بزرگنمايي:

بازار آریا - علیرضا خان‌محمدی / تحلیلگر ارشد بازار سرمایه این روزها بحث بورس و رشدهای فزاینده آن، نقل محافل است. هفته گذشته یکی از دوستانم تماس گرفت و با هیجان پرسید: «شنیدم بورس گران شده، درسته؟» او از افزایش قیمت سهام صحبت می‌کرد. توضیح دادم که بازار در یک روند صعودی قرار دارد. این گفت‌وگو مرا به یاد داستان معروف «پسرک واکسی» انداخت. آیا رشد بازار به پایان رسیده است؟ قطعا خیر، اما نشانه‌هایی از خریدهای سازمان‌یافته و هدفمند در بازار دیده می‌شود که فعالان را روزبه‌روز غافلگیر می‌کند.
رشد هیجانی و اصلاحات احتمالی
اگرچه می‌توان جنبه مثبت این خریدهای هدفمند را برجسته کرد، رشد شدید و هیجانی بازار اغلب با یک اصلاح دردناک همراه است. کسانی که بدون دانش کافی وارد بازار می‌شوند، بیشترین آسیب را خواهند دید. در مواقعی که بازار با اندک عرضه‌ای مواجه می‌شود، مسوولان اقتصادی با مصاحبه‌ها و شعارهای حمایتی وارد عمل می‌شوند. این دستکاری در روند طبیعی بازار، ترس و استرس را میان فعالان بیشتر می‌کند. به جای شعار، اکنون زمان عمل و اصلاحات اساسی است.
تحلیل‌ها و ریسک‌های نادرست
بازار دو نوع خریدار دارد: حقوقی‌ها و حقیقی‌ها. حقوقی‌ها با تیم‌های تحلیلی حرفه‌ای براساس سودآوری بلندمدت سرمایه‌گذاری می‌کنند، اما برخی حقیقی‌ها بدون تحلیل وارد بازار می‌شوند. توصیه می‌شود این گروه به‌جای هیجان‌زدگی، از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، استفاده کنند.
چهار تحلیل رایج اما پیچیده که نیازمند تخصص حرفه‌ای است:
انتظارات تورمی: محاسبه دقیق تاثیر تورم آینده مستلزم دانش عمیق اقتصاد و سیاست‌های پولی است.
ارزش جایگزینی: ارزیابی این ارزش تنها زمانی معنا دارد که تقاضا برای محصولات شرکت و تجهیزات آن به‌طور کامل سنجیده شود.
دارایی‌های شرکت: سرمایه‌گذاری بر اساس دارایی‌های شرکت، بدون توجه به سودآوری عملیاتی، می‌تواند زیان‌بار باشد.
رشد دلار: تحلیل تاثیر دلار بر سودآوری شرکت‌ها نیازمند بررسی نرخ دلار نیمایی، هزینه‌های تمام‌شده، و بازار آزاد است.
عوامل کلان و ریسک‌های ژئوپلیتیک
عوامل کلان مانند نرخ بهره، کسری بودجه، تحریم‌ها، و ریسک‌های ژئوپلیتیک، از جمله تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، تاثیرات گسترده‌ای بر بازار دارند. تحلیل این عوامل تنها از عهده متخصصان برمی‌آید. برای سرمایه‌گذاران حقیقی که دانش و دسترسی به تحلیل‌های حرفه‌ای ندارند، بهترین گزینه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است.
پیش‌بینی کوتاه‌مدت و راهبردها
برای هفته آینده، انتظار یک اصلاح موقت در بازار می‌رود که می‌تواند فرصتی برای خرید سهام‌های ارزنده (و نه هر سهامی) فراهم کند. رشد بازار تا زمانی ادامه خواهد داشت که سیاست‌های احتمالی دونالد ترامپ درباره ایران مشخص شود. اگر ترامپ بار دیگر فشار حداکثری را اعمال کند، شاید شاهد دوره‌ای از تنش و سپس گشایش در مذاکرات باشیم.
نتیجه‌گیری
برای بهره‌گیری از فرصت‌های بازار و دوری از زیان، سرمایه‌گذاران باید از هیجانات پرهیز کنند، از تحلیل‌های سطحی فاصله بگیرند، و با ابزارهای حرفه‌ای یا مشاوره متخصصان اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. اکنون زمان آن است که مسوولان به جای حمایت شعاری، با اقدامات عملی زمینه پایداری بازار را فراهم آورند.