بازار آریا - دنیای اقتصاد : ترک کار مدیران عامل موضوع تازه‌‌‌ای نیست، اما امسال به سطح بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای رسید. به نقل از شرکت کاریابی و جابه‌‌‌جایی شغلی «چلنجر گری» (Challenger Gray) که از سال 2002 به این سو تغییرات مدیران‌‌‌عامل را ثبت و بررسی می‌کند، تا نوامبر امسال، 1991 مدیرعامل در آمریکا اعلام کرده‌‌‌اند از سمت خود کناره‌‌‌گیری می‌کنند. این رقم از 1914 مورد ترک شغلی که در طول سال 2023 اتفاق افتاد پیشی‌‌‌ گرفته و نسبت به 1710 مورد در بازه زمانی مشابه سال گذشته‌(یعنی تا نوامبر)، 16‌درصد افزایش داشته است. برای ترک شغل مدیران عامل دلایل متعددی عنوان می‌شود، اما عمده‌‌‌ترینشان به نقل از شرکت چلنجر، عدم‌ارائه دلیل مشخص، بازنشستگی، پیدا کردن فرصت‌‌‌های بهتر و استعفاست.
اما چه عواملی باعث افزایش این روند شده است؟ افزایش روند ترک شغل مدیران عامل چند عامل کلیدی دارد:
•فشار عملکرد: مدیران عامل برای ارائه نتایج مطلوب به شدت تحت فشار هستند و در بازار رقابتی امروز و به‌خصوص در بازارهای قوی‌‌‌تر، هیات‌‌‌مدیره‌‌‌ها سریع‌‌‌تر از همیشه عمل می‌کنند و تحمل کمتری برای عملکرد ضعیف دارند. به همین دلیل مدیران عاملی که قادر نباشند ارزش افزوده‌‌‌ای برای سازمان داشته باشند، بیشتر زیر ذره‌‌‌بین قرار می‌‌‌گیرند.
•بی‌‌‌ثباتی اقتصادی: چالش‌‌‌هایی مانند تورم، کمبود نیروی کار و اختلال در زنجیره تامین باعث تغییرات مدیریتی بیشتری شده است.
•تغییرات استراتژیک: شرکت‌ها به دنبال مدیرانی هستند که در مدیریت تحولات تکنولوژی، مسائل پایداری و بحران‌های ژئوپلیتیک توانمند باشند. اگر بین هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت تفاوت دیدگاه‌‌‌های استراتژیک مانند میزان سرعت و شدت پذیرش تکنولوژی‌‌‌های جدید یا ورود به بازارهای تازه، وجود داشته باشد ممکن است مدیران عامل مجبور به ترک سازمان شوند.
•فرسودگی و استرس: رهبری یک شرکت، به‌‌‌ویژه در دوره‌‌‌های پرتلاطمی مانند بی‌‌‌ثباتی اقتصادی، کمبود نیروی کار یا بحران‌های جهانی، می‌تواند از لحاظ جسمی و احساسی فرساینده باشد. دلیل کناره‌‌‌گیری برخی از مدیران عامل این است که دیگر نمی‌توانند با این روال ادامه دهند.
•برنامه‌‌‌ریزی جانشینی: گاهی اوقات، کناره‌‌‌گیری بخش برنامه‌‌‌ریزی ‌‌‌شده‌‌‌ای از فرآیند انتقال رهبری سازمان است. شرکت‌ها به دنبال چهره‌‌‌های تازه‌‌‌ای برای هدایت سازمان در محیط‌‌‌های تجاری رو به رشد و متغیر هستند؛ به‌‌‌ویژه در مواجهه با تغییرات تکنولوژیک یا بازار.
•رسوایی: رسوایی‌‌‌ شخصی یا حرفه‌‌‌ای یک مدیرعامل می‌تواند به اعتبار شرکت آسیب برساند؛ حتی اگر سازمان مستقیما در آن دخیل نباشد. کناره‌‌‌گیری اغلب راهی برای «پاک‌‌‌سازی» تلقی می‌شود.
•دنبال ‌‌‌کردن علاقه‌‌‌مندی‌‌‌های دیگر: همه کناره‌‌‌گیری‌‌‌ها دراماتیک نیستند. برخی مدیران عامل سازمان را ترک می‌کنند تا پروژه‌‌‌های جدیدی را آغاز کنند. مثلا کتابی بنویسند یا حتی زودتر بازنشسته شوند تا به علاقه‌‌‌مندی‌‌‌های شخصی‌‌‌شان برسند. برای برخی هم، دیدگاهی که دارند، فراتر از شرکتی است که مسوول هدایتش هستند.
•تغییر انتظارات ذی‌نفعان: انتظارات نسبت به محیط‌‌‌زیست، مسائل اجتماعی و حکمرانی (ESG) در حال افزایش است و مدیرانی که نتوانند خود را با این چالش‌‌‌های مدرن سازگار کنند ممکن است توسط کسی جایگزین شوند که توانایی بیشتری در مدیریت این موارد دارد.
این تغییرات سریع و عوامل موثر در آن، نشان‌‌‌دهنده تغییرات عمده در دینامیک حاکمیت شرکتی است و از انتظارات و چالش‌‌‌های متغیری حکایت دارد که رهبران شرکت‌ها در محیط کسب‌و‌کار پیچیده امروز با آنها مواجه هستند. تغییرات و جابه‌‌‌جایی‌‌‌ها حتی دامن ابرشرکت‌های آمریکایی همچون بوئینگ و نایکی و استارباکس را که سال‌ها بر صنعت خود سیطره داشته‌‌‌اند، گرفته است. سرعت این تغییرات نشان‌‌‌دهنده افزایش بی‌‌‌حوصلگی مشتریان، سرمایه‌‌‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌‌‌گذاری و هیات‌‌‌مدیره‌‌‌های این شرکت‌ها نسبت به کاهش فروش یا اشتباه‌‌‌های استراتژیک در شرایط خوب اقتصادی است که مصرف‌کنندگان ثابت کرده‌‌‌اند تمایل به خرج کردن دارند.
در دوران پاندمی که شرکت‌ها ناگهان با قرنطینه، دورکاری، مشکلات زنجیره تامین و کمبودها و حتی می‌شود گفت در یک کلام بقا مواجه شده بودند، میزان برکناری و تغییر مدیران عامل کند شد، به طوری که در 14 سال گذشته، سال 2021 با 197 ترک شغل، کمترین تعداد را در تغییرات مدیران عامل داشته است. اما بعد از پاندمی سازمان‌ها با هزینه‌‌‌های استقراض بالاتر، تورم بیشتر، کمبود نیروی کار، تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان و چالش‌‌‌های دیگری مواجه شدند.
کلارک مورفی، مدیرعامل و مدیرکل پیشین شرکت مشاوره رهبری راسل رینولدز می‌‌‌گوید: «هزینه سرمایه و سرعت تحولات بالا رفته است.» به گفته او در یک بازار قوی، عملکرد ضعیف راحت‌‌‌تر به چشم می‌‌‌آید.

کلارک می‌‌‌گوید: «در سال‌هایی که بازدهی اس‌‌‌اندپی 500 دو سال پیاپی بیش از 20‌درصد بوده، هر شرکتی که به شکل چشمگیری عملکرد ضعیف‌‌‌تری داشته باشد، زیر ذره‌‌‌بین می‌رود و هیات‌‌‌مدیره‌‌‌ها سریع‌‌‌تر از آنچه 5یا7سال پیش ممکن بود اقدام کنند، واکنش نشان می‌دهند.»
شرکت‌هایی که تمرکزشان روی مصرف‌کننده است و به تغییر سلایق و جریان‌‌‌ها حساس‌‌‌تر هستند، معمولا جابه‌‌‌جایی مدیران بالاتری را تجربه می‌کنند تا صنایعی مانند نفت و گاز یا خدمات عمومی که به طور معمول مدیران عامل داخلی با دوران‌‌‌ کاری طولانی‌‌‌تر دارند. نکته جالب ‌‌‌توجه اینجاست که افزایش اخیر ترک شغل مدیران عامل در حالی است که تعداد شرکت‌های سهامی عام کاهش یافته است. چند نمونه از تغییرات مدیران عامل خبرساز ایالات متحده تا اینجای سال:
•اینتل
این شرکت تولیدکننده قطعات نیمه‌‌‌رسانا، اوایل این ماه «پت گلسینگر» مدیرعامل خود را برکنار کرد. پت گلسینگر تقریبا 4 سال قبل به سمت مدیرعاملی اینتل منصوب شده بود تا این شرکت تراشه‌‌‌‌‌‌سازی را احیا و آماده رقابت با رقبا کند. اما اکنون قیمت سهام و سهم بازار اینتل در حالی سقوط کرده که موج هوش مصنوعی باعث تقویت و اوج‌‌‌گیری شرکت تولید تراشه انویدیا شده و اینتل برای نفوذ در این بازار نوظهور با مشکل روبه‌‌‌روست. جانشین گلسینگر هنوز مشخص نشده است.
•بوئینگ
این غول هواپیماسازی در ماه مارس خروج مدیرعامل سابق خود، دیو کالاهون را به عنوان بخشی از تغییراتی گسترده در مدیریت اجرایی اعلام کرد. این اقدام تقریبا سه ماه پس از آن صورت گرفت که درب هواپیمای بوئینگ 737 مکس 9 نسبتا جدیدی که خطوط هوایی آلاسکا از آن استفاده می‌‌‌کرد، وسط پرواز بین زمین و آسمان کنده شد و شرکت را بار دیگر به بحران‌های ایمنی‌‌‌اش بازگرداند. این در حالی است که شرکت سال‌هاست با مشکلات متعددی در حوزه دفاع و کسب‌و‌‌کار هوافضای تجاری‌‌‌اش دست‌‌‌وپنجه نرم می‌کند و رهبران برخی از بزرگ‌ترین مشتریان خطوط هوایی‌‌‌اش را به ستوه آورده است.
خود کالاهون اواخر سال 2019 به عنوان جایگزین دنیس مویلنبرگی منصوب شده بود اما به دلیل نحوه مدیریت پیامدهای دو سانحه مرگبار بوئینگ 737 مگ در سال‌های 2018 و 2019 برکنار شده بود.
بوئینگ «کلی اورتبرگ» را که فردی با سه دهه تجربه در صنعت هوافضا و مدیرعامل سابق شرکت راکول کالینز است، از بازنشستگی درآورد تا ثبات را به شرکت بازگرداند و او کالاهون را برای بوئینگ انتخاب کرد، اورتبرگ در میانه اعتصابات کارگری که ماه گذشته پایان یافت، اعلام کرد که بوئینگ در فرآیند تثیبت تولیدات خود، هزاران نفر را تعدیل خواهد کرد و هزینه‌‌‌های بخش‌‌‌های دیگر را هم کاهش می‌دهد تا نقدینگی حفظ شود.
•استارباکس
استارباکس با کاهش فروشش در بزرگ‌ترین بازارهای خود، برایان نیکول، مدیرعامل برجسته رستوران‌‌‌های زنجیره‌‌‌ای مکزیکی چیپاتل را به کار گرفت تا اوضاعش را سروسامان دهد و او را جایگزین لاکشمن نارسیمان کرد. با انتصاب نیکول در ماه اوت، سهام شرکت تقریبا 25‌درصد افزایش یافت.
برایان نیکول در 100 روز نخست پس از انتصابش، برنامه‌‌‌هایی را برای بازگرداندن استارباکس به «ریشه‌‌‌هایش» و تمرکز دوباره بر عواملی که روزگاری مخاطبان را مجذوب این برند کرده بود، اعلام کرد. گام‌‌‌های اولیه این استراتژی شامل دلپذیرتر کردن فضای کافی‌‌‌شاپ‌‌‌ها، کوتاه‌‌‌تر کردن منوی طولانی و تسریع در ارائه خدمات است. در همین حال، چیپاتل در ماه نوامبر اسکات بوت‌‌‌رایت، یکی از اعضای داخلی و کهنه‌‌‌کار صنعت را به عنوان مدیرعامل جدید این زنجیره غذایی مکزیکی منصوب کرد.
•نایکی
این شرکت تولیدکننده کفش در ماه سپتامبر الیوت هیل، یکی از افراد باسابقه شرکت را که از دهه 1980 کارش را به عنوان کارآموز در نایکی آغاز کرده بود، جایگزین جان داناهو، مدیرعامل سابق کرد. داناهو از زمان انتصابش به مدیرعاملی نایکی، فروش این برند را از 39.1 میلیارد دلار در سال مالی 2019 به 51.4 میلیارد دلار در سال مالی 2024 رساند. اما این رشد در نهایت متوقف شد، چون او از شرکای عمده‌‌‌فروشی شرکت همچون فوت‌‌‌لاکر و میسیز فاصله گرفت و تمرکزش را روی نوآوری از دست داد.
•پلوتون
شرکت تجهیزات تناسب‌‌‌ اندام خانگی پلوتون که در دوران پاندمی حسابی محبوب شده بود، از زمان آغاز سیاست‌‌‌های بازگشت به محل کار به مشکل خورده است. پلوتون در سال 2022 بری مک‌‌‌کارتی، مدیر سابق اسپاتیفای و نتفلیکس را جایگزین جان فولی، بنیان‌گذار شرکت کرد، اما در ماه مه خبر از بازسازی دیگری داد. مک‌‌‌کارتی از سمت خود کناره‌‌‌گیری کرد و پیتر استرن، مدیراجرایی سابق فورد و یکی از بنیان‌گذاران اپل فیتنس‌‌‌ پلاس در ماه اکتبر به عنوان سومین مدیرعامل پلوتون معرفی شد. سابقه فعالیت استرن در حوزه رشد خدمات اشتراکی است و وال‌‌‌استریت امیدوار است که او بتواند با کاهش هزینه‌‌‌ها و تمرکز بر درآمدهای اشتراکی با حاشیه سود بالا، پلوتون را به سوددهی برساند.
•کوهل
این فروشگاه زنجیره‌‌‌ای اواخر ماه گذشته اعلام کرد که مدیرعاملش تام کینگزبری، در 15 ژانویه از سمت خود کناره‌‌‌‌‌‌گیری می‌کند و اشلی بیوکنن از شرکت صنایع دستی مایکل جایگزین او خواهد شد. کوهل در هر یک از 11 فصل گذشته شاهد کاهش فروش فروشگاه‌‌‌های خود بوده و قیمت سهامش نیز افت کرده است.
•wwi
این شرکت بین‌المللی خدمات کاهش وزن (بزرگ‌ترین شرکت کشتی حرفه‌‌‌ای در جهان) که قبلا به نام ویت‌‌‌واچرز شناخته می‌‌‌شد، ماه سپتامبر اعلام کرد که مدیرعاملش سیما سیستانی فورا از سمت خود کناره‌‌‌گیری خواهد کرد. wwi با سقوط 80درصدی سهامش در سال‌جاری با مشکلاتی دست به گریبان بوده است. این شرکت در دوران سیستانی سعی کرد با ایجاد پلتفرمی که مشتریانش را با داروهای کاهش وزن محبوب مرتبط می‌کند، خود را به مسیر بازگرداند.