‌ها: یکی از رویدادهای تعیین‌کننده در اواخر سال 1403، تشدید تنش‌های تجاری میان اقتصادهای بزرگ جهان بود؛ موضوعی که با آغاز به کار دولت دونالد ترامپ (اوایل 2025 میلادی) و اجرای سیاست‌های تجاری سخت‌گیرانه‌ -که یادآور جنگ تجاری سال‌های قبل بود- نمایان شد. 
به‌ویژه، دولت ایالات متحده در اسفند 1403 (مارس 2025) اعمال تعرفه 25 درصدی بر تمامی واردات فولاد و آلومینیوم را اعلام کرد و سپس تهدید کرد در صورت اقدام تلافی‌جویانه اروپا، تعرفه‌های بسیار سنگین‌تری (تا 200 درصد) بر کالاهای اروپایی اعمال خواهد کرد. ا
ین اقدامات که از آن به عنوان «جنگ تجاری 2» یاد شد، موجی از بی‌ثباتی را به بازارهای مالی تزریق کرد. شاخص‌های سهام وال‌استریت طی این دوره وارد اصلاح جدی شدند و نگرانی از رکود اقتصادی جهانی بالا گرفت​. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران با «فشار دکمه وحشت» به سمت طلا هجوم آوردند و آن را «دارایی منتخب در زمان ترس و آشفتگی» نامیدند.
تورم جهانی و قیمت کالاها: هرچند نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ در سال 1403 نسبت به سال قبل تاحدودی مهار شد، اما همچنان در سطوح نسبتاً بالایی قرار داشت. افزایش دوباره قیمت نفت در برهه‌هایی از سال 1403 موجب تجدید نگرانی‌ها از اوج‌گیری مجدد تورم شد. برای مثال، تحلیل UBS اشاره کرد که افزایش بهای نفت می‌تواند بار دیگر انتظارات تورمی را بالا ببرد و در نتیجه به رشد قیمت طلا منجر شود.
همچنین، بانک‌های مرکزی بزرگ -از جمله فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا- در پیش‌بینی‌های خود اذعان داشتند که تورم ممکن است دیرتر از انتظار به اهداف 2 درصد برسد و به همین دلیل سیاست‌های پولی انقباضی را با احتیاط بیشتری تعدیل کردند. این فضای تورمی ملایم (نه آن‌قدر بالا که موجب افزایش نرخ بهره شود و نه آن‌قدر پایین که جذابیت طلا را کاهش دهد) به نفع بازار طلا تمام شد.
رشد یا رکود اقتصادهای بزرگ (چین، آمریکا و اروپا): عملکرد اقتصاد جهانی هم در نوسانات بازار طلا طی سال 1403 نقش داشت. اقتصاد آمریکا در نیمه اول سال نشانه‌هایی از کندی رشد و حتی احتمال رکود بروز داد که خود موجب افزایش تقاضا برای طلا به‌عنوان سپر رکود شد.
در اروپا هم رشد اقتصادی کُند و شکننده بود و برخی اقتصادهای اروپایی در آستانه رکود قرار گرفتند. این وضعیت بانک‌های مرکزی را به رویکردهای محتاطانه‌تر سوق داد و سرمایه‌گذاران را نسبت به دارایی‌های پرریسک بدبین‌تر کرد.
از سوی دیگر، تقاضای فیزیکی چین برای طلا -به‌ویژه از سوی بانک مرکزی چین- در سال 1403 بسیار قابل توجه بود و به‌عنوان پشتوانه‌ای برای بازار طلا عمل کرد. به گزارش شورای جهانی طلا، بانک‌های مرکزی -به خصوص در چین، هند، ترکیه و روسیه- در سال 2024 رکورد جدیدی در خرید طلا بر جای گذاشتند و مجموع تقاضای جهانی طلا را به حدود 4,974٫5 تن در سال 2024 رساندند که بالاترین میزان تاریخی است.
چشم‌انداز بازار طلا در 1404
با توجه به رکوردشکنی قیمت طلا در انتهای سال 1403، پرسش مهم این است که روند بازار طلا در آینده چگونه خواهد بود. بررسی نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌های منتشرشده نشان می‌دهد که اکثر کارشناسان انتظار دارند طلا در سطوح بالای کنونی باقی بماند و حتی روند صعودی ملایمی را ادامه دهد، هرچند پس از یک رشد سریع ممکن است دوره‌ای از تثبیت و نوسان را در کوتاه‌مدت تجربه کند.
بر اساس نظرسنجی ابتدای سال 2025 کیتکو از معامله‌گران و مؤسسات، بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان انتظار دارند قیمت طلا در سال 2025 بالای 3000 دلار باقی بماند و اکثریت تحلیلگران معتقدند پس از اندکی نوسان و تثبیت در اوایل سال، در نیمه دوم 2025 شاهد رشد مجدد قیمت طلا خواهیم بود​.
این دیدگاه بدین معناست که ممکن است طی ماه‌های اولیه 1404 قیمت طلا در محدوده 2800 تا 3100 دلار نوسان دهد و بازار در حال هضم رشد قبلی و تثبیت سودها باشد. حتی برخی تحلیلگران احتمال اصلاح کوتاه‌مدت را در اوایل 1404 منتفی نمی‌دانند -که به معنای بازگشت موقت قیمت‌ها به حوالی زیر 2800 دلار است-.
با این حال، چشم‌انداز میان‌مدت همچنان صعودی ارزیابی می‌شود. به عنوان نمونه، بانک آمریکا پیش‌بینی کرده است متوسط قیمت طلا در سال 2025 حدود 2950 دلار خواهد بود و امکان صعود آن تا مرز 3200 دلار هم در صورت تداوم شرایط کنونی وجود دارد​. جی‌پی‌مورگان هم در گزارش تحقیقاتی خود بیان کرده که قیمت طلا تا اواخر 2025 میلادی می‌تواند در محدوده 3000 دلار تثبیت شود​.
از سوی دیگر، سناریوهای خوش‌بینانه‌تری توسط برخی موسسات مطرح شده است. برای مثال، شرکت Citi در ابتدای 2025 تارگت کوتاه‌مدت سه‌ماهه خود را از 2800 دلار به 3000 دلار افزایش داد​ که حاکی از اعتماد به حفظ سطوح فعلی قیمت در آینده نزدیک است. همچنین مورگان استنلی در یادداشتی اشاره کرد در صورت تداوم «عدم قطعیت تعرفه‌ای» و باقی ماندن شرایط ریسکی، قیمت طلا می‌تواند در کوتاه‌مدت از 3000 دلار فراتر رود و حتی به سناریوی صعودی حوالی 3400 دلار نزدیک شود​.
در یک چشم‌انداز بلندمدت‌تر، برخی استراتژیست‌ها به سناریوهای افراطی همچون بازنگری تاریخی ارزش طلا اشاره کرده‌اند که طبق آن در صورت تکرار چرخه‌های تورمی-رکودی شدید، قیمت طلا می‌تواند حتی تا 5000 دلار در سال‌های آتی برسد​.
به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود بازار طلا در اوایل سال 1404 با نوساناتی همراه باشد، اما روند کلی آن همچنان مثبت باقی خواهد ماند. عوامل حمایتی همچون احتمال آغاز کاهش نرخ‌های بهره توسط فدرال رزرو در تابستان 1404، ادامه تنش‌های ژئوپلیتیک و تداوم خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی، همگی چشم‌انداز طلا را درخشان نگه داشته‌اند.
البته نباید از ریسک‌ها هم غافل شد؛ چنانچه توافقات غیرمنتظره سیاسی حاصل شود یا اقتصاد جهانی برخلاف انتظار رشد سریعی را تجربه کند، جذابیت طلا موقتاً کاهش خواهد یافت و قیمت‌ها به مسیر اصلاح باز می‌گردند.
با این همه، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که طلا همچنان به‌عنوان یک دارایی استراتژیک برای پوشش ریسک‌های اقتصادی و سیاسی در سال پیش‌رو حفظ خواهد شد و بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ قصد دارند بخشی از پرتفوی خود را به طلا اختصاص دهند. 
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.