بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - علی قاسمی : بورس تهران، در یک دوراهی قرارگرفته‌است. آرامش نسبی در بازار ارز، به‌تبع انتشار خبری از احتمال مذاکرات سیاسی می‌توانست بازار سهام را دوباره به فاز‌رونق بازگرداند، با این‌حال ابهامات درخصوص سکاندار جدید وزارت اقتصاد سبب شد تا فضای رکود بر بازار سرمایه حاکم شود.
طی دو روز معاملاتی اخیر افت و خیزهای نماگر اصلی، حکایت از آن دارد که بازار سردرگم است. شاخص‌کل بورس در روز چهارشنبه با افت بیش از 15هزار‌واحدی، به محدوده 2میلیون و 790هزار واحد رسید. این درحالی است که نماگر هموزن، کاهش0.6درصدی را تجربه کرده‌است. ارزش معاملات با کاهش قابل‌توجهی به 8هزار و 400میلیارد‌تومان رسید. همچنین با خروج بیش از 164میلیارد‌تومانی پول حقیقی از گردونه معاملات سهام، مجموع خروج سه روزه پول، به بیش از‌ هزار و 600میلیارد‌تومان افزایش‌یافت. به‌نظر می‌رسد با تعیین وزیر جدید اقتصاد بازار سهام می‌تواند شرایط بهتری داشته‌باشد، در غیر‌این‌صورت، بورسی که محرک قوی نداشته‌باشد، محکوم به کاهش قیمت است، هرچند این کاهش، شدید نباشد.
افزایش ابهامات داخلی
بورس، درحالی وارد فاز‌رکود شده‌است که دو اتفاق مهم سیاسی و اقتصادی می‌توانست بازار سهام را به رونق برساند. خبری مبنی‌بر احتمال واسطه‌‌‌‌‌‌‌گری روسیه برای مذاکره میان ایران و آمریکا منتشر شده‌است. کاهش قیمت دلار نیز طی چند روز اخیر قابل‌توجه بوده‌است، به‌طوری‌که قیمت اسکناس آمریکایی تا 90هزار‌تومان نیز کاهش‌یافته‌است. علاوه‌بر این، کاهش اختلاف قیمتی دلار توافقی و دلار آزاد می‌توانست نوید روزهای خوب را بدهد. عبور قیمت دلار موثر بر شرکت‌ها، از مرز 68هزار‌تومان نیز خبر مثبت هفته اخیر بود. در کنار اخبار مثبت اقتصادی و سیاسی، سیگنال‌های منفی استیضاح وزیر اقتصاد و عدم‌تعیین سکاندار جدید نیز گریبان‌گیر بازار شده‌است.
در دوره کوتاه عبدالناصر همتی، با کاهش رانت ارزی ایجادشده از اختلاف دلار نیما و آزاد به واسطه حذف بازار نیمایی، شاخص‌کل بورس تهران رشد بیش از 50درصدی را تجربه کرد، هرچند سیاست‌‌‌‌‌‌‌ دولت گذشته درخصوص شرکت‌ها مانع از آن شد تا بورس تهران رشدی بهتر از افزایش قیمت ارز را تجربه کند، به‌طوری‌که همچنان ارزش دلاری بازار یا شاید بتوان گفت ارزش دلاری سبد بسیاری از سرمایه‌گذاران کاهش‌ یافته‌است.
سرگردانی بورس
طی دو روز معاملاتی اخیر شکل نوسانات و افت و خیزهای شاخص‌کل نشان می‌دهد؛ به‌رغم عرضه هیجانی در بازار سهام، بخشی از این عرضه‌ها نیز با تقاضا روبه‌رو بود. در روز چهارشنبه، با وجود آنکه در نیمه اول معاملات پول قابل‌توجهی از بازار خارج شد و تغییر مالکیت حقیقی بیش از 300میلیارد‌تومان به نفع حقوقی‌‌‌‌‌‌‌ها بود، اما در نیمه دوم نیمی از پول‌های خارج‌شده حقیقی به بازار بازگشت.
افزایش ریسک‌ها و ابهامات در کنار خروج پول از صندوق‌های طلا در روز چهارشنبه نشان‌داد که در بازارهای دارایی خبری از بازدهی نیست. این عوامل سبب شد تا صندوق‌های درآمد ثابت طی آخرین روز معاملاتی هفته با ورود قابل‌توجه پول حقیقی همراه باشند. این صندوق‌ها در روز چهارشنبه میزبان ‌هزار و 800میلیارد‌تومان پول حقیقی بودند که از 20 اردیبهشت 1402 ماه بی‌سابقه بوده‌است.
چرا بورس مغفول ماند؟
بازار سهام، از منظرهای مختلفی تحت‌فشار است. از سویی تکلیف مذاکرات سیاسی روشن نمی‌شود و تحریم‌های بین‌المللی مانع از بهبود اوضاع شده‌است. همچنین موانع داخلی نیز نمی‌گذارد تا آب خوش از گلوی بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها پایین برود. با ثابت درنظر گرفتن سایر عوامل، صرفا با لحاظ‌کردن همین دو عامل، P/E بورس تهران نمی‌تواند با رشد قابل‌توجهی همراه شود. این درحالی است که هنوز تکلیف نرخ بهره و رشد قیمت دلار توافقی مشخص نیست. نرخ بهره موثر اوراق از 35درصد عبور کرده‌ و فضای سیاسی و انتظارات تورمی مانع از آن شده‌است تا این نرخ روندی کاهشی داشته‌باشد. اختلاف بیش از 30درصدی نرخ دلار توافقی با دلار بازار آزاد، به‌رغم کاهش نسبی در روزهای اخیر نیز یکی از عوامل پایین‌‌‌‌‌‌‌ماندن نسبت P/E است.
به نظر می‌رسد در صورتی‌که سکاندار جدید وزارت اقتصاد معرفی شود و ریسک‌های سیاسی نیز کاهش یابد، می‌توان امیدوار بود بازار از حالت رخوت‌‌‌‌‌‌‌انگیز فعلی عبور کند، اما همچنان نمی‌توان انتظار یک بازدهی بالا از این بازار داشت. به‌نظر تحلیلگران یک بازدهی 50 تا 60درصدی از دیدگاه بنیادی برای این بازار قابل‌تحقق است.