بازار آریا

آخرين مطالب

اتحادیه اروپا؛ نمونه‌ای از ارزیابی سیاست اقتصاد ایران

اتحادیه اروپا؛ نمونه‌ای از ارزیابی سیاست
  بزرگنمايي:

بازار آریا - عاطفه مرادی اسلامی /پژوهشگر اندیشکده حکمرانی شریف شاید یکی از اولین سوالاتی که ذهن مردم را نسبت به وضع یک قانون درگیر می‌کند، این باشد که مجلس یا هر نهاد قانون‌گذار دیگر، چطور درباره قانونی ساختن یک مساله به جمع‌‌‌بندی می‌‌‌رسد، مساله را چه کسی تشخیص می‌دهد، نهاد قانون‌گذار چگونه به پاسخ می‌رسد و چطور راهکار قانونی طراحی می‌کند. این سوال زمانی چالش‌‌‌برانگیزتر خواهد شد که به قانون‌‌‌نویسی به‌‌‌مثابه یک «فن» نگریسته شود و جنبه‌‌‌های تخصصی هر حوزه در آن پررنگ شود. سوال دیگر این است که چه نسبتی میان سیاستگذاری و قانون‌گذاری وجود دارد و تهیه‌‌‌کنندگان پیش‌‌‌نویس قانون، دخالتی در امر سیاستگذاری دارند یا صرفا سیاست‌‌‌های ابلاغی را به متون قانونی تبدیل می‌کنند.
اتحادیه اروپا به‌‌‌عنوان یکی از نهادهای تاثیرگذار در جهان، ساختار و رویه مشخصی برای تهیه پیش‌‌‌نویس قوانین دارد که در ادامه به بررسی این رویه پرداخته می‌شود و سپس فرآیند ارزیابی تاثیرات احتمالی طرح قانونی در بررسی ابتکار عمل‌‌‌های پیشنهادی تبیین می‌شود.
رویکرد تقنینی اتحادیه اروپا
در اتحادیه اروپا نظام تقنینی لایحه‌محور بوده و ابتکار عمل قانون‌گذاری با قوه مجریه یعنی کمیسیون اروپاست که به‌‌‌وسیله دپارتمان‌‌‌های تخصصی در هر حوزه سیاستی خاص انجام می‌گیرد. در سال 2001، برای تقویت کارآمدی قوانین، ایده محوری تحت عنوان «ارزیابی تاثیر» به‌‌‌عنوان یکی از مراحل مقدماتی قانون‌گذاری به وجود آمد. به این ترتیب اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیط‌‌‌زیستی کلیه پیشنهادها باید بررسی شود.مقرره‌‌‌گذاری‌‌‌های حقوقی و سیاستی در کمیسیون اروپا شامل فرآیندهای پیشینی ساختارمند و عینی جهت ارزیابی تاثیر ابتکار عمل‌‌‌های قانونی و نسبت‌‌‌گیری میان سیاست‌‌‌های کلان اتحادیه و پیشنهادهای بالقوه در راستای رفع شکاف‌‌‌های موجود بین راهبردهای سیاستی و وضعیت بالفعل قانون‌گذاری است.
قابل‌‌‌توجه است که دستورالعمل‌‌‌های ناظر بر تنظیم‌‌‌گری اتحادیه به دو قلمرو شکلی و ماهوی تقسیم می‌شود. منظور از دستورالعمل‌‌‌های ماهوی، اصولی است که نسبت متن پیشنهادی با سیاست‌‌‌های کلان نظام حکمرانی را مورد ارزیابی قرار داده و پیامدهای احتمالی ابتکار عمل جدید را می‌‌‌سنجد. برای مثال رعایت ملاحظات محیط‌زیستی، کاهش بار مالی تعهدات قانونی برای کسب‌وکارها و سنجش اثربخشی از جمله اصول ماهوی است. منظور از بعد شکلی، هنجارهای رویه‌‌‌ای مدنظر حاکمیت برای ارتقای کیفی عمل تقنین از جمله ضرورت کاهش تشریفات غیرضروری در متن قانون، مشورت‌‌‌خواهی از ذی‌نفعان در مرحله تهیه پیش‌‌‌نویس و لزوم حذف قانون ناکارآمد سابق در حین تصویب قانون جدید در حوزه‌‌‌های مشابه است.به‌طور خلاصه سیاست تنظیم‌‌‌گری اتحادیه از سال 2005 با راهبرد لیسبون دچار تغییر رویکرد شده است؛ به گونه‌‌‌ای که بیش از شاخص‌‌‌های اجتماعی-سیاسیِ توسعه پایدار، شاخص‌‌‌های رشد اقتصادی و اقتصاد مولد به‌‌‌عنوان معیار اصلی ارزیابی پیشنهادهای قانونی انتخاب شده‌‌‌اند. علت این تغییر رویکرد ضرورت‌‌‌های اقتصادی جامعه، اهمیت فعالیت کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و تاثیر پررنگ قانون‌گذاری بر فعالیت‌‌‌های اقتصادی اتحادیه بوده است.به همین منظور ابزارها و مدل‌‌‌هایی جهت محاسبه کمی و کیفی هزینه-فایده لوایح قانونی از حیث بهره‌‌‌روی اقتصادی و هزینه حاصل از اجرای تعهدات قانونی برای کسب‌وکارها طراحی شده است. هدف از کاربرد این ابزارها کمک به ساده‌‌‌سازی قوانین، کاهش بار مالی طرح‌‌‌های قانونی و حذف تشریفات زائد اداری است. مدل استاندارد هزینه، تهاتر قوانین، برنامه تناسب قانون‌گذاری و پلتفرم متناسب برای آینده از جمله این ابزارهاست که در یک سیر تاریخی تکامل یافته‌‌‌اند.
پیشنهادی برای ایران
براساس الگوی قانون‌‌‌نویسی در اتحادیه اروپا می‌‌‌توان تغییراتی در فرآیند قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی در مراحل پیشاتقنینی ایجاد کرد.
ایجاد یک سازوکار عینی و نظام‌‌‌مند پیرامون سنجش تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح‌‌‌ها و لوایح قانونی و همچنین تمرکز بر مساله انسجام سیاستی و یکپارچگی قانونی در بستر تنقیح قوانین می‌‌‌تواند دو محور اصلی اصلاحات مدنظر تلقی شود. همچنین برای افرایش بهره‌‌‌وری قوانین و کاهش بار مالیِ پیشنهادهای قانونی می‌‌‌توان گام‌‌‌هایی را در راستای ایجاد سازوکاری برای تعیین اهداف کمی و کیفی مشخص ایده‌‌‌های قانونی و امکان ارزیابی پیشینی و پسینی آنها فراهم کرد.کاربرد ابزارهای ارزیابی در اتحادیه اروپا سیر تدریجی داشته و در دو بعد نرم‌‌‌افزاری و سخت‌‌‌افزاری نیازمند ساختارهای سازگار با اهداف ارزیابی است. بنابراین نمی‌‌‌توان انتظار داشت که این ابزارها به‌عینه کارآیی لازم را در نظام قانون‌گذاری ما داشته باشند. بنابراین باید یک سیر اصلاحی مشخص براساس اقتضائات داخلی طراحی و پیاده‌سازی شود. به همین منظور بهره‌‌‌گیری از مدل‌‌‌های هزینه-فایده جهت برآورد تبعات اقتصادی تشریفات قانونی مبتنی بر تعیین شاخص‌‌‌های عینی و در بستر‌‌‌های فناورانه یکی از اقدامات کلیدی است. همچنین رویکرد کمیسیون در بهره‌گیری از نظر کارشناسان خارجی به شکلی ساختاریافته، هم در مرحله ارزیابی تاثیر و هم در مرحله مشورت‌‌‌خواهی می‌‌‌تواند برای طراحی یک سازوکار داخلی الهام‌‌‌بخش باشد.پیشنهاد دیگر اخذ رویکرد جایگزینی قانون جدید در برابر نسخ قانون مرتبط سابق با استفاده از یک مکانیزم تنقیح قوانین پیشرفته است. این روش درعین‌‌‌حال که از حجم انبوه قوانین می‌‌‌کاهد، می‌‌‌تواند مقدمه‌‌‌ای برای تدوین قوانین جامع و بلندمدت باشد. زمینه لازم دیگر برای تدوین قوانین بلندمدت، استفاده از تکنیک‌‌‌های آینده‌‌‌نگری در فرآیند ارزیابی تاثیر است. این تکنیک‌‌‌ها نسبت تدابیر قانون پیشنهادی با پیامدهای کوتاه‌‌‌مدت و بلندمدت را می‌‌‌سنجند. استفاده از پلتفرم‌‌‌های مشارکتی به‌منظور دریافت نظرات ذی‌نفعان در کنار شاخص‌‌‌های نظری می‌‌‌تواند به فرآیند رصد و ارزیابی پیامدها کمک کند. همچنین این رویکرد آینده‌‌‌نگر در ارزیابی می‌‌‌تواند تغییر پارادایم قانون‌گذاری در دوران‌ گذار به عصر دیجیتال و بروز پدیده‌‌‌های نوظهور را به دنبال داشته باشد.

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1233886/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

دهک اول بیشترین تورم ماهانه آذرماه را متحمل شد

تبریک پزشکیان به مناسبت کریسمس

احتمال تبدیل شدن بغداد به میدان رویارویی تهران و واشنگتن

انسداد جاده چالوس و آزادراه تهران+ جزئیات

پیش بینی قیمت دلار 5 دی 1403

جنایت تازه اسرائیل در کرانه باختری

مدارس و ادارات فردا تعطیل است؟

عدم انطباق رشد اقتصادی و کنترل تورم در بودجه 1404 با سیاست‌های کلی برنامه هفتم

آلودگی هوا تعدادی از مدارس این استان را غیرحضوری کرد

خبر بد ایران خودرو برای متقاضیان هایما S7 پلاس

امتناع یون سوک یول از حضور در جلسه بازجویی

مهلت برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت تمدید شد

سمت و سوی بازار ارز تجاری

چرا ارز تک نرخی نشد؟

وزیر راه: توسعه تجهیزات کشور برای دفاع و توسعه اقتصادی است

حذف فاصله بین نرخ ارز نیمایی و بازار تجاری نیازمند تحلیل جامع است + فیلم

بررسی 657 پرونده در کمیته مشاغل سخت و زیان‌آور استان ایلام

عدم انطباق رشد اقتصادی، بهره وری و کنترل تورم در بودجه 1404 با سیاست های کلی برنامه هفتم

از شوک درمانی تا جراحی اقتصادی | تک‌نرخی‌سازی ارز یا بازی با معیشت مردم؟

بازگشت ترامپ و تغییر چشم‌انداز اقتصاد جهانی؟

بررسی بودجه 1404 در مجمع تشخیص مصلحت نظام کلید خورد

بازدید نماینده ولی فقیه از اراضی کشاورزی «باهوکلات»

رشیدی کوچی: رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل‌پلی مثبت ارزیابی می‌شود

صدور مجوز صادرات بیشتر تسلیحات به اسرائیل توسط دولت آلمان

بی‌اعتنایی بازار خودرو به نرخ ارز/ کاهش 11 میلیون تومانی قیمت این خودرو + جدول

برج ایفل طعمه حریق شد/ مردم تخلیه شدند

سوریه چگونه به دامان جنگ داخلی فرو غلتید؟

احتمال ریزش مجدد قیمت دلار؛ تاثیر عوامل سیاسی بر نوسانات ارزی

مجازی شدن مدارس ابتدایی استان البرز+ جزئیات

کشف فرار مالیاتی 7 صندوق قرض‌الحسنه

عملکرد بانک ملی در آذربایجان‌شرقی سیر نزولی داشته است

دیدار نماینده ویژه پاکستان با وزیر خارجه طالبان

همسر و فرزندان موسیمانه در سعادت‌آباد

جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی بودجه 1404

پرده‌بردای از برنامه جدید بایدن علیه روسیه

قراردادهای 6 میلیارد دلاری فشارافزایی پارس‌ جنوبی به‌زودی امضا می‌شود

تصادف خونین پژو 4٠5 و نیسان وانت/ چند نفر کشته و زخمی شدند؟

قیمت طلا امروز سه‌شنبه 4 دی 1403/ افت قیمت+ جدول

تداوم آرامش در بازار خودرو/ آخرین قیمت خودروهای ایران خودرو و سایپا+ جدول

حضور نتانیاهو در یک دادگاه زیرزمینی و ضدموشک

گزارش قیمت بسته شده طلا، سکه و دلار امروز سه‌شنبه 4 دی 1403

اجاره آپارتمان در مناطق 22 گانه تهران چقدر آب می‌خورد؟

خبر شوکه‌کننده برای مددجویان بهزیستی و کمیته امداد امروز سه‌شنبه 4 دی ماه 1403

5 تجربه شکست آزادسازی در ایران/چرا ارز تک نرخی نشد؟

المانیتور: شراکت ایران و روسیه عمیق‌تر شده است

10 شرکت پردرآمد جهان در سال 2023

اعلام آمار فروش شمش طلا طی 77 جلسه حراج مرکز مبادله

انصارالله تل‌آویو را هدف حمله موشک مافوق صوت قرار داد

عملکرد صد روزه «صیدی»

تجلی روح روزولت در کالبد ترامپ

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی