بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای‌اقتصاد – مشهد - زهره کهندل : این روزها ناترازی انرژی به عنوان یک ابرچالش جدی گریبانگیر صنایع و واحدهای تولیدی و حتی مصارف خانگی است. چالشی که تبعات آن بخش‌‌‌های مختلف را درگیر کرده و به کاهش بهره‌‌‌وری و اختلال در فعالیت‌‌‌های اقتصادی و تولیدی منجر شده است، چرا که صنایع در هم تنیده‌‌‌اند و اثرات ناشی از قطعی برق بر فعالیت همه صنایع داخلی و حتی مساله صادرات است.
قطع برق مشترکان خانگی علاوه بر قطعی برق صنایع نشان از جدی بودن بحران ناترازی انرژی در کشور دارد.
به عقیده کارشناسان یکی از راه‌‌‌حل‌های پیش رو، علاوه بر مدیریت بهینه مصرف انرژی به‌ویژه در مصارف خانگی، استفاده از انرژی‌‌‌های پاک و ساخت نیروگاه در کنار صنایع است که علاوه بر کمک به رفع ناترازی انرژی در کشور در رفع بخشی از مشکلات محیط‌زیستی مانند آلودگی که ناشی از استفاده از سوخت‌‌‌های بی‌‌‌کیفیت در صنعت است نیز تاثیرگذار خواهد بود. در واقع تولید انرژی الکتریکی یکی از زیرساخت‌‌‌های اساسی «توسعه پایدار» است که با توجه به رشد سالانه مصرف انرژی الکتریکی در کشور، احداث و توسعه نیروگاه‌‌‌ها امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
راهکاری برای کاهش ناترازی انرژی
با وجود بحران ناترازی برق در منطقه شرق کشور و ضرورت بهره‌‌‌گیری از منابع انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، شرکت‌های صنعتی بزرگ این منطقه گام‌‌‌هایی را برای توسعه زیرساختی در حوزه انرژی ‌برداشته‌‌‌اند. در همین راستا احداث دو نیروگاه برق بادی به ظرفیت مجموعا 300 مگاوات، از پروژه‌‌‌های مهم به شمار می‌رود.
سنگان منطقه‌‌‌ای استراتژیک در بخش معدن به‌ویژه صنعت فولاد است و از آن به عنوان عسلویه معدنی شرق کشور یاد می‌شود و از طرفی وزش و سرعت باد در این منطقه مناسب است. علی رسولیان، مدیر مجتمع سنگ‌‌‌آهن سنگان خواف در گفت‌‌‌وگو با اکو ایران یکی از مهم‌ترین چالش‌‌‌ها در بهره‌برداری سنگ‌‌‌آهن سنگان را ناترازی انرژی دانسته و می‌‌‌گوید: در فصل‌‌‌های مهمی از سال که تولید رونق می‌گیرد با مشکل قطعی برق مواجهیم و در این منطقه کارخانه‌ها برق سبز را با قیمت بالایی می‌خرند. برنامه‌‌‌ای که ما تدوین کردیم این است که خودمان انرژی خورشیدی و بادی را برای تولید برق استفاده کنیم. او اضافه می‌کند: مجتمع سنگ‌آهن سنگان با حمایت مدیرعامل این مجتمع و وزارت صمت، راه‌‌‌اندازی نیروگاه 50 مگاواتی برق را در دستور کار دارد که سرمایه‌گذاری روی آن در شورای عالی معادن مصوب شده و اکنون پروژه در مرحله مطالعاتی است.
مدیر مجتمع سنگ‌‌‌آهن سنگان با اشاره به اقدامات فولاد مبارکه اصفهان برای تاسیس نیروگاه 250مگاواتی برق از انرژی بادی در منطقه سنگان تاکید می‌کند: بقیه شرکت‌ها را هم تشویق می‌‌‌کنیم که کمیته ویژه تامین انرژی در این منطقه ایجاد کنند، چرا که منطقه خواف، تونل بادی بسیار خوبی دارد و تجهیزات مناسبی را وارد منطقه کرده‌ایم تا از انرژی بادی استفاده کنیم، به طوری که برق تولیدی هم پاسخگوی مصرف داخلی باشد و هم آن را به کشورهای مجاور همچون افغانستان صادر کنیم. وی اضافه می‌کند: در این زمینه قدم‌هایی برداشته شده و امیدواریم راه‌اندازی نیروگاه سیکل ترکیبی50 مگاواتی توسط مجتمع سنگان و 250 مگاواتی فولاد مبارکه که به نمایندگی فولاد سنگان دنبال می‌شود، سریع‌‌‌تر به نتیجه برسد.
فراتر از مرزها
به گفته رسولیان، راه‌‌‌اندازی نیروگاه سیکل ترکیبی فرصتی است که همه سرمایه‌گذاران منطقه و بخش خصوصی می‌توانند در آن مشارکت کنند و اگر شرایط فاینانس حل شود یعنی در دوره‌‌‌های پنج‌ساله تامین مالی انجام شود، این نیروگاه قابلیت تامین برق زیادی را برای استفاده در سطح کشور دارد.
وی با اشاره به فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری خوب در افغانستان به‌ویژه در بخش معادن عنوان می‌کند: در حوزه معادن روی و مس در آنجا مشغول هستیم و برای آهن هم برنامه داریم تا زنجیره کامل شود ولی این زنجیره نیاز به انرژی‌‌‌هایی چون آب و برق و گاز دارد و ایجاد کامل زنجیره در آنجا ممکن نیست.
مدیر مجتمع سنگ‌‌‌آهن سنگان دلیل اصلی عدم تکمیل زنجیره را فقر انرژی در افغانستان دانسته و می‌‌‌افزاید: خوراک اصلی معادن، گاز است و به دلیل کمبود انرژی گاز، ایجاد زنجیره کامل در آنجا غیرممکن است ولی زمینه‌های همکاری با بخش خصوصی افغانستان در حال انجام است.
او با تاکید بر اینکه در زمینه ساخت پست برق و گاز که برای معادن بسیار مهم است قدم‌‌‌هایی باید برداشته شود، یادآور می‌شود: اکنون دو پست برق 400 کیلووات در منطقه سنگان فعال است و مسیر ریلی تا داخل افغانستان وجود دارد، ضمن اینکه تفاهم‌‌‌نامه‌‌‌هایی بین بخش خصوصی ایران و افغانستان در حال انعقاد است.
الزام به احداث نیروگاه، نه خرید انرژی
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز درباره تبعات ناترازی انرژی ‌بر واحدهای تولیدی، صنایع و اقتصاد استان می‌‌‌گوید: خراسان رضوی در زمینه تولید برق در تابستان ناترازی مثبت داشته، به طوری که میزان تولید برق از مصرف بیشتر است اما به دلیل اینکه به شبکه سراسری وصل هستیم، 1300 تا 1500 مگاوات از استان خارج می‌شود و این موضوع باعث قطعی برق در استان است. نسرین یوسفی‌عارفی با اشاره به اینکه در صورت نرسیدن گاز به نیروگاه‌‌‌های کشور که منجر به کاهش تولید برق می‌شود، مشکلات در این استان بیشتر از سایر استان‌‌‌ها خواهد بود، خاطرنشان می‌کند: طبق آمار در خراسان رضوی میزان کسری برق شبکه در زمستان 300 تا 500 مگاوات است که اگر شبکه سراسری دچار مشکل شود، فشار بیشتری به واحدهای صنعتی از نظر قطعی برق وارد می‌شود. یوسفی با بیان اینکه قوانین حمایتی در حوزه انرژی اندک است، می‌‌‌گوید: طبق ماده 16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان، صنایع بزرگ موظفند به اندازه 1 تا 5‌درصد انرژی مورد نیاز نیروگاه خورشیدی بزنند و در غیر‌این صورت وزارت نیرو موظف است ‌درصد ذکر شده از برق مصرفی این صنایع را با تعرفه برق تجدیدپذیر محاسبه کرده و از صنایع اخذ کنند. این مبالغ ضمن تفکیک از قبوض برق، به میزان 50‌درصد مستقیما صرف خرید تضمینی برق تجدیدپذیر می‌شود و باید 25‌درصد برای توسعه زیرساخت‌‌‌ها و 25‌درصد در قالب تسهیلات به صنایعی که می‌‌‌خواهند نیروگاه بزنند ارائه شود.