بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : بانک تسویه‌های بین‌المللی (BIS) در سال 2021 پروژه ام‌بریج (mBridge) را راه‌اندازی کرد و هدف آن را انقلابی در پرداخت‌های بین‌المللی اعلام کرد. این پروژه با هیاهوی زیادی همراه بود و انتظارات فراوانی را در میان برخی‌ها ایجاد کرد. این سیستم جدید که با حضور چین همراه بود، قرار بود از قدرت ارزهای دیجیتال و اعتبار بانک‌های مرکزی بهره‌برداری کند تا نقل و انتقالات مالی بین‌المللی را سریع‌تر، ساده‌تر و ارزان‌تر کند. با این حال، زمانی که BIS از این پروژه کنار رفت، کل این پروژه نیز به آرامی و در میان تنش‌های ژئوپلیتیک به حاشیه رفت. در تاریخ 31 اکتبر، آگوستین کارستنس، رئیس BIS، اعلام کرد که این سازمان قرار است از ام‌بریج خارج شود.
پایان بی‌سروصدای مشارکت BIS را با توجه به سیاست‌های پرریسک پیرامون پروژه ام‌بریج می‌توان توضیح داد. این پروژه به‌عنوان یک آزمایش توسط چندین بانک مرکزی برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی با استفاده از رمزارزهای ملی آنها در حال اجراست. به گزارش اکونومیست پلتفرمی که BIS به توسعه آن کمک کرده، به عنوان الگویی توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای ایجاد سیستم بریکس بریج (BRICS Bridge) مورد توجه قرار گرفته است. بریکس بریج به روسیه این امکان را می‌دهد تحریم‌های مالی تحمیل‌شده توسط آمریکا را دور بزند. پوتین در کنفرانس سران بریکس در قازان روسیه در تاریخ 24 اکتبر گفت: «ما مجبوریم به دنبال گزینه‌های دیگر بگردیم.» به نظر می‌رسد با افزایش توجهات به ام‌بریج، چین شریک اصلی فناوری در این پروژه شده است و به نظر می‌رسد این کشور مسوول کدنویسی و تولید نرم‌افزار آن باشد.
تقلید پوتین از ام‌بریج
تمایل ظاهری پوتین برای تقلید از ام‌بریج، مخالفت برخی از مقامات غربی را که از مدت‌ها پیش از این ناراضی بودند، تشدید کرده است زیرا به نظر می‌رسد BIS که به عنوان بانک مرکزیِ بانک‌های مرکزی دنیا شناخته می‌شود، در این پروژه مشارکت دارد. کارستنس بر این نکته تاکید کرد که «هر محصولی که ما در تولید آن نقش داریم نباید راهی برای نقض تحریم‌ها باشد» و سعی کرد ام‌بریج را از جنجال‌ها دور کند. او یادآور شد که «ام‌بریج برای تامین نیازهای بریکس ایجاد نشده است.» نسخه اولیه آزمایش ام‌بریج در سال 2019 به‌عنوان واکنشی به فشارهای واردشده بر شبکه بانکی سنتی از طرف ارزهای دیجیتال انجام شد. تا به حال، پروژه برای سریع‌تر و ارزان‌تر کردن پرداخت‌های فرامرزی به‌طور مشترک توسط «مرکز نوآوری BIS» و بانک‌های مرکزی چین، هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی و تایلند توسعه یافته است. عربستان سعودی در ژوئن به این پلتفرم پیوست، زمانی که گفته می‌شد ام‌بریج به سطح ارائه «حداقل محصول قابل استفاده» خود رسیده است. یک مقام اماراتی هفته گذشته گفت که ام‌بریج از آن زمان صدها تراکنش به ارزش میلیاردها دلار انجام داده و حجم تراکنش‌های امارات متحده عربی در این پلتفرم در ماه گذشته بیش از یک‌سوم افزایش یافته است.
موفقیت‌های ام‌بریج
از نظر فنی، این پروژه موفقیت چشمگیری داشته است. این پروژه توانسته زمان‌های لازم برای تراکنش را از روز به ثانیه‌ کاهش دهد و و هزینه‌های حاشیه‌ای آنها را به حدود صفر برساند. کارستنس می‌گوید: «ام‌بریج به اندازه‌ای موفق بوده که می‌توانیم اعلام کنیم از این پروژه فارغ شده‌ایم.» او اشاره می‌کند اینکه BIS این پلتفرم را ترک کرد «نه به دلیل ناکامی بوده و نه به دلیل ملاحظات سیاسی.» با‌این‌حال، نباید فراموش کرد سیستم مالی جهانی به شدت تحت‌تاثیر سیاست قرار دارد. با توجه به اینکه آمریکا از تحریم‌های مالی علیه روسیه پس از حمله به اوکراین در سال 2022استفاده کرده، بسیاری از کشورها انگیزه سیاسی برای اجتناب از تراکنش‌های مالی از طریق بانک‌های آمریکایی را دارند. هفته گذشته، در حالی که پوتین در حال فشار به بریکس برای ساختن پلتفرمی تقلیدی از ام‌بریج بود، دو جلسه بزرگ دیگر در حال برگزاری بود. در پکن، مقامات BIS به تبلیغ پلتفرم ام‌بریج برای بانکداران در یک کنفرانس سالانه که توسط سوئیفت برگزار می‌شد، می‌پرداختند. سوئیفت پلتفرمی برای پرداخت‌های بین‌المللی است که حدود 11هزار بانک از آن برای پرداخت‌های فرامرزی خود استفاده می‌کنند.
در همین حال، در واشنگتن، در جلسات صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، مقامات BIS مکررا مشغول مذاکره درباره این موضوع بودند که آیا باید این اختراع جنجالی خود را تعطیل کنند یا خیر. به نظر می‌رسد تعطیل کردن ام‌بریج در واقع غیرممکن باشد، زیرا این پروژه به‌طور مشترک متعلق به BIS و پنج بانک مرکزی است و احتمالا برای بانک‌های مرکزی جایگزین کردن آن بی معنی خواهد بود؛ درعوض، BIS در حال پایان دادن به مشارکت خود با این پلتفرم است و به سایر شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد که «به‌تنهایی به کار خود ادامه دهند». تصمیم BIS برای قطع ارتباط با ام‌بریج را نمی‌توان به‌هیچ‌وجه یک پیروزی برای بانکداران مرکزی غربی تلقی کرد که نگران از دست دادن نفوذ خود بر زیرساخت‌های مالی جهان هستند. هفته گذشته به نظر می‌رسید که BIS کار روی این پلتفرم را کند کرده و پیوستن اعضای جدید بعید به نظر می‌رسد. با‌این‌حال، با کنار رفتن BIS از ام‌بریج، اکنون این سازمان حق وتوی خود را بر پذیرش کشورهای جدید از دست داده است. کمیته هدایت جدید پلتفرم در تاریخ 31 اکتبر اعلام کرد که تیم پروژه «کاملا متعهد» باقی‌مانده و به تلاش‌های خود برای پیشبرد پلتفرم از MVP به «محصول کامل» ادامه خواهد داد.
غرب به دنبال جایگزین
تیم ام‌بریج می‌گوید که ساختار حاکمیتی پروژه که به شرکت‌کنندگان حق مساوی می‌دهد، تغییر نخواهد کرد و این پلتفرم همچنان به استانداردهای بین‌المللی در زمینه جرائم مالی و تحریم‌ها پایبند خواهد بود. هنوز مشخص نیست که آیا 31 عضو ناظر پروژه، که شامل بانک‌های مرکزی غربی می‌شوند، به دسترسی به اطلاعات مربوط به این پلتفرم ادامه خواهند داد یا خیر. با‌این‌حال، احتمالا اکنون ام‌بریج به‌طور کامل در رهبری چین خواهد بود و شفافیت کمتری نسبت به قبل خواهد داشت.
به گفته جاش لیپسکی از اندیشکده شورای آتلانتیک، «چین در طول سال‌های متمادی سرمایه‌گذاری زیادی در این پروژه کرده است و به همین دلیل این مزیت را خواهد داشت که بتواند سیستم را به روشی که می‌خواهد توسعه دهد.» اگر ام‌بریج پس از BIS گسترش یابد، فوریت برای بانک‌های مرکزی غربی را برای ارائه یک گزینه بهتر نسبت به سیستم فعلی تقویت می‌کند. سیستمی که کارآمدی ارزهای دیجیتال را ارائه دهد، در‌حالی‌که قابلیت اجرایی تحریم‌ها را حفظ کند.
وقتی از آندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان، درباره امکان انجام معاملات پول دیجیتال بر روی زیرساخت‌های پرداخت چینی سوال شد؛ بیلی جواب داد: «بهترین راه برای جلوگیری از تقسیم زیرساخت‌ها» نوآوری است. به نظر می‌رسد در این شرایط، غربی‌ها هم در راستای ایجاد یک پلتفرم مشترک پرداخت جدید به جز ام‌بریج حرکت خواهند کرد.
--> اخبار مرتبط سرگیجه نظم بین‌الملل متمم سیاستی بریکس چشم‌انداز بریکس در پرتو تحول نظم بین‌المللی بریکس آن‌گونه که تصور می‌شود، نیست مفر بریکس برای ایران