بزرگنمايي:

بازار آریا - آیا سامانه جدید می‌تواند به شفافیت بازار خودرو کمک کند یا صرفاً ابزاری برای اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات خودرو لوکس خواهد بود. احتمال حذف صنف دلالان خودرو و نمایشگاه‌داران ماشین چقدر است؟

سامانه آنلاین معاملات خودرو، بین این همه سایت و سامانه‌ای که تقریبا برای هر کاری در نظر گرفته‌اند، مظلوم واقع شده است. تقریبا دو سالی می‌شود که مقدمات کار را فراهم کرده‌اند، یکی دو تا پلتفرم پای کار آمده‌اند و حتی مصوبه قانونی هم آماده است، اما کسی حاضر نیست شروع کار را گردن بگیرد.
سامانه آنلاین معاملات خودرو تنها جنبه تسهیل‌گری ندارد. نیامده فقط کار را راحت کند و جلوی اتلاف وقت را بگیرد. طرح اولیه شامل چند نکته از جمله بالا بردن امنیت معاملات خودرو و کاهش کلاهبرداری‌های احتمالی است. به همین دلیل راه‌اندازی سامانه آنلاین معاملات خودرو را می‌توان چیزی در تراز طرح ساماندهی املاک و مستغلات کشور به حساب آورد. حذف قولنامه دستی، کنار زدن نمایشگاه‌های ماشین بدون جواز و پروانه کسب یا انجام سریع استعلام خلافی و انواع بیمه خودرو از دیگر مزایای الکترونیکی کردن معاملات در قالب سامانه معاملات آنلاین خودرو خواهد بود.
نقش سامانه آنلاین معاملات خودرو با مالیات خودرو
سامانه آنلاین معاملات خودرو، شکل سنتی بازار خرید‌وفروش خودرو نو و کارکرده را تغییر می‌دهد. روند نقل‌و‌انتقال سند خودرو در حال حاضر، پس از مرحله تحویل در شرکت خودروسازی مشخص نیست. اطلاعات مالک و مالکان بعدی جایی درج نمی‌شود و دسترسی به این اطلاعات به‌صورت یکپارچه و الکترونیکی مقدور نیست. کسی نمی‌داند خودرویی که یک فرد از کارخانه تحویل گرفته و به فرد دیگری فروخته چه مشخصاتی دارد و بعد‌ها کجا می‌رود.
امکان دارد یک خودرو چند بار خرید و فروش شود و هیچ اطلاعاتی درباره اینکه چه فردی خودرو را خریده یا چقدر برای خرید خودرو پول داده جایی ثبت نمی‌شود. 
سامانه ثبت معاملات خودرو، کمک می‌کند تمام اطلاعات مربوط به خرید‌و‌فروش تمام خودرو‌ها ثبت شود و عملا نقل‌و‌انتقال خودرو به‌صورت یک پرونده منظم در دسترس قرار بگیرد. همچنین قرارداد‌های نقل‌و‌انتقال خودرو یکسان می‌شود و دیگر هر فردی به‌صورت دلخواه و روی یک کاغذ برای خودش قولنامه خرید و فروش خودرو نمی‌نویسد.
سامانه آنلاین معاملات خودرو کمک می‌کند تمام نقل‌و‌انتقالات، به صورت روشن و شفاف و طبق اصول قید شده در سامانه بایگانی شود. همچنین با راه‌اندازی این سامانه، خرید‌و‌فروش وکالتی خودرو و دردسر‌هایی که معمولا باعث رنجش فروشندگان و خریداران خودرو می‌شد به پایان برسد.
سامانه آنلاین معاملات خودرو به منظور جلوگیری از هرگونه سواستفاده و کلاهبرداری، برای طرفیت معامله کد رهگیری صادر می‌کند و از زمان راه‌اندازی در تاریخی مشخص، همه افراد باید اطلاعات خودرویی که قصد فروش آن را دارند، ثبت کنند. در پیشنهاد اولیه آمده، حتی اگر کسی قصد فروش خودرو خود را نداشت، قانون او را مکلف کند اطلاعات خودرو را در سامانه به ثبت برساند. این بند مانند سامانه املاک و اسکان است. جنبه جمع‌آوری اطلاعات را دارد.
راه‌اندازی سامانه یکپارچه نقل‌و‌انتقال خودرو، به همین دلیل منتقدانی دارد؛ به گفته آنها این سامانه الزاما به‌منظور رفاه حال مردم طراحی نشده است. بین خودمان بماند، اما اگر دولت بخواهد قدم جدیدی رد راستای طرح مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات خودرو لوکس بردارد، اطلاعات مورد نیازش دقیقا از سامانه‌های مشابه سامانه آنلاین معاملات خودرو تامین خواهد شد. 
طرح مالیات از عایدی سرمایه می‌گوید کسانی که از طرح یکپارچه خودرو می‌خرند فقط در صورتی از مالیات معاف هستند که خودروی خریداری شده از سامانه یکپارچه خودرو را بالای سه سال نگهداری کنند. اما افرادی که خودرو خریداری شده از سامانه یکپارچه را کمتر از دو سال نگه دارند، باید 20 درصد از سود خودرو را به عنوان مالیات بر عابدی سرمایه بدهند و نگهداری خودرو کمتر از سه سال، شامل مالیات 10 درصدی می‌شود.
سامانه آنلاین معاملات خودرو با این حال ترجیح می‌دهد روی بحث شفافیت نقل‌و‌انتقال خودرو و جلوگیری از معاملات غیرواقعی خودرو یا نهایتا بستن دست‌وپای دلالان تمرکز کند. این بخش‌ها هم قطعا تاثیرپذیر هستند، اما مهمتر از همه اینکه دست کلاهبردار‌های حوزه فروش خودرو بسته می‌شود، چون مراحل نقل‌و‌انتقال خودرو در بانک اطلاعاتی جامعی به‌صورت کامل قید خواهد شد.
بیشتر بدانید | سامانه آنلاین معاملات خودرو با یک‌بار استعلام وضعیت معاینه فنی، بیمه، مشخصات فنی خودرو، جریمه، تصادف، خسارت‌هایی که در اثر تصادف از طریق بیمه پرداخت شده، مالک وسیله نقلیه، سرقت، تغییر موتور خودرو یا بدنه، توقیف‌ها و... را هم‌زمان مشخص می‌کند
چالش‌ها و موانع پیش روی سامانه معاملات خودرو 
سامانه آنلاین معاملات خودرو تقریبا دو سال پیش روی زبان‌ها افتاد. در آن زمان می‌گفتند قرار است قولنامه، مبایعنامه، خرید‌و‌فروش وکالتی و معاملات صوری خودرو به واسطه این سامانه به تاریخ بپیوندد. همچنین گفته شد سامانه آنلاین معاملات خودرو، به شکل یکپارچه، صفر تا 100 معاملات خودرو‌های نو و کارکرده را دست می‌گیرد و نمی‌گذارد تخلفی انجام شود.
سامانه آنلاین معاملات خودرو، همچنین به عهده وزارت صنعت گذاشته شد و گفتند راه اندازی آن قریب‌الوقوع است، اما سقوط هلی‌کوپتر، تغییر دولت و تحولاتی که در وزارتخانه‌ها رخ داد، اجرای طرح سامانه آنلاین معاملات خودرو را به حاشیه برد و تازه چند روزی است که دوباره درباره آن اخباری پراکنده به گوش می‌رسد.
راه‌اندازی سامانه آنلاین معاملات خودرو، در ظاهر به درد تسهیل و شفاف‌سازی معاملات خودرو می‌خورد. می‌گویند هدف از ایجاد سامانه آنلاین معاملات خودرو، حذف واسطه‌ها، کاهش قیمت خودرو، شفافیت در معاملات و جلوگیری از تخلفات در بازار خودرو است. چیزی که در نهایت می‌تواند به حذف قیمت‌های کاذب و حباب قیمت در بازار خودرو کمک کند.
همه‌شان شیک و اتوکشیده به نظر می‌رسند، اما با راه‌اندازی سامانه آنلاین معاملات خودرو، خریدار و فروشنده مستقیم با هم ارتباط می‌گیرند. اگر کمی سخت‌گیرانه قضاوت کنیم، ممکن است به نظر برسد سامانه آنلاین معاملات خودرو به حذف تدریجی نمایشگاه‌های خودرو از چرخه معاملات منجر خواهد شد. تقریبا شبیه بلایی که سامانه خودنویس در قرارداد‌های اجاره سر املاکی‌ها آورده است.
حذف تدریجی نمایشگاه‌های خودرو از چرخه معاملات، باعث می‌شود هزینه‌های اضافی که به قیمت نهایی خودرو تحمیل می‌شد، کاهش پیدا کند. ثبت اطلاعات، به کاهش تخلفات و کلاهبرداری در معاملات کمک کند و اعتماد بیشتری را در بازار ایجاد خواهد کرد.
اهداف و مزایای سامانه آنلاین معاملات خودرو 
سامانه آنلاین معاملات خودرو، در بودجه 1402 پیش‌بینی شده و به تصویب رسیده پس مقدمات قانونی آن را پشت سر گذاشته‌ایم و وزارت صنعت رسما آن را به‌عنوان تکلیف قانونی پیش روی خود می‌بیند. سامانه آنلاین معاملات خودرو با وجود تمام مزایایی که دارد، با چالش‌هایی رو‌به‌رو است.
احراز هویت دقیق کاربران اولین موضوع چالش‌برانگیز است. برای جلوگیری از سوءاستفاده و کلاهبرداری، لازم است سازوکاری دقیق و قابل اعتماد برای احراز هویت کاربران در نظر گرفته شود. این سازوکار باید قادر به تشخیص هویت واقعی افراد و جلوگیری از ایجاد حساب‌های کاربری جعلی باشد.
سامانه آنلاین معاملات خودرو همچنین باید سازوکاری مشخص و کارآمد برای حل اختلافات احتمالی بین خریداران و فروشندگان در سامانه پیش‌بینی کند. این سازوکار باید قادر به رسیدگی سریع و عادلانه به شکایات و اختلافات باشد. امنیت سامانه و حفاظت از اطلاعات کاربران دیگر چالش پیش‌روی سامانه آنلاین معاملات است که باید با کمک گرفتن از پروتکل‌های امنیتی قوی و سیستم‌های حفاظتی پیشرفته مانع نفوذ و سرقت اطلاعات شود.
مقاومت احتمالی ذینفعان یکی دیگر از چالش‌های احتمالی پیش‌روی سامانه آنلاین معاملات خواهد بود. ممکن است برخی ذینفعان فعلی بازار خودرو، مانند نمایشگاه‌های خودرو، در برابر این تغییر مقاومت نشان دهند. لازم است تمهیداتی برای مدیریت این مقاومت‌ها و ایجاد تعامل سازنده با آنها اندیشیده شود.
سامانه آنلاین معاملات خودرو می‌تواند گامی مهم در جهت ساماندهی بازار خودروی ایران باشد. با حذف واسطه‌ها، افزایش شفافیت و کاهش قیمت‌ها، این سامانه می‌تواند منافع زیادی را برای خریداران و فروشندگان به همراه داشته باشد. سامانه آنلاین معاملات خودرو، بازار سنتی خرید و فروش خودرو از طریق نمایشگاه‌ها را تغییر می‌دهد و با احراز هویت کاربران و ثبت اطلاعات معاملات، امکان تخلفات و کلاهبرداری کاهش پیدا می‌کند.