بزرگنمايي:

بازار آریا - به نقل از یورونیوز، اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا یک روز پس از برگزاری مراسم ادای سوگند دونالد ترامپ گفت: «چیزهای زیادی در روابط اتحادیه اروپا و آمریکا به خطر افتاده است.»
خانم فن در لاین روز سه‌شنبه گفت اگرچه اتحادیه اروپا نگرشی «عملگرایانه» نسبت به دولت دونالد ترامپ خواهد داشت و قصد دارد در چهار سال آینده با واشنگتن تعامل داشته باشد، اما همیشه نیز آماده دفاع از منافع استراتژیک خود در برابر هر اقدام غیرموجهی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
دونالد ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی خود تهدید کرده بود که تعرفه‌های گسترده‌ای را بر کالاهای خارجی اعمال و بطور جدی در کمک‌ها به اوکراین تجدیدنظر کند.
این سخنان زنگ هشدار را در سراسر بلوک اروپایی به صدا درآورد؛ با این حال رئیس جمهور جدید آمریکا از زمان پیروزی در انتخابات، از شدت لحنش درباره هر دو تهدید کاسته است.
خانم فن در لاین در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت: «چیزهای زیادی در هر دو طرف به خطر افتاده است.»
او با اشاره به ابزارهای تجاری که کمیسیون برای مقابله با تعرفه‌ها و سهمیه‌ها در اختیار دارد، گفت: « اولویت ما این است که هرچه زودتر وارد گفتگو شویم و مذاکرات درباره منافع مشترک را آغاز کنیم. ما رویکردی عملگرایانه خواهیم داشت اما همیشه نیز به اصول خود پایبند و آماده دفاع از منافع و ارزش‌هایمان هستیم.»
خانم فن در لاین که طرفدار روابط قوی فراآتلانتیک است، ایالات متحده را یکی از «نزدیکترین شرکای» اتحادیه اروپا با روابط اقتصادی عمیقاً به هم تنیده توصیف کرد؛ از سرمایه‌گذاری و اشتغال گرفته تا تولید مواد شیمیایی و خدمات دیجیتال.
او افزود که چنین رابطه‌ای باید به تقویت همکاری‌ها کمک کند نه رویارویی؛ زیرا «هیچ اقتصاد دیگری در جهان به اندازه ما سازگار نیست.»
فن درلاین در پاسخ به این سوال که آیا اتحادیه اروپا می‌تواند در صورت توقف کمک‌های آمریکا به اوکراین، همچنان از این کشور حمایت کند، گفت که اتحادیه اروپا «بدون هیچ تردیدی» به این کار ادامه خواهد داد.
رئیس کمیسیون اروپا گفت: «هر اتفاقی که روی دهد، برای ما مهم است که اوکراین یک کشور مستقل باقی بماند و این اوکراین است که باید در مورد قلمرو خود تصمیم بگیرد.»
این اولین سخنرانی مهم خانم فن در لاین از زمان مبتلا شدن به ذات‌الریه شدید در اوایل ماه ژانویه بود. این بیماری کمیسیون اروپا را مجبور کرد تا تمام قرار ملاقات‌های خارجی او را لغو کند و برای مدت کوتاهی وظایفش را به ترزا ریبرا، معاون اجرایی کمیسیون تفویض کند.
غیبت او، بحث‌‎هایی را درباره خلأ قدرت در بروکسل آنهم در یک زمانۀ حساس برای اروپا و در بحبوحۀ انتقال قدرت در کاخ سفید مطرح کرد.
با این وجود خانم فن در لاین روز سه‌شنبه تلاش کرد تا خود را به عنوان یک صدای پیشرو در گفتگوهای سیاسی معرفی کند. اگرچه او هیچ موضع سختگیرانه‌ای در قبال سیاست ملی‌گرایانۀ «اول آمریکا» که توسط ترامپ تبلیغ می‌شود اتخاذ نکرد اما بارها به با تعهد دیرینه اتحادیه اروپا به چندجانبه گرایی اشاره کرد.
اگرچه فن در لاین بطور مستقیم نام ترامپ را به زبان نیاورد اما به انتقاد از سیاستهای جدید این کشور پرداخت؛ بویژه زمانی که از توافق آب و هوایی پاریس دفاع کرد. او گفت: «توافق پاریس همچنان بهترین امید برای بشریت است. اروپا این مسیر را ادامه خواهد داد و با تمام کشورهایی که می‌خواهند از طبیعت محافظت و گرم شدن کره زمین را متوقف کنند، همکاری خواهد کرد.»
یک دنیای «خشن»
فن درلاین در ادامه سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد که هر ژانویه با حضور سران دولت‌ها و رهبران کسب و کار و کارآفرینان برگزار می‌شود، به انتقاد از اقداماتی پرداخت که منجر به آسیب رسیدن به تجارت جهانی می‌شود؛ از جمله ایجاد شوک در زنجیره‌های تامین، استفاده از انرژی به عنوان یک سلاح یا خرابکاری در زیرساخت‌های حیاتی.
او گفت: «نظم جهانی مبتنی بر همکاری که ما 25 سال پیش آرزویش را داشتیم به واقعیت تبدیل نشده است. در عوض، ما وارد عصر جدیدی از رقابت‌های سخت ژئواستراتژیک شده‌ایم.»
او افزود: «اقتصادهای بزرگ جهان همچنان برای دسترسی به مواد اولیه، فن آوری‌های جدید و مسیرهای تجاری جهانی رقابت می‌کنند. این رقابت در همه بخش‌ها وجود دارد؛ از هوش مصنوعی گرفته تا فناوری‌های پاک، از کوانتوم تا فضا، از قطب شمال تا دریای جنوب چین. مسابقه ادامه دارد.»
این چالش‌های بویژه برای اتحادیه اروپا نگران‌کننده است که در وضعیت رکود اقتصادی، از دست دادن رقابت و تغییرات جمعیت شناختی قرار گرفته است.
فن در لاین قول داده است که اقتصاد را در مرکز دومین دورۀ فعالیتش به عنوان رئیس کمیسیون اروپا قرار دهند و به توصیه‌هایی را که ماریو دراگی در گزارش مهم خود مطرح کرده بود، عمل کند.
او روز سه‌شنبه گفت که کاهش قیمت انرژی، باز کردن قفل سرمایه‌گذاری در سراسر بازار واحد و کاهش تشریفات اداری برای شرکت‌های کوچک از جمله اقدامات کلیدی کمیسیون جدید در اولین گام خواهد بود.
او افزود توافق‌های تجاری افزایش خواهد یافت و اینکه قصد دارد برای ارتقای روابط تجاری، به هند سفر کند.
او گفت: «اتحادیه اروپا در 25 گذشته، اروپا برای پیشبرد رشد خود به موج فزاینده تجارت جهانی متکی بوده است. به انرژی ارزان روسیه متکی بوده است و اروپا اغلب امنیت خود را برون سپاری کرده است. اما آن روزها گذشته است. اروپا برای حفظ رشد خود در ربع قرن آینده، باید سیاست‌هایش را تغییر دهد.»
فن در لاین سپس به موضوع چین پرداخت؛ یعنی کشوری که کمیسیون وی تا کنون بارها بر سر روابط نزدیک پکن با مسکو، یارانه‌های صنعتی، عملیات جاسوسی و خرابکاری، حملات سایبری، نقض حقوق بشر و تنش بر سر تنگه تایوان با آن درگیر شده است.
در دوران ریاست او، تغییر سیاست اتحادیه اروپا در برابر چین و اتخاذ رویکردی قاطعانه‌تر، باعث خشم پکن و در مقابل خشنودی واشنگتن شده است.
فن در لاین در سخنرانی خود به «شوک چین» به اقتصاد جهان، به دلیل «ظرفیت بیش از حد تحت حمایت دولت» همچنین پر کردن بازارهای جهانی با محصولات کم هزینه پرداخت و گفت که اگرچه دست خود را برای همکاری «سازنده» و گسترش روابط اقتصادی «در صورت امکان» به سوی پکن دراز می‌کند اما به اقدامات ناعادلانه نیز پاسخ خواهد داد.
او در پایان سخنرانی خود در داووس گفت: «قوانین تعامل بین قدرت‌های جهانی در حال تغییر است. ما نباید هیچ چیز را بدیهی بدانیم و در حالی که برخی در اروپا ممکن است این واقعیت جدید را دوست نداشته باشند، ما آماده مقابله با آن هستیم.»
خانم فن در لاین گفت: «ارزش‌های ما تغییر نمی‌کنند. اما برای دفاع از این ارزش‌ها در جهانی در حال تغییر، باید شیوه عمل خود را تغییر دهیم. ما باید در هر کجا به دنبال فرصت‌های جدید باشیم. اکنون زمان آن است که فراتر از بلوک‌ بندی‌ها و تابوها درگیر شویم. اروپا آماده تغییر است.»
واکنش ماکرون به بازگشت ترامپ: اروپا بیدار شود و هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهد
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه پس از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از کشورهای اروپایی خواست تا «بیدار شوند» و هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند تا وابستگی امنیتی‌شان به واشنگتن کاهش یابد.
آقای ماکرون در سخنرانی سالانه خود در فرماندهی پشتیبانی دیجیتال و سایبری ارتش فرانسه به تغییرات مورد انتظار در سیاست خارجی آمریکا، به‌ویژه درباره جنگ اوکراین اشاره کرد و گفت آغاز به کار ترامپ یک «فرصت برای بیدار شدن استراتژیک اروپا» است.
رئیس جمهور فرانسه در ادامه پرسید: «فردا در اروپا چه خواهیم کرد اگر هم‌پیمان آمریکایی‌ ما کشتی‌های جنگی خود را از دریای مدیترانه خارج کند؟ یا اگر هواپیماهای جنگی خود را از اقیانوس اطلس به اقیانوس آرام بفرستد؟»
آقای ترامپ از کمک‌های مالی نامحدود آمریکا به اوکراین انتقاد کرده و وعده داده است که می‌خواهد بیشتر بار جنگ اوکراین را بر دوش اروپا بگذارد.
آقای ماکرون در سخنرانی خود همچنین از اروپا خواست به‌طور مداوم از اوکراین حمایت کنند تا جایگاه کی‌یف در صورت آغاز مذاکرات صلح در آینده تقویت شود.
او با تأکید بر لزوم «تضمین‌هایی» برای جلوگیری از آغاز دوباره جنگ در خاک اوکراین، از اروپا خواست نقش فعال و موثری در فرآیند صلح پایدار داشته باشد.
آقای ماکرون با اشاره به برخی اظهارات اخیر دونالد ترامپ، گفت که اروپا باید در سیاست‌های راهبردی خود دقت بیشتری داشته باشد.
رئیس جمهور فرانسه در ادامه گفت: «چه کسی یک سال پیش فکر می‌کرد که گرینلند در مرکز بحث‌های سیاسی و استراتژیک قرار گیرد؟ اما اکنون اینگونه است.»
صلح در اوکراین
هفته گذشته، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین فاش کرد که او و ماکرون درباره احتمال استقرار نیروهای غربی در اوکراین به‌منظور حفاظت از توافق احتمالی صلح در آینده گفتگو کرده‌اند.
البته چنین اقدامی خطرات و چالش‌هایی به همراه خواهد داشت. استقرار نیروهای نظامی اروپا در اوکراین به‌عنوان نیروهای حافظ صلح ممکن است نتواند مانع تجاوزات آینده روسیه شود، که در این صورت می‌تواند به رویارویی‌های مستقیم میان نیروهای نظامی اروپا و روسیه منجر شود.
این تشدید تنش ممکن است ناتو، از جمله آمریکا را به یک درگیری گسترده‌تر با روسیه وارد کند.
نگرانی از تهدیدهای تجاری ترامپ بر بزرگترین اقتصاد اروپا؛ سایه رکود بر چشم‌انداز اقتصادی آلمان
کارشناسان مالی با نگرانی به آینده اقتصاد آلمان نگاه می‌کنند؛ احتمال رکود برای دومین سال پیاپی و تنش‌های تازه تجاری با آمریکا در دوران دولت جدید ترامپ، چشم‌انداز این کشور را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در اولین فرمان‌های اجرایی خود از تاسیس نهادی جدید به نام «سرویس درآمد خارجی» خبر داد که وظیفه آن جمع‌آوری تعرفه‌ها و عوارض طی ماه‌های آینده خواهد بود.
شاخص انتظارات اقتصادی مؤسسه ZEW برای آلمان در ماه ژانویه به 10.3 واحد کاهش یافت؛ رقمی که نسبت به 15.7 واحد در دسامبر افت قابل‌توجهی داشته و از پیش‌بینی بازار یعنی 15.3 واحد نیز پایین‌تر است. هرچند این کاهش به معنای بحران کامل نیست اما همچنان بر نگرانی‌ها درباره کاهش تقاضا، رکود در بخش ساخت‌وساز و رشد فزاینده تورم دامن می‌زند.
با این حال، ارزیابی وضعیت اقتصادی فعلی آلمان حاکی از نشانه‌هایی از بهبود جزئی است. شاخص وضعیت فعلی با 2.7 واحد افزایش به منفی 90.4 رسید. هرچند این رقم همچنان نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب اقتصادی است اما نشان می‌دهد که شرایط اقتصادی در عمل به وخامت چیزی که پیش‌بینی‌شده بود، نرسیده است.
در حالی که شاخص انتظارات اقتصادی آلمان کاهش یافته است، کارشناسان مالی همچنان نسبت به چشم‌انداز منطقه یورو خوش‌بین‌تر هستند. شاخص انتظارات ZEW برای اتحادیه اروپا در ژانویه با 1 واحد افزایش به 18 رسید که نشان‌دهنده پایداری و مقاومت نسبی اقتصاد منطقه است. همچنین ارزیابی وضعیت اقتصادی فعلی منطقه یورو تقریبا بدون تغییر باقی مانده و به منفی 53.8 واحد رسیده است.
آخیم وامباخ، رئیس مؤسسه ZEW رکود اقتصادی آلمان و تشدید ریسک‌های ژئوپلیتیکی را از عوامل اصلی کاهش انتظارات اقتصادی می‌داند.
او اظهار داشت: «رکود اقتصادی برای دومین سال متوالی در آلمان، موجب کاهش انتظارات اقتصادی شده است. این سال با افت قابل توجه شاخص مرتبط آغاز شد که می‌تواند ناشی از آمارهای منفی تازه منتشر شده رشد تولید ناخالص داخلی و رشد فزاینده تورم باشد.»
ابهامات درباره سیاست تجاری ایالات متحده پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید نیز چشم‌انداز اقتصادی را تیره‌تر کرده است. ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که بر تمام کالاهای وارداتی از جمله کالاهای اروپایی تعرفه‌هایی تا سقف 10 یا 20 درصد اعمال خواهد کرد.
اگرچه نخستین دور فرمان‌های اجرایی او که روز دوشنبه امضا شد شامل تعرفه‌های جدید نبود، اما تاسیس «سرویس درآمد خارجی» توسط دولت وی نگرانی‌ها درباره اتخاذ رویکرد حمایت‌گرایانه از تولیدکنندگان داخلی آمریکا از طریق افزایش تعرفه‌ برای کالاهای وارداتی در ماه‌های آینده را تشدید کرده است.
وامباخ افزود: «ابهامات سیاسی نیز تأثیرگذار هستند، از جمله فرآیند بالقوه دشواری تشکیل ائتلاف در آلمان و سیاست‌های اقتصادی دولت جدید ترامپ که همچنان غیرقابل پیش‌بینی است.»
در داخل آلمان اوضاع سیاسی همچنان ناآرام است. به زودی قرار است انتخابات زودهنگام پارلمانی برگزار شود. این انتخابات پس از فروپاشی دولت سه‌حزبی شولتز در ماه نوامبر به دلیل اختلاف بر سر احیای اقتصاد راکد آلمان، هفت ماه زودتر از موعد برنامه‌ریزی‌شده و روز 23 فوریه برگزار می‌شود.
بر اساس نظرسنجی‌های اخیر، حزب اتحادیه دموکرات مسیحی/اتحادیه سوسیال مسیحی (CDU/CSU) با 31 درصد حمایت در صدر قرار دارد، در حالی که حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) با 21 درصد در جایگاه دوم است. حمایت از حزب سوسیال دموکرات (SPD) به رهبری شولتس به 16 درصد کاهش یافته و حزب سبزها 14 درصد و ائتلاف تازه‌ تاسیس زارا واگنکنشت (BSW) حدود 6 درصد از آرای عمومی را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به حضور احزاب کوچکی مانند حزب دموکرات آزاد (FDP) و حزب چپ (Die Linke) که به آستانه 5 درصدی ورود به بوندستاگ نزدیک هستند، نتیجه انتخابات همچنان غیرقابل پیش‌بینی است.
بازارها با احتیاط واکنش نشان می‌دهند بازارهای اروپایی روز سه‌شنبه تقریبا بدون نوسان ماندند، زیرا سرمایه‌گذاران مشغول ارزیابی نخستین اقدامات سیاستی ترامپ بودند.
شاخص دکس آلمان در سطح 20,990 واحد بدون تغییر باقی ماند و نزدیک به رکوردهای قبلی خود حرکت کرد. با این حال سهام شرکت‌های زارتوریوس 2.1 درصد، زیمنس هلتینیرز 2 درصد و راینمتال 1 درصد رشد کردند و سهام شرکت‌های کومرتس‌بانک 1.7 درصد، فرزنیوس مدیکال کر 1.5 درصد و آر.دبلیو.ای 1.2 درصد کاهش یافتند.
شاخص یورو استاکس 50 نیز تقریبا ثابت بود؛ سهام ال‌وی‌ام‌اچ با 2 درصد رشد پیشتاز بود در حالی که بانک سانتاندر با افت 1.7 درصدی در قعر جدول قرار گرفت.
در بازار ارز یورو با 0.6 درصد کاهش به 1.0357 رسید و بخشی از افزایش 1.4 درصدی روز دوشنبه خود را که ناشی از آرامش نسبت به عدم وجود تعرفه‌های فوری در فرمان‌های اجرایی ترامپ بود، از دست داد.
بانک مرکزی اروپا انتظار می‌رود در نشست سیاستی خود در پنج‌شنبه هفته آینده نرخ بهره را 25 واحد کاهش داده و به 2.75 درصد برساند، اقدامی که ممکن است فشار بیشتری بر یورو وارد کند.