بازار آریا - دنیای اقتصاد - عاطفه چوپان : در روزهای اخیر، بازار سرمایه با فراز و نشیب‌‌‌‌‌‌هایی مواجه بوده که نشانه‌هایی از تغییر در روند معاملات و رفتار سرمایه‌گذاران را آشکار کرده‌است. با وجود رشد قابل‌‌‌‌‌‌توجه شاخص‌کل در هفته‌های گذشته، فشار فروش در نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز و صف‌‌‌‌‌‌های فروش سنگین در برخی سهام، شاخص را از شکستن مرزهای مقاومتی بازداشت. این وضعیت، همراه با کاهش ارزش معاملات به حدود 12‌هزار ‌میلیارد‌تومان و خروج نقدینگی حقیقی، سوالاتی درباره آینده بازار ایجاد‌کرده‌است.
از یک‌سو، دلار 80‌هزار‌تومانی و افزایش تنش‌های منطقه‌ای، سهامداران را به سمت دارایی‌های امن‌‌‌‌‌‌تر، مانند صندوق‌های طلا و درآمد ثابت‌ها‌ سوق داده‌است، از سوی دیگر اقبال به سهام شرکت‌های کوچک و متوسط که در یک ماه گذشته کمتر مورد‌توجه بودند، روند متفاوتی را در شاخص هموزن رقم‌زده است. این تغییر نشان‌دهنده چرخش نقدینگی به سمت سهام کوچک‌‌‌‌‌‌تر و احتمال رشد در بخش‌هایی از بازار است که پیش‌‌‌‌‌‌تر کم‌‌‌‌‌‌تحرک بودند. با این‌حال، قفل‌شدن صف‌‌‌‌‌‌های فروش در نمادهایی مانند شستا ‌بار‌روانی سنگینی بر کلیت بازار ایجاد‌کرده‌است. اگر این صف‌‌‌‌‌‌ها جمع‌‌‌‌‌‌آوری نشوند و خریداران به بازار بازنگردند، احتمال وقوع شرایط آشفته و تکرار پانیک‌‌‌‌‌‌های گذشته وجود دارد. تحلیلگران بر این باورند که روند بازار در روزهای آینده وابسته به تعادل میان خریداران و فروشندگان و رفع فشار فروش خواهد بود.
از سوی دیگر، خبرهای مثبتی همچون عرضه زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌ها و افزایش سرمایه‌های جذاب می‌تواند زمینه بازگشت اعتماد سهامداران را فراهم کند. به‌نظر می‌رسد بازار در حال تجربه یک اصلاح طبیعی پس از رشدهای اخیر است. اگر حجم معاملات همچنان بالا باقی‌بماند و تعادل در معاملات برقرار شود، می‌توان به بازگشت روزهای مثبت امیدوار بود، اما تداوم فشار فروش، خطراتی را برای روند صعودی شاخص به‌همراه خواهدداشت.
با توجه به شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران باید با دقت بیشتری به روند معاملات توجه کنند و منتظر تحولات آینده باشند. آیا بازار توانایی بازیابی قدرت خود را خواهدداشت؟ یا شاهد ادامه روند نزولی خواهیم بود؟ این سوالی است که پاسخ آن در گرو روزهای آتی خواهد بود.
یک روز منفی طبیعی است، روزهای منفی؛ نه
مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه، به بررسی روند نزولی شاخص‌کل بازار سرمایه در روز گذشته پرداخت. وی اظهار کرد: «امروز شاخص‌کل با کاهش حدود 50‌هزار‌واحدی به سطح 2‌میلیون و 777‌هزار واحد رسید؛ این در حالی است که از آذرماه سال‌جاری، بازار سرمایه روندی مثبت را تجربه کرده‌بود، اما روز گذشته، یکی از سنگین‌‌‌‌‌‌ترین افت‌‌‌‌‌‌های اخیر بازار به‌ثبت رسید.»
محبی با اشاره به شروع مثبت بازار در ابتدای روز گفت: «بازار دیروز با روندی امیدوارکننده آغاز شد، اما عرضه‌های سنگین در برخی از نمادها و گروه‌ها، به‌ویژه صندوق‌های اهرمی و گروه خودرو، شرایط را تغییر داد. این گروه‌ها که بعضا به‌عنوان لیدر بازار شناخته می‌شوند، نقش مهمی در ایجاد فضای منفی و سایه ترس بر بازار داشتند.» وی ادامه‌داد: «در روزهای گذشته، بازار سرمایه شاهد رشدهای سنگین بیش از 50‌هزار‌واحدی بود، اما چنین افتی پس از چند روز مثبت قوی، عجیب به‌نظر نمی‌رسد. از سوی دیگر، ارزش معاملات به 12‌هزار‌میلیارد‌تومان کاهش‌یافت و حدود 2‌هزار‌میلیارد‌تومان خروج پول حقیقی ثبت شد. این موضوع در کنار افزایش استقبال از صندوق‌های درآمد ثابت و کاهش ارزش معاملات اختیارها، نشان‌دهنده تداوم سایه ترس در بازار است.» محبی در مورد نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز بازار افزود: «محرک اصلی بازار این روزها سهام بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز هستند. اگر فشار فروش سنگین در نمادهایی مانند خودرو و بانک ادامه یابد، می‌تواند برای بازار خطرناک باشد. البته این موضوع مشروط به تداوم روند نزولی است.» وی تاکید کرد: «در صورتی‌که معاملات امروز بهتر عمل کند و شاهد استقبال مجدد سهامداران باشیم، افت دیروز بازار را می‌توان یک اصلاح کوچک درنظر گرفت. با توجه به رشد سریع شاخص‌کل از 2.2‌میلیون واحد به 2.8‌میلیون واحد، چنین اصلاحی طبیعی است.» از دیگر عوامل تاثیرگذار بر بازار، کاهش قیمت دلار و رسیدن آن به محدوده 80‌هزار‌تومان بود. محبی اظهار کرد: «کاهش قیمت دلار، به‌‌‌‌‌‌همراه تنش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه، به افزایش تقاضا برای صندوق‌های طلا منجر شده‌است. این استقبال نشان می‌دهد سهامداران به‌دنبال محل امن‌‌‌‌‌‌تری برای سرمایه‌گذاری هستند.»
وی همچنین افزود: «با وجود این، برخی سهامداران نسبت به رشد ادامه‌دار اونس جهانی و دلار مطمئن نیستند. هرچند به عقیده من، روند رشد دلار ادامه‌دار خواهد بود، اما اینکه آیا سرمایه‌گذاران بازار سرمایه را به‌عنوان مقصد اصلی خود انتخاب خواهند کرد یا خیر، به شرایط روزهای آینده بستگی دارد.» محبی در پایان گفت: «تا زمانی‌که حجم معاملات بالاست، نشان‌دهنده تعامل خریداران و فروشندگان است و این نکته مثبت به‌شمار می‌رود، اما یک روز منفی به‌‌‌‌‌‌تنهایی نمی‌تواند به‌معنای بازگشت روند نزولی باشد. اگر بازار امروز به تعادل برسد، می‌توان به تداوم روزهای مثبت امیدوار بود، با این‌حال در صورت تداوم فشار فروش، خطرات بیشتری بازار را تهدید خواهد کرد.» وی تاکید کرد: «ارزیابی دقیق‌تر وضعیت بازار در روزهای آینده ممکن خواهد بود. باید دید آیا سهامداران همچنان به بازار سرمایه اعتماد خواهند داشت یا خیر. شرایط فعلی نیازمند بررسی مستمر و تحلیل دقیق است.»
صف‌‌‌‌‌‌های فروش باید جمع شود

حسن حسین‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روندی که در دو روز ابتدایی هفته شاهد آن بودیم، گفت: «با شرایط موجود عملا شاخص‌کل از شکستن سطح دو‌میلیون و 850‌هزار واحد باز مانده‌است. هرچند ارزش معاملات توانسته خود را در سطح بالای 10‌هزار‌میلیارد‌تومان نگه دارد ولی از تب و تاب هفته‌های گذشته کاسته شده‌است. سهام شاخص‌ساز و دلاری در بازه منفی و اغلب صف‌های فروش مورد دادوستد قرار می‌گیرند که این فرآیند حتی به صنایع بزرگ‌ ریالی مثل خودرویی‌ها و بانکی‌ها نیز تسری پیدا کرده‌است.» وی ادامه‌داد: در این میان شرکت‌های کوچک که در یک و نیم ماه گذشته زیاد مورد‌توجه بازار نبودند مورد اقبال قرارگرفته و نقدینگی به سمت شرکت‌های متوسط و کوچک تغییرمسیر داده که در سبز‌بودن شاخص‌کل هموزن قابل‌رصد است. نکته مهم بازار روز یکشنبه برخی صف‌های فروش سنگین مانند شستا بودند که قفل سنگینی داشتند و تحرک در سایر سهام تاثیری بر این نمادهای مهم نداشت از این‌رو‌ بار روانی سنگینی بر کلیت بازار ایجاد‌کرده‌بودند. این تحلیلگر معتقد است در روزهای پیش‌رو باید شاهد تحرکاتی در جهت جمع‌شدن صف‌های فروش سنگین و تاثیرگذار در بازار باشیم، او گفت: «خبرهای مثبت و بنیادی زیادی از عرضه زیرمجموعه‌ها تا افزایش سرمایه‌های جذاب را در بطن خود دارند؛ در غیر‌این‌صورت با سنگین‌تر‌شدن صف‌های فروش و کاهش خریدار، شرایط می‌تواند بسیار آشفته شود و پنیک بازار سهام تجربه‌های گذشته را تکرار کند.»