بازار آریا - دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان : بازار سرمایه ایران، پس از ماه‌ها افت و رکود فرسایشی، اخیرا نشانه‌هایی از بهبود را نشان ‌داده‌است، درحالی‌که رشد اخیر به دلیل کاهش ریسک‌های سیستماتیک و برخی اخبار مثبت در حوزه سیاست‌های اقتصادی و بین‌المللی رخ ‌داده‌است، بسیاری از تحلیلگران نسبت به پایداری این روند با احتیاط صحبت می‌کنند. علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه، عوامل مختلفی از جمله کاهش نرخ بهره و رشد تدریجی نرخ دلار نیما را به‌عنوان محرک‌های اصلی بازار معرفی می‌کند و معتقد است؛ سیاست‌های پولی بانک‌مرکزی می‌تواند نقشی حیاتی در تقویت این مسیر ایفا کند.
از سوی دیگر مریم محبی، تحلیلگر دیگر بازار، به‌جزئیات دقیق‌تری از رفتار سرمایه‌گذاران در روزهای اخیر پرداخته و تعادل در معاملات را نشانه‌‌‌‌‌ای از سلامت بازار می‌‌‌‌‌داند. او همچنین به مسائل مهمی همچون عرضه خودرو در بورس‌کالا اشاره‌کرده و تاثیر این نوع تصمیمات بر رفتار کلی بازار را تحلیل می‌کند. با این حال، هر دو کارشناس بر این باورند که آسیب‌های ماه‌های گذشته هنوز به‌‌‌‌‌طور کامل جبران نشده‌است. کاهش اعتماد عمومی به بازار، رقابت با بازارهای موازی و ضرورت اصلاح سیاست‌های پولی از جمله مسائلی هستند که به‌عنوان موانع پیش‌روی بازار سرمایه شناخته می‌شوند. آیا این تحولات کافی است تا بازار به مسیر صعودی بلندمدت بازگردد؟ یا هنوز راه دشواری در پیش است؟ در ادامه‌ تحلیل‌های کامل این دو کارشناس را درباره وضعیت کنونی و چالش‌های پیش‌روی بازار مطالعه می‌کنیم.
تحولات سیاسی و اقتصادی؛ محرک‌های اصلی رشد
علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه، روند مثبت اخیر را نتیجه کاهش ریسک‌های سیستماتیک و بهبود برخی شاخص‌های اقتصادی می‌‌‌‌‌داند. او معتقد است؛ عواملی مانند کاهش نرخ بهره، رشد تدریجی نرخ دلار نیما و پیامدهای مثبت بودجه‌1404 نقش مهمی در این تغییر داشته‌‌‌‌‌اند. تاجبر گفت: «بعد از گذراندن یک دوره بسیار سخت و یک روند نزولی فرسایشی که عمدتا به دلیل افزایش نرخ بهره و ریسک‌های سیستماتیک بود، طی 10 روز اخیر شاهد روندی مثبت در بازار سرمایه بودیم.»
او توضیح داد؛ کاهش نرخ بازده اوراق اخزا به زیر 30‌درصد و رشد نرخ دلار نیما به بیش از 50‌هزار‌تومان، شرایط را برای شرکت‌های صادرات‌‌‌‌‌محور که بخش بزرگی از بورس ایران را تشکیل می‌دهند، بهبود بخشیده است. تاجبر افزود: «نرخ دلار نیما که عمده‌‌‌‌‌ترین پارامتر برای شرکت‌های صادرکننده محسوب می‌شود، تدریجی اما پیوسته رشد داشته‌است و این عامل می‌تواند به تقویت بازار کمک کند.»
از سوی دیگر، اخبار مثبت درباره کاهش مالیات شرکت‌های بورسی و حق انتفاع معادن در بودجه‌1404، امیدواری‌‌‌‌‌ها را افزایش داده‌است، با این‌حال تاجبر هشدار می‌دهد که آسیب‌های ناشی از نزول فرسایشی هنوز جبران نشده‌است: «سطح فرسایشی کاهش و نزول بازار سرمایه به حدی بوده که هنوز جبران نشده و با جبران آن فاصله زیادی داریم.»
او بر اهمیت سیاست‌های انبساطی بانک‌مرکزی تاکید‌کرده و کاهش مستمر نرخ بهره را یکی از اصلی‌ترین محرک‌های حفظ روند صعودی می‌‌‌‌‌داند: «اگر بانک‌مرکزی نسبت به کاهش نرخ بهره اقدام جدی انجام دهد، حتی اگر این کاهش جزئی باشد، می‌تواند شرایط را تا حدود زیادی تسهیل کند. در صحبت‌ها می‌بینیم که تصمیم بر کاهش این نرخ هست و مقداری کاهش تدریجی را نیز شاهد بودیم.»
وی ادامه‌داد: «از طرفی نرخ دلار نیما که عمده‌‌‌‌‌ترین پارامتر برای شرکت‌های صادرکننده که بخش بزرگی از بورس ایران را تشکیل می‌دهد به‌شمار می‌رود، رشد داشته و تدریجی اما پیوسته الان به بالای 50‌هزار‌تومان رسیده‌است. اگر اتفاق خاصی در بعد بین‌المللی نیفتد و ریسک سیستماتیک جدیدی به بازار سرمایه تحمیل نشود، به‌نظر می‌رسد که شرایط صعودی ادامه‌دار خواهد بود و امیدوارم ارکان اقتصادی نسبت به کاهش نرخ بهره اقدامی جدی درنظر داشته باشند. حتی اگر به‌صورت جزئی و اندک باشد پیوستگی آن می‌تواند شرایط را تا حدود زیادی تسهیل کند.»
تعادل در معاملات؛ نشانه‌‌‌‌‌ سلامت بازار

مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه، با تحلیل جزئیات معاملات روز گذشته، روند کنونی بازار را طبیعی و منطقی ارزیابی کرد. او با اشاره به خروج سرمایه حقیقی در معاملات اخیر گفت: «بازار سرمایه روز گذشته، به‌رغم رسیدن ارزش و حجم معاملات به 9‌هزار‌میلیارد‌تومان، شاهد خروج سرمایه حقیقی بود. این رفتار طبیعی است و بعد از چند روز متوالی مثبت، بسیاری از سهامداران اقدام به سیو سود می‌کنند.» محبی معتقد است؛ کاهش صف‌‌‌‌‌های خرید و تبدیل آنها به عرضه، نشانه‌‌‌‌‌ای از تعادل در بازار است: «بازارهایی که همواره یک‌‌‌‌‌طرفه به سمت خرید یا فروش حرکت می‌کنند، بازارهای خطرناکی هستند، اما زمانی‌که در مسیر صعودی، کاهش هیجان را مشاهده کنیم، این نشان‌دهنده روند طبیعی بازار است.»
یکی از موضوعات مهم معاملات روز گذشته، بحث عرضه خودرو در بورس‌کالا بود که به گفته محبی، تاثیر قابل‌توجهی بر رفتار بازار داشته‌است: «بحث عرضه خودرو در بورس‌کالا یکی از اتفاقات مهم روز گذشته بود که می‌تواند تاثیر زیادی بر بازار سرمایه داشته‌باشد. سردرگمی بازار در روز گذشته نیز تا حدود زیادی از همین موضوع ناشی شد.» محبی بر اهمیت افزایش حجم و ارزش معاملات تاکید‌کرده و آن را نشانه‌‌‌‌‌ای مثبت برای بازار می‌‌‌‌‌داند.
او هشدار می‌دهد که کاهش مستمر این اعداد می‌تواند به‌معنای ورود هیجانات به بازار و ازبین‌رفتن آن باشد: «تداوم افزایش حجم و ارزش معاملات و تقاضای بیشتر در بازار، خبرهای خوبی برای بازار سرمایه است، اما اگر شاهد کاهش متوالی این موارد باشیم، می‌تواند نشان‌دهنده خروج هیجانی سرمایه باشد.» تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند؛ روند صعودی فعلی نشانه‌‌‌‌‌ای از بهبود است، اما برای تداوم آن باید به عوامل متعددی توجه کرد. کاهش نرخ بهره، افزایش حجم معاملات و اجرای سیاست‌های حمایتی مانند کاهش مالیات شرکت‌های بورسی، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند این روند را تقویت کنند. در عین حال، عوامل بیرونی نظیر نوسانات در بازارهای موازی و تغییرات در سیاست‌های بین‌المللی، تهدیدهای بالقوه‌‌‌‌‌ای محسوب می‌شوند. به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه در آستانه ورود به یک دوره صعودی بلندمدت قرار دارد، اما آیا تصمیمات اقتصادی و مدیریت هیجانات می‌تواند این روند را پایدار کند؟
--> اخبار مرتبط ضرورت بازبینی سیاست‌های اقتصادی انگشت اتهام به‌سوی مشتقات سهم درآمدهای مالیاتی از بودجه اتاق سنتی بودن؛ چالش اصلی صنعت ساخت در ایران لزوم چاره‌اندیشی برای چالش‌های صدور کارت بازرگانی