بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد -نسیم نوحه خوان : جایگزینی دلار توافقی 64هزار تومانی به جای دلار مبادله باعث شده است تا قیمت لوب‌‌‌کات به‌عنوان خوراک شرکت‌های تولیدکننده روانکارهای صنعتی به یک‌باره طی یک هفته 6‌درصد افزایش یابد، این در حالی است که شاخص برنت در بازار جهانی روند نزولی را در پیش گرفته است. با توجه به سیاست ارزی کشور، دلار پایه بورس‌کالا افزایش یافته و به‌طور متوسط در 6ماه ابتدایی سال قیمت هر کیلوگرم لوب‌‌‌کات 22 تا 24‌هزار تومان بود که با نرخ‌های دلار توافقی که چیزی حدود 64‌هزار تومان در نظر گرفته شده است، نرخ لوب‌‌‌کات نیز به سمت کانال 26 تا 27‌هزار تومان افزایش یافت.
نرخ خوراک شرکت‌های تولیدکننده روانکارهای صنعتی از ابتدای سال 1403 تاکنون حدود 42‌درصد افزایش داشته‌‌‌ و این در حالی رقم خورده که مجوزی برای افزایش قیمت محصول این شرکت‌ها صادر نشده است؛ از این‌رو تولیدکنندگان و بازار در بلاتکلیفی به سر می‌‌‌برند.
افزایش قیمت لوب‌‌‌کات سبک به‌عنوان خوراک شرکت‌های روغن‌‌‌سازی، بازار را به سمت احتکار هدایت می‌کند و بررسی تالار پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی طی هفته ابتدایی دی‌ماه سال‌جاری نشان می‌دهد که میزان عرضه و معاملات لوب‌‌‌کات در این بازار کاهش قابل‌توجهی داشته است، این در حالی است که قیمت پایه این محصول تحت‌تاثیر دلار توافقی 64هزار تومانی رشد 6درصدی را به ثبت رسانده است. علی اسکینی، کارشناس ارشد بازار مالی، به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: ایران به دلیل داشتن انحصار نفت رافینت، تنها تولیدکننده محصول لوب‌‌‌کات در سطح منطقه است، به طوری پالایشگاه‌‌‌های کشورهای منطقه همچون کویت، عربستان و عراق نیز امکان تولید لوب‌‌‌کات را ندارند. لوب‌‌‌کات ماده اولیه تولید روانکارها محسوب می‌شود که سالانه تقریبا 2میلیون تن توسط پالایشگاه‌‌‌های مختلف در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران عرضه می‌شود. فرمول قیمت‌گذاری لوب‌‌‌کات تابعی از قیمت نفت‌کوره سولفور بالاست که به طور تقریبی می‌‌‌توان گفت حاصل‌ضرب 1.15 در قیمت نفت‌کوره به‌عنوان ضریبی برای قیمت‌گذاری لوب‌‌‌کات تولیدی شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود که به صورت هفتگی نرخ به دست می‌‌‌آید و در نرخ دلار نیما ضرب می‌شود و در نهایت قیمت پایه بورس‌کالا حاصل می‌شود. با توجه به مازاد عرضه لوب‌‌‌کات در بورس‌کالا رقابت خاصی برای این محصول رقم نمی‌‌‌خورد، بنابراین قیمت پایه تابعی از نرخ نفت‌کوره سولفور بالا و دلار است. تولیدکننده‌‌‌های روانکار به‌طور معمول سالانه 2 تا 2.5میلیارد دلار فروش دارند. در حال حاضر چهار تولیدکننده در کشور برای این محصول وجود دارد که سالانه با میزان فروشی که دارند چیزی حدود 500میلیون دلار سود خالص محقق می‌‌‌کردند و حاشیه سود خالص 20 تا 25درصدی در صورت‌های مالی این شرکت‌ها مشاهده می‌‌‌شد.
افزایش 30درصدی نرخ روغن‌موتور
وی افزود: اتفاقی که در این میان افتاد قیمت لوب‌‌‌کات در سال 1401 به طور میانگین حدود 13 تا 14‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد که در سال 1402 با توجه به سرکوب ارزی که رخ داد و نرخ دلار نیمایی تغییر قابل‌توجهی نداشت و از طرفی قیمت‌های جهانی شروع به کاهش کردند، متوسط قیمت لوب‌‌‌کات 16‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد و دولت سیزدهم نیز موافق افزایش نرخ‌های داخلی برای صنایع نبود و صنعت روانکار که به طور تقریبی هر سال در خرداد یا تیرماه با افزایش قیمت همراه بود، به دلیل مناسباتی که در این دوماه وجود داشت در سال 1402 افزایش قیمت نداشت و درنتیجه سودآوری شرکت‌های تولیدکننده لوب‌‌‌کات به‌شدت کاهش یافت. با وجود رشد 23درصدی فروش شرکت‌های تولیدکننده اما سود خالص این شرکت‌ها افت 15درصدی را به ثبت رساند و سود خالص 500میلیون دلاری به چیزی حدود 300میلیون دلار کاهش یافت. این مسیر ادامه داشت تا اینکه در خردادماه سال 1403 افزایش نرخ انجام شد و محصولات بنزینی و روغن‌موتور حدود 30‌درصد افزایش قیمت داشتند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه در ادامه عنوان کرد: این شرکت‌ها نرخ محصولات روغن موتور داخلی را افزایش دادند و سایر محصولات عمدتا صادراتی هستند و با نرخ دلار نیما تنظیم قیمت می‌‌‌شوند ‌‌‌و تابع قیمت نفت هستند. زمانی که صورت‌های مالی این شرکت‌ها بررسی می‌شود، حاشیه سود شرکت‌های بنزینی 20‌‌‌درصد و حاشیه سود شرکت‌های محصول دیزلی بین 10 تا 15‌درصد متغیر است، اما به دلیل افزایش قیمت‌هایی که رخ داده و برای این شرکت‌ها جذاب نبوده، حاشیه سود آنها در این مدت کاهشی بوده است. اتفاقی که در این میان افتاده، این است که با توجه به سیاست ارزی کشور، دلار پایه بورس‌کالا افزایش می‌‌‌یابد و به طور متوسط در 6ماه ابتدایی سال قیمت هر کیلوگرم لوب‌‌‌کات 22 تا 24‌هزار تومان بود که پیش‌بینی‌‌‌ می‌شود با نرخ‌های دلار توافقی که چیزی حدود 64‌هزار تومان در نظر گرفته شده است، احتمال می‌رود نرخ لوب‌‌‌کات نیز به سمت کانال 26 تا 27‌هزار تومان افزایش یابد. این در حالی رقم می‌‌‌خورد که شاخص برنت نیز از کانال 80دلار به ازای هر بشکه عقب‌‌‌نشینی کرده و وارد کانال 70دلار شده و این موضوع موجب شده است تا قیمت جهانی نفت‌کوره سولفور بالا و لوب‌‌‌کات نیز کاهشی شود و به این دلیل است که اثر یک‌باره تغییر نرخ دلار را بر این محصول شاهد نیستیم. اسکینی تاکید کرد: در این شرایط به نظر می‌رسد شرکت‌ها مجددا افزایش قیمتی برای محصولات خود داشته باشند. به‌عنوان مثال، قیمت روغن‌موتور بنزینی تولیدی یک شرکت 2.5برابر لوب‌‌‌کات است که اگر بخواهد حاشیه سود نرمال شرکت‌های تولیدی تداوم داشته باشد، باید حداقل با دلار 75‌هزار تومانی در یک‌سال آینده افزایش قیمت 50درصدی داشته باشند تا بتوانند حاشیه سود معمول و منطقی را که داشتند حفظ کنند؛ در غیر‌این‌صورت کاهش سودآوری که این صنعت در سال 1402 تجربه کرد تکرار خواهد شد.
افت قابل‌توجه معاملات بورس‌کالا
بررسی تالار پتروشیمی و فرآورده‌‌‌های نفتی طی هفته اول دی‌ماه نشان می‌دهد این بازار میزبان 10‌هزار تن لوب‌‌‌کات سبک بوده که همه این حجم مورد معامله قرار گرفته است؛ این در حالی است که میانگین قیمت پایه برای این محصول 26‌هزار و 234تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شده که نسبت به هفته گذشته 6‌درصد رشد را به ثبت رسانده است و این موضوع تحت‌تاثیر جایگزینی دلار توافقی 64هزار تومان به جای دلار مبادله‌‌‌ای است. این در حالی است که طی هفته پایانی آذرماه 69‌هزار و 950تن لوب‌‌‌کات سبک در بازار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که 37‌هزار و 850تن از آن با میانگین قیمت پایه 24‌هزار و 654تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش رسید.